Ενα νέο επεισόδιο στο σίριαλ που λέγεται Ευρωπαϊκή Ενωση αναμένεται να παρακολουθήσουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι τις προσεχείς ημέρες, για ένα σχεδόν προβλέψιμο αποτέλεσμα.
- Από τη Μαρία Δεναξά
Οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε., μεταξύ αυτών και ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, άρχισαν να συζητούν σε ένα ανεπίσημο δείπνο το βράδυ της Δευτέρας στις Βρυξέλλες την κατανομή των «top jobs», των υψηλότερων θέσεων της Ε.Ε., όπως και τον επαναδιορισμό της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στον απόηχο του αποτελέσματος των ευρωεκλογών, στις οποίες σημειώθηκε αύξηση των ακροδεξιών ψηφοφόρων σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, αλλά και της Γερμανίας.
Τρεις είναι οι σημαντικές θέσεις προς διεκδίκηση. Με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα το ΕΛΚ, το οποίο αναδείχθηκε πρώτο με 190 έδρες (+14) στο νέο Κοινοβούλιο, σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα, μπορεί να διεκδικήσει την προεδρία της Επιτροπής, οι Σοσιαλδημοκράτες την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και οι Φιλελεύθεροι – που ήρθαν τρίτοι αλλά υπολείπονται των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR)- τη θέση του ύπατου εκπροσώπου.
H τριάδα που προβλέπεται -εκτός απροόπτου- να ηγηθεί του νέου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι η Φον ντερ Λάιεν για την Επιτροπή, ο Πορτογάλος Σοσιαλδημοκράτης Αντόνιο Κόστα για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που βρίσκεται υπό έρευνα για άσκηση επιρροής, γεγονός που οδήγησε στην παραίτησή του από την πορτογαλική κυβέρνηση τον Νοέμβριο, αλλά πολλοί διπλωμάτες πιστεύουν ότι αυτό δεν αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς οι υποψίες εναντίον του φαίνεται να διαλύονται, και η Εσθονή φιλελεύθερη πρωθυπουργός Κάγια Κάλας για το αξίωμα του ύπατου εκπροσώπου για τις εξωτερικές υποθέσεις της Ενωσης. Η 46χρονη πολιτικός, αν εκλεγεί, θα είναι η μόνη Ανατολικοευρωπαία που θα κατέχει μία από τις κορυφαίες θέσεις. Η Κάλας έχει γίνει γνωστή με την ακλόνητη υποστήριξή της στην Ουκρανία. Επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τον Ιανουάριο του 2022, η Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα (ΕΛΚ) θα πρέπει, εκτός απροόπτου, να επιστρέψει για άλλη μία θητεία δυόμισι ετών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα διεκδικεί ένα αναπτυξιακό χαρτοφυλάκιο, αλλά τίποτα, για την ώρα, δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, παρόλο που για τη θέση του Ελληνα επιτρόπου, όποιο κι αν είναι τελικά το αξίωμα που θα του ανατεθεί, ακούγονται τα ονόματα του περιφερειάρχη Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα, του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεράμεως, χωρίς να αποκλείεται και η ανανέωση της θητείας του Μαργαρίτη Σχοινά, που έχει εδραιωμένες σχέσεις με πολλούς σημαντικούς Ευρωπαίους αξιωματούχους αλλά και με την ίδια την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Αλλά και η Ιταλία πιστεύεται ότι επιδιώκει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο στην Επιτροπή ή ακόμη και τη θέση του εκτελεστικού αντιπροέδρου. Η Τζόρτζια Μελόνι τόνισε το Σάββατο ότι «η Ευρώπη δεν πρέπει να αγνοήσει το μήνυμα της ψηφοφορίας», ενώ η Ακροδεξιά σημείωσε σημαντική πρόοδο στα δυτικά της Ενωσης και το δικό της κόμμα, το Fratelli d Italia, αναδείχθηκε πρώτο στις 9 Ιουνίου.
Κρίσιμη υποστήριξη
Η ανάδειξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ωστόσο, δεν είναι δεδομένη. Απαιτείται «|ειδική πλειοψηφία» από τουλάχιστον 15 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το ΕΛΚ διαθέτει 12 ηγέτες. Η υποστήριξη του Εμανουέλ Μακρόν, από το κεντρώο και φιλελεύθερο στρατόπεδο, και του ολαφ Σολτς, από τη σοσιαλδημοκρατική οικογένεια, θεωρείται κρίσιμης σημασίας, παρόλο που οι δύο πολιτικοί βγήκαν αποδυναμωμένοι από τις ευρωεκλογές, καθώς τα κόμματά τους υπέστησαν συντριβή από την Ακροδεξιά. Ωστόσο, το περιθώριο ελιγμών του Γάλλου προέδρου είναι πολύ περιορισμένο. Στα μάτια των εταίρων του φαντάζει απαξιωμένος μετά την ολέθρια εξαΰλωση του κόμματός του στις ευρωεκλογές. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Εμανουέλ Μακρόν, που μέχρι σήμερα προωθούσε τον Μάριο Ντράγκι για τη θέση της Φον ντερ Λάιεν, τελικά θα αποφύγει να πάρει το παραμικρό ρίσκο.
«Κάποτε ήταν ένας κορυφαίος… υπεύθυνος προσλήψεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τώρα δεν μπορεί να κάνει τίποτα» λένε στις Βρυξέλλες για τον Εμανουέλ Μακρόν.
Δεδομένης της δυσχερούς θέσης του, ο Γάλλος πρόεδρος δεν έχει την πολυτέλεια να ανοίξει μέτωπο στην Ευρώπη. Θα ήταν αδιανόητο να επιδείξει βέτο, όπως έκανε πριν από πέντε χρόνια, μετά τις ευρωεκλογές του 2019. Τότε, είχε αντιταχθεί στον διορισμό του Μάνφρεντ Βέμπερ, τότε ηγέτη της ευρωπαϊκής δεξιάς στις εκλογές, για πρόεδρο της Επιτροπής. Πίεσε επίσης για τον διορισμό της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πέτυχε να τοποθετήσει τον Βέλγο φιλελεύθερο Σαρλ Μισέλ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και απέσπασε την προεδρία της ΕΚΤ από την Κριστίν Λαγκάρντ. Εν ολίγοις, «το πακέτο» του 2019 ήταν του Μακρόν.
Επομένως, ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να δώσει την έγκρισή του στην τριάδα, η οποία έχει πολλές πιθανότητες να ευνοηθεί από πολλές πρωτεύουσες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. «Υποστηρίζοντας (ο Μακρόν) τον επαναδιορισμό της Φον ντερ Λάιεν χωρίς να περιμένει τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών, δείχνει ότι εξακολουθεί να είναι επικεφαλής και ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι η επικράτειά του» τονίζουν πολιτικοί αναλυτές στη Γαλλία.