Οι ενδοκομματικές εκλογές του Σεπτεμβρίου υπήρξαν ακόμη ένας συγκλονισμός για την παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, για πολλά από τα στελέχη και τους εκλογείς του. Ενώ στις εκλογές του Ιουλίου έχασαν κάθε επαφή με την εξουσία, αδυνατώντας να ασκήσουν καν αντιπολίτευση, με την επιλογή ενός νέου ηγέτη και δη από το λεγόμενο «τρίτο φύλο», άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου στον χώρο της πολιτικής, συνάμα και της κοινωνίας. Εχοντας γνωρίσει η Αριστερά, στην Ελλάδα ιδίως, λογής δοκιμασίες και υποστεί παντοειδείς διώξεις εμφανίζει σήμερα καταστροφικές τάσεις, εν μέρει δε αυτοκτονικές...
Οσο κι αν προβάλλεται σαν «πρωτοποριακή», πανευρωπαϊκά, η εκλογή ενός άγνωστου Στέφανου στην ηγεσία μιας μεγάλης αριστερής παράταξης, άλλο τόσο αμφισβητείται πολιτικά η γνησιότητα των αντικειμενικών κριτηρίων επιλογής του νέου προέδρου.
Το εκλογικό σώμα του ΣΥΡΙΖΑ προσήλθε πολωμένο, διχασμένο και σ’ ένα σημαντικό βαθμό μεταλλαγμένο στις ενδοκομματικές κάλπες. Την πρώτη ευθύνη σε τούτο φέρει ο απελθών και σιωπών πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας, με πρόταση του οποίου στο 2ο συνέδριο επήλθε το «άνοιγμα» του κόμματος στην κοινωνία, συνακόλουθα και η υποβάθμιση του ρόλου των οργανωμένων μελών του. Οι συνέπειες εκείνης της μοιραίας απόφασης φάνηκαν καθαρά στην ενδοκομματική εκλογική δοκιμασία, η οποία προσέλαβε εν πολλοίς κωμικοτραγικά χαρακτηριστικά, κατάλληλα ακόμη και για θεατρική επιθεώρηση. Η σύγχυση που προκλήθηκε με τον μιντιακά οριζόμενο ανταγωνισμό ανάμεσα σε τόσους υποψηφίους οξύνθηκε με την προβολή ανιστόρητων κι απολίτικων θέσεων και με την ισοπέδωση κάθε είδους ορθολογικής-διαλεκτικής αριστερής σκέψης. Κι αυτό ήταν κυρίως που οδήγησε αρκετούς συριζαίους σε αποχή κατά τη δεύτερη ψηφοφορία. Πολιτική αμηχανία, απογοήτευση, παραίτηση…
Μολαταύτα οι τάσεις και τα συναισθήματα των προσελθόντων στις ενδοκομματικές κάλπες αποτυπώθηκαν σωστά, αν και όχι ορθολογικά, στο πηλίκον του εκλογικού αποτελέσματος.
«Ετσι τα ’φερε η μοίρα», έλεγαν κάποιοι μετά ταύτα. «Μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα» είχε προείπει παλιά ένας Μπαρμπα-Κώστας, τιμηθείς με το σοβιετικό Βραβείο Λένιν. Οπως και να έχουν τα πράγματα, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται πλέον σε μια «συσκευασία δύο πακέτων» και τα ερωτήματα για το «τι γίνεται τώρα» πληθαίνουν οσημέραι.
Κάθε απάντηση στα ερωτήματα που τίθενται στον δημόσιο διάλογο προϋποθέτει μια λεπτομερή και τεκμηριωμένη διερεύνηση των αιτίων που καθόρισαν το αποτέλεσμα της ανάδειξης νέου προέδρου. Ανάμεσα στα αίτια της εκλογικής συμπεριφοράς των παλιών κι ενεργών -κυρίως- μελών οφείλει να αναζητήσει κανείς το ποσοστό εκείνων που ψηφίζοντας τον Στέφανο ήθελαν να «τιμωρήσουν» την πλευρά των «άλλων» που στήριζαν Αχτσιόγλου. Κι η οποία έπρεπε να επικρατήσει σε έναν μεγαλύτερο των αντοχών της ανταγωνισμό. Η πόλωση εδώ υπήρξε έντονη κι είναι μάλιστα τέτοια που αναβιώνουν σε ορισμένους ακόμα και σύνδρομα 12ης Ολομέλειας!
Εκείνο όμως που συνιστά οδυνηρή απώλεια μετά απ’ όσα συντελέστηκαν καλοκαιριάτικα, μέσα σε πυρκαγιές και πλημμύρες, υπήρξε τελικά η απομάκρυνση από τα δρώμενα ανθρώπων της Αριστεράς που χωρίς ιδιοτέλεια δούλευαν για δεκαετίες μέσα στον ευρύτερο χώρο της. Ανάμεσά τους κι ορισμένοι επιζώντες θανατοποινίτες του Εμφυλίου. Και μαζί με τούτους εξαερώθηκαν οι γνήσιες θέσεις κάποιων στελεχών με καθαρή σκέψη. Τολμώ να αναφέρω το όνομα του Ευκλείδη που το πάλεψε με παρρησία, εκφράζοντας συνακόλουθα τις απόψεις του σχεδόν ενός δεκάτου των καταγεγραμμένων, «εναπομεινάντων».
Ο κομματικός χώρος του ΣΥΡΙΖΑ οδεύει πλέον σε ένα συνέδριο, έκτακτο μεν αλλά δυνάμει εκρηκτικό, από το οποίο ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει το πώς θα εξέλθει. Κανείς δεν επιδιώκει μια διάσπαση, αρκετοί όμως την προλειαίνουν με τακτικισμούς και αθέμιτα μέσα. Ενα άλλο κρίσιμο ζήτημα όμως συνιστά ο τρόπος διεξαγωγής του συνεδρίου που θα καθοριστεί από μιαν ηγεσία που δεν διαθέτει ανάλογη οργανωτική πείρα και αριστερή παιδεία.
Ενας ερασιτέχνης τραπεζίτης από το πολιτικό πουθενά, ένας άκαπνος τέως ναύαρχος κι ένας απίστευτα μεταλλαγμένος Σφακιανός είναι ικανοί να οδηγήσουν -από κοινού- το καράβι στα βράχια. Παρεκτός κι αν ο Αλέξης εποπτεύει αφανώς ή εμμέσως (διά Ν. Παππά λ.χ.) την εξέλιξη και μεθοδεύοντάς την αποτρέψει τελικά το μοιραίο.
Πέρα όμως από το θέμα του καθορισμού ενός δρομολογίου προς το συνέδριο, οι δύο πλευρές οφείλουν αμοιβαία να αποδεχτούν ρεαλιστικά τις θέσεις των άλλων.
Να αναζητήσουν τρόπους συνύπαρξης αποφεύγοντας την υπονόμευση που οδηγεί αναπόφευκτα σε διάσπαση. Μετά την «πρωτοποριακή» εκλογή της 24ης Σεπτεμβρίου, το ένα βήμα μπροστά δηλαδή, θα πρέπει να γίνουν τώρα και τα «δυο βήματα πίσω». Για να πατήσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε ένα στέρεο έδαφος.
Τούτο θα μπορούσε να συμβάλει αφενός σε μια αναγκαία ηρεμία στον χώρο και στη βαθμιαία απάμβλυνση των εσωτερικών αντιθέσεων, αφετέρου δε ίσως αποτελούσε πρόκριμα ή ευκαιρία και για μια επαναπάτριση κορυφαίων στελεχών του χώρου, τα οποία είχαν αποχωρήσει μετά την κρίση του 2015 από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Γιάννης Τζώρτζης (Δημοσιογράφος)
efsyn.gr