O κατασκευαστικός τομέας εξελίσσεται σε όλη την Ευρώπη αλλά σε καμία χώρα αυτός ο τομέας δεν ανθίζει όπως στην Αλβανία.
Σε πρόσφατη έκθεση για τη στέγαση, η Eurostat μέτρησε το μέγεθος του κατασκευαστικού τομέα για ολόκληρη την Ευρώπη. Η μέτρηση αυτή γίνεται μέσω της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας που δημιουργείται από αυτή την οικονομική δραστηριότητα ως μέρος του συνολικού ΑΕΠ (παραγωγή στην οικονομία χωρίς φόρους).
Σύμφωνα με τη Eurostat, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ποσοστό αυτό κυμαινόταν μεταξύ 5 και 6% την περίοδο 2010-2022. Ο δείκτης ήταν υψηλότερος στο 5,8% το 2010, μειώθηκε στο 5,1% το 2014-2017 και στη συνέχεια αυξήθηκε ξανά για να φτάσει στο 5,5% το 2020, στο 5,4% το 2021 και στο 5,5% το 2022.
Μεταξύ των κρατών μελών, το μερίδιο της ΑΠΑ στις κατασκευές μειώθηκε σε 14 κράτη μέλη μεταξύ 2010 και 2022, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να καταγράφονται στην Ισπανία, τη Βουλγαρία και την Κύπρο. Μεταξύ των χωρών-μελών με αυξανόμενο μερίδιο στον κατασκευαστικό τομέα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ουγγαρία, η Γερμανία και η Λιθουανία παρουσίασαν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Το 2022, τα κράτη μέλη με τα μεγαλύτερα ποσοστά ήταν η Αυστρία (7,3%), η Φινλανδία και η Ρουμανία (και οι δύο 7,0%), ανέφερε η Eurostat.
Ο δείκτης είναι πολύ υψηλότερος για την Αλβανία. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2022, οι κατασκευές στην Αλβανία αντιπροσώπευαν το 11,1% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, το υψηλότερο στην Ευρώπη και δύο φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί η Αλβανία να είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα και να έχει αντιμετωπίσει μια ισχυρή δημογραφική μετάβαση, αλλά σε άλλες χώρες της περιοχής, όπου έχει περάσει ένας τέτοιος κύκλος, οι κατασκευές καταλαμβάνουν πολύ χαμηλό βάρος στην οικονομία. Για παράδειγμα, είχαν αυτόν τον δείκτη στο 6,2% του ΑΕΠ το 2022, το Μαυροβούνιο, που είναι χώρα προσανατολισμένη στον τουρισμό, στο 4,8% του ΑΕΠ, η Σερβία 6,6%, η Βοσνία Ερζεγοβίνη 5,2%.
Η μόνη χώρα που μας «ανταγωνίζεται» είναι το Κόσοβο, το οποίο δείχνει την ίδια τάση με την Αλβανία με ψηλά κτίρια στην πρωτεύουσα και τα περίχωρά της. Οι κατασκευές αντιπροσώπευαν το 10,7% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στο Κοσσυφοπέδιο το 2022.
Ο δείκτης για την Αλβανία το 2022 ήταν ο υψηλότερος από το 2014, όταν μειώθηκε στο 9,9% του ΑΕΠ, από σχεδόν 15% που είχε κορυφωθεί το 2010.
Η τάση αναμένεται να συνεχιστεί ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα. Το 2022 χορηγήθηκε στα Τίρανα αριθμός ρεκόρ αδειών για ανέγερση κατοικιών, περίπου 1,8 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, σύμφωνα με το INSTAT.
Η τάση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που ο πληθυσμός είναι προς συρρίκνωση, λόγω της υψηλής μετανάστευσης που συνεχίζεται και της φυσικής γήρανσης του πληθυσμού. Το 2022, η πληθυσμιακή αύξηση στα Τίρανα ήταν η χαμηλότερη ιστορικά, με λιγότερα από 6 χιλιάδες άτομα, από περίπου 20 χιλιάδες πριν από λίγα χρόνια.
Οι ξένοι έχουν γίνει σημαντικός παράγοντας για την αγορά ακινήτων, αλλά ο ρυθμός τους αναμένεται να μειωθεί, μετά τη συνεχή αύξηση των τιμών, που μειώνει τη διαφορά με άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Κροατία ή το Μαυροβούνιο. Οι ξένες επενδύσεις σε ακίνητα για τον 9ο μήνα του 2023 ανήλθαν στην αξία των 222 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την Τράπεζα της Αλβανίας, με ελαφρά μείωση 1,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, σε αντίθεση με το 2022, όταν η ανάπτυξη ήταν διψήφιο αριθμό.