H μία μετά την άλλη, οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου βάζουν στη... γωνία τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων. Για τις τοπικές -και κεντρικές- κυβερνήσεις, αυτό προβάλλει ως μια επείγουσα ανάγκη, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τα τρία τεράστια προβλήματα που προκάλεσαν το Airbnb και οι ανταγωνιστές του. Την οικιστική κρίση, καθώς έμειναν ελάχιστα αδιάθετα κτίρια προς ενοικίαση, και αυτά σε παράλογα υψηλές τιμές, την αλλοίωση των πληθυσμιακών χαρακτηριστικών στα ιστορικά κέντρα των πόλεων και τη φοροδιαφυγή.
«Αυτό δεν είναι τουρισμός, είναι εισβολή», έγραφαν τα πανό των περισσότερων από 2.000 διαδηλωτών στη Βαρκελώνη, που διαμαρτύρονταν για τις τεράστιες μάζες τουριστών που έφερναν τα διαμερίσματα από τα οποία εκδιώκονταν οι ενοικιαστές τους-μόνιμοι κάτοικοι, ώστε να μετατραπούν σε ενοικιαζόμενα στο Airbnb. Και όταν οι διαδηλώσεις στην πόλη κατέληξαν στη δημιουργία ομάδων οι οποίες βανδάλιζαν καταστήματα, τουριστικά λεωφορεία και επιχειρήσεις με συνθήματα «Ο τουρισμός σας, η φτώχεια των νέων», η τοπική κυβέρνηση έγινε η πρώτη στον κόσμο που πήρε σκληρά μέτρα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το παράδειγμα με τον δικό τους τρόπο ακολουθούν εκατοντάδες πόλεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Αλλού η βραχυχρόνια εκμίσθωση απαγορεύεται, αλλού απαγορεύεται στο ιστορικό κέντρο, αλλού επιτρέπεται μόνο για μερικές ημέρες τον χρόνο, αλλού επιβάλλεται βαριά φορολογία, αλλού δίνονται φορολογικά κίνητρα στη μακροχρόνια μίσθωση. Το παράδειγμα αυτό ακολουθεί και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία, με προσεκτικά βήματα, βάζει κανόνες και περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς ήδη οι τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα αυτοοργανώνονται για να αντιμετωπίσουν μια οικιστική κρίση πριν εξελιχθεί σε τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα.
Μέτρα στην Ελλάδα
Με τα ενοίκια σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αττική να έχουν πάρει φωτιά, φαινόμενο που αποδίδεται στην προτίμηση των ιδιοκτητών να τα διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση που είναι πιο προσοδοφόρα (άρα μένουν λιγότερα αδιάθετα, τα οποία ακριβαίνουν λόγω ζήτησης), η κυβέρνηση επιχειρεί να ελέγξει το πρόβλημα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραδέχτηκε ότι «είναι μεγάλο πρόβλημα» οι τιμές των ενοικίων, υποσχόμενος εντατικοποίηση των παρεμβάσεων για τη στέγη σε ό,τι αφορά την επιδότηση ενοικίου, αλλά και προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», που δίνει τη δυνατότητα χαμηλότοκου δανεισμού για απόκτηση πρώτης κατοικίας, ή τη δυνατότητα ανακαίνισης σπιτιών, ώστε να μπουν στην αγορά κλειστά διαμερίσματα. Ομως αυτό είναι το ένα σκέλος.
Στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του οικιστικού προβλήματος το οποίο έχει προκαλέσει η ανεξέλεγκτη άνοδος των τιμών των ενοικίων, ο πρωθυπουργός περιλαμβάνει τους «περιορισμούς που θα βάλουμε στο Airbnb». Η κυβέρνηση, με τα μέτρα τα οποία θα τεθούν σε ισχύ στις αρχές του επόμενου έτους, θα επιβάλλει ένα σαφές φορολογικό πλαίσιο για όσους μισθώνουν τα ακίνητά τους μέσα από πλατφόρμες τύπου Airbnb, εξισώνοντάς τους με τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και θα κυνηγήσει όσους φοροδιαφεύγουν νοικιάζοντας τα σπίτια τους σε τουρίστες... στα μουλωχτά.
Πέρα από αυτά, ωστόσο, το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει το ενδεχόμενο η δέσμη των μέτρων που αφορά τη βραχυχρόνια μίσθωση να ακολουθήσει το παράδειγμα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών που, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την «εισβολή», επιτρέπουν τη βραχυχρόνια μίσθωση για συγκεκριμένο αριθμό ημερών. Στην Ελλάδα εξετάζεται να ισχύει το μάξιμουμ των 90 ημερών για τα μεγάλα αστικά κέντρα και των 60 για νησιά και πόλεις κάτω των 10.000 κατοίκων. Το τελευταίο εξετάζεται καθώς παρατηρείται το φαινόμενο σε νησιά να παραιτούνται (!) οι αγροτικοί γιατροί, οι δάσκαλοι ή και αστυνομικοί που μετατίθενται εκεί, αφού δεν βρίσκουν κανένα διαθέσιμο σπίτι για ενοικίαση ή, αν βρίσκουν, το μίσθωμα είναι πολύ υψηλότερο από τον μισθό τους.