Οι πρώτες αρχαιολογικές υποβρύχιες σαρώσεις υψηλής ανάλυσης της Αδριατικής Θάλασσας στα ανοικτά των ακτών της Κροατίας αποκάλυψαν τα ερείπια ενός εκπληκτικού δικτύου ρεμάτων, ποταμών και άλλων γεωλογικών χαρακτηριστικών, τα οποία κάποτε ήταν πάνω από το έδαφος.
Η ανακάλυψη, που ονομάζεται «Πύλη προς την Ευρώπη», έγινε από το έργο Life on the Edge, το οποίο είναι μια συνεργασία μεταξύ του Κέντρου Έρευνας Βυθισμένων Τοπίων του Πανεπιστημίου του Μπράντφορντ και της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σπλιτ.
Η ανακάλυψη υλοποιήθηκε χάρη στο πρόγραμμα «Life on the Edge», το οποίο αποτελεί μέρος της συνεργασίας μεταξύ του Ερευνητικού Κέντρου Βυθισμένων Τοπίων του Πανεπιστημίου Μπράντφορντ και της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Σπλιτ.
Μια σειρά αποστολών στη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών θα χαρτογραφήσει τμήματα της Αδριατικής και της Βόρειας Θάλασσας, όπως ήταν πριν από 10.000 με 24.000 χρόνια. Τότε η στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 100 μέτρα χαμηλότερη από ότι είναι σήμερα, αναφέρει το Heritage Daily.
Ο επικεφαλής ερευνητής, Δρ. Simon Fitch, περιέγραψε τα ευρήματα ως «εκπληκτικά», προσθέτοντας: «Τα αποτελέσματα έδωσαν πολύ περισσότερες λεπτομέρειες από όσες περιμέναμε. Είναι ένα τοπίο με μεγαλύτερη ποικιλομορφία και είναι καλύτερα διατηρημένο από ό,τι περιμέναμε».
Και συνέχισε: «Το μοναδικό περιβάλλον της περιοχής γύρω από το Σπλιτ, το οποίο είναι αρκετά προστατευμένο, έχει διατηρήσει πολύ από αυτό (σ.σ. το τοπίο). Υπάρχουν όμορφα διατηρημένα ποτάμια και εκβολές θαμμένα κάτω από αυτό που είναι τώρα βυθός».
Ο Vedran Barbarić, αναπληρωτής καθηγητής, από τη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σπλιτ, δήλωσε: «Η Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Σπλιτ είναι υπερήφανη που συμμετέχει στο πρόγραμμα αυτό. Κανένα από τα προηγούμενα αρχαιολογικά έργα που έχουν πραγματοποιηθεί στη Σχολή μας δεν είχε αυτό το επίπεδο συνεργατικής έρευνας, οπότε αυτό θα επιτρέψει την πολύτιμη μεταφορά γνώσης και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων μας».
«Είμαι βέβαιος ότι τα αποτελέσματα του προγράμματος θα αποτελέσουν ορόσημο στη γνώση μας για τις δραματικές περιβαλλοντικές αλλαγές και την ανθρώπινη αντίδραση σε αυτές σε αυτό το μέρος του κόσμου», τόνισε ο Vedran Barbarić.
«Έχουμε πλέον τη δυνατότητα να θέσουμε κάποια πραγματικά συναρπαστικά ερωτήματα, να κατανοήσουμε την αρχαιολογία και τον πολιτισμό - με έναν πολύ πιο ολιστικό τρόπο. Ο απώτερος στόχος μας είναι να βρούμε ανθρώπινα αντικείμενα», εξήγησε ο Vedran Barbarić.
Ο Δρ. Fitch ταξίδεψε στην Κροατία το Μάρτιο του 2023 για να πραγματοποιήσει τις πρώτες υποθαλάσσιες σαρώσεις, χρησιμοποιώντας υπερσύγχρονους, υποθαλάσσιους, τρισδιάστατους σεισμικούς αισθητήρες.