Αν δεν έχετε φάει, δεν έχετε ιδέα. Οχι από φαΐ, από ζωή! Μιλάμε για την απόλυτη απόλαυση, που σκάει στον ουρανίσκο και στάζει στο στομάχι κι από κει, κατευθείαν στα μύχια της ψυχής... Κατευθείαν όμως. Σουμπιτί! (γαλλικό είναι αυτό. Δεν το ξέρουν οι Γάλλοι βέβαια, αλλά γαλλικό είναι). Οίκοθεν νοείται ότι μιλάω περί του ξύγαλου ή ξινόγαλου. Ολα μου τα καλοκαίρια ως παιδί, με αυτό τρεφόμουν: ξύπναγα αχάραγα μαζί με τη γιαγιά που τ' όνομά της είχα και τη βοηθούσα (λέμε τώρα) να ζυμώσει. Και λέω «λέμε τώρα» γιατί με σκληρό αλεύρι για να ζυμώσεις θέλεις μούσκουλα, δεν είναι παίξε-γέλασε. Μία φέτα απ' αυτό το ψωμί ήταν όσο το μισό μου μπόι τότε. Από πάνω βάζαμε ξινόγαλο (έτσι το λένε στη Ν. Πελοπόννησο), που κι αυτό περιμέναμε μέρες για να γίνει, και από πάνω ντομάτα από τον κήπο και βγάζαμε καλοκαίρι.
Η γιαγιά πέθανε. Εχω κρατήσει στο ψυγείο μου το τελευταίο ξινόγαλο που έφτιαξε. Εχουν περάσει χρόνια, κι όμως δεν έχει χαλάσει. Ξύγαλο το λεν στην Κρήτη. Που σ' ένα χωριό στο άκρο του πουθενά πήγα, που ένα εστιατόριο έχει μόνο, επειδή ο γιος παράτησε την πόλη και μάγειρας σαν τον πατέρα του αποφάσισε να γίνει. Κουνάλι λένε το χωριό, στον νομό Λασιθίου είναι, και για πρώτη φορά μετά από χρόνια, φαγητό μου πρόσφεραν (γιατί μας πρόσφεραν, δεν μας σέρβιραν) που αγκάλιασε τα μέσα μου. Νέο παιδί ο γιος, Μιχάλη τόνε λένε, εξαιρετικός μάγειρας κι ο πατέρας, Αλέξανδρος. Με τις μουστάκες και τα όλα του. Κι εκεί που είχαμε μπλέξει τα βοτάνια του βουνού με της ψυχής τα μονοπάτια και την τροφή που μας κρατάει ορθούς (σώματι και πνεύματι), σκάνε μύτη δέκα Ολλανδάκια. Και ζητάνε, σ' εκείνο το χωριό, σ' εκείνη του θεού την άκρη, κόκα κόλα και πατάτες τηγανητές. Ο Μιχάλης ήξερε: «Παιδιά, θα φέρω πατάτες με τυρί. Μαγιονέζα δεν βάζω». Τι ήταν να τους το πει; Τα Ολλανδάκια στην Κρήτη ήρθαν, αλλά τη χώρα τους μετέφεραν. Να πάω εγώ στη Ζάμπια και να ζητάω τζατζίκι και ξινόγαλο. Που έχει να πάει το κοκκινιστό σκουλήκι σύννεφο! (το οποία και έχω δοκιμάσει και είναι γευστικότατο έχω να σας πω, αν ξεχάσεις ότι μασάς σκουλήκι). Μην τα πολυλογώ, φεύγουν τα Ολλανδάκια για να ξαναγυρίσουν σε μια ώρα, με τις γουρούνες τους, και να πούνε: «Φέρε μας ό,τι θέλεις». Και φέρνει έναν κόκορα με κάτι βοτάνια και κόκκινο κρασί, που μύριζε ο τόπος όχι κρέας (που δεν τρώω κιόλας), μα ιστορία και βουνό και αναμνήσεις και τον κάναν να! Ακούς «πατάτες τηγανιτές με μαγιονέζα»...
Η Δημοκρατία είναι σαν το ξύγαλο: πρέπει να περιμένεις να ωριμάσει, να βάζεις συνέχεια πυτιά στο τουλουπάνι και αυτό να στάζει σιγά σιγά σε εξωτερικό χώρο, έως να γίνει αυτό το θεϊκό άλειμμα. Η Δημοκρατία τους, ωστόσο, είναι σαν τις πατάτες με τη μαγιονέζα: τηγανητές πατάτες (σε καλαμποκέλαιο μάλιστα, ούτε καν σε ελαιόλαδο) με μαγιονέζα ετοιματζίδικη.
Είδατε κανέναν συγγενή δολοφονημένου στα Τέμπη στη Γιορτή της Δημοκρατίας; Είδατε καμία φωτογραφία των πραγματικών αντιστασιακών επί χούντας (ναι ρε, δεν την έριξαν αυτοί τη χούντα, αλλά συθέμελα την κλόνισαν και ελάχιστα νέα παιδιά, άοπλα μα πάνοπλα στο μυαλό και την ιδεολογία ήταν), είδατε κανέναν τους σε καμιά φωτογραφία; Εκεί ήταν. Κι ο Κιάος κι όλοι.
Οι άλλοι «όλοι» όμως με το τι φορούσε η μία και ο άλλος ασχολήθηκαν και ούτε καν σαν πολιτικό σχόλιο (όπως έκανε η Ελενα Ακρίτα). Και «να ο Κασσελάκης, η πιο όμορφη παρουσία στο Μέγαρο», να τα φουστάνια, να τα μπριλάντια... Και να και τα μούλικα της χούντας που τώρα είναι υπουργοί και να σου άφαντοι οι αντιστασιακοί και φυσικά όσοι πραγματικά μάχονται για Δημοκρατία και Δικαιοσύνη, πάνω σε σώματα νεκρά που ποτέ δεν βρέθηκαν, εξαιτίας εγκλημάτων των άλλων όλων.
Την κοσμικότητα της δημοκρατίας - αυτό ζούμε. Μα χάρισμα τη Δημοκρατία δεν θα έχουν. Μα τον Δία και τη Διώνη μαζί!
Νέες αμιγώς ηλεκτρικές EQΑ και EQB με μοναδικά προνόμια EasyElectric.
Η ηλεκτροκίνηση με την υπογραφή της Mercedes-Benz.
Νόρα Ράλλη
Εfsyn.gr