Σταθερά στο κόκκινο βρίσκονται και φέτος τα περιστατικά πνιγμών και θανάτων στις ελληνικές θάλασσες και παραλίες, οι οποίες στη συντριπτική πλειονότητά τους δεν έχουν ναυαγοσώστη, αν και αυτό είναι υποχρεωτικό από την 1η Ιουνίου κάθε χρονιάς.
- Από τη Νάντια Αλεξίου
Η πρόβλεψη για ναυαγοσώστη παραμένει όμως στα χαρτιά, καθώς στην πράξη οι περισσότερες δημοτικές Αρχές αφήνουν ακάλυπτες τις παραλίες τους, αν και εκατοντάδες άνθρωποι θυσιάζονται κάθε χρόνο στον Μολώχ της θάλασσας. Ενδεικτικά το περασμένο Σάββατο, μέσα σε μόλις μία ημέρα, πέντε άνθρωποι ανασύρθηκαν νεκροί από τη θάλασσα, ανάμεσά τους ένας νεαρός μόλις 22 ετών.
Γι’ αυτό το επικίνδυνο κενό ασφαλείας οι δήμαρχοι επικαλούνται αδυναμία να καλύψουν ναυαγοσωστικά τις παραλίες τους. Από την πλευρά τους οι κατά τόπους λιμενικές Αρχές βεβαιώνουν παραβάσεις για τη μη παρουσία ναυαγοσωστών σε πολυσύχναστες και κοσμικές παραλίες, και η κατάσταση μένει ως έχει!
Τα στατιστικά στοιχεία για το 2022, σύμφωνα με την έκθεση του Παρατηρητηρίου Ατυχημάτων του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Safe Water Sports, μαρτυρούν την τραγική αλήθεια, μια και καταγράφηκαν 386 θανάσιμα ατυχήματα, το 62% σημειώθηκε σε περιοχές χωρίς ναυαγοσωστική κάλυψη ή εκτός του ωραρίου των ναυαγοσωστών. Συνολικά 379 άνθρωποι έχασαν τις ζωές τους στη θάλασσα και επτά στα εσωτερικά ύδατα της χώρας (λίμνες, ποτάμια, κολυμβητικές δεξαμενές κ.λπ.). Ο μέσος όρος την τελευταία πενταετία ανέρχεται σε 338 θανάτους, ενώ το 2019 -χρονιά που η οργάνωση θεωρεί πιο ενδεικτική για σύγκριση με το 2022, μια και το 2020 και το 2021 ίσχυαν περιορισμοί λόγω πανδημίας- οι θάνατοι οι οποίοι καταγράφηκαν ανήλθαν σε 391.
Οπως διαπιστώνεται στην αρχή της καλοκαιρινής σεζόν (1η Ιουνίου), η ναυαγοσωστική κάλυψη ανέρχεται στο 60%. Με τους συνεχείς ελέγχους και τις πιέσεις των κατά τόπους λιμενικών Αρχών και τη βεβαίωση υψηλών προστίμων στους δήμους, το ποσοστό ανεβαίνει σταδιακά και ανέρχεται και στο 89% στις αρχές του Αυγούστου, ενδεχομένως και μέχρι το τέλος της σεζόν (30/09). Αλλά υπάρχουν περιοχές που παραμένουν πολλά χρόνια ακάλυπτες. Επίσης, το ωράριο των ναυαγοσωστών είναι οκτάωρο, από τις 10.00 έως τις 18.00, όμως οι περισσότεροι θάνατοι σημειώνονται εκτός αυτών των ωρών, συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες, όπου προτιμούν να κολυμπούν οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι. Το Προεδρικό Διάταγμα 71/2020 αυστηροποίησε το πλαίσιο της ναυαγοσωστικής κάλυψης στις παραλίες, με προϋποθέσεις και εξοπλισμό στους ναυαγοσώστες προκειμένου να ανταποκριθούν στα απαιτητικά καθήκοντά τους.
Ανάμεσα στα νέα μέτρα που προβλέφθηκαν ήταν η μείωση της απόστασης μεταξύ δύο ναυαγοσωστικών πύργων, ενώ σε παραλία με τρεις ναυαγοσώστες επιβάλλεται η παρουσία επόπτη. Επίσης, στις παραλίες οι οποίες χαρακτηρίζονται «πολυσύχναστες» οι ΟΤΑ υποχρεούνται να έχουν οργανωμένη ναυαγοσωστική κάλυψη. Ομως, οι δήμοι αρνούνται να αποδεχτούν τον χαρακτηρισμό «πολυσύχναστες» για τις παραλίες τους, για να αποφύγουν τον… πονοκέφαλο. Σημειώνουν δε ότι το υπουργείο Εσωτερικών καλύπτει περίπου το 35% του συνολικού κόστους ναυαγοσωστικής κάλυψης, με το υπόλοιπο ποσό να μετακυλίεται στους προϋπολογισμούς των ΟΤΑ.
Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν το καλοκαίρι του 2022 η Κέρκυρα, αφού κανείς από τους τρεις δήμους της δεν είχε ναυαγοσώστες στις παραλίες. Υστερα από τον πνιγμό μιας λουόμενης και ενώ είχαν προηγηθεί επαναλαμβανόμενες βεβαιώσεις προστίμων ύψους 100.000 ευρώ, στον Δήμο Νότιας Κέρκυρας, σχηματίστηκε δικογραφία από το Λιμεναρχείο Λευκίμμης. Για την υπόθεση ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη στον δήμαρχο της Νότιας Κέρκυρας και έτσι ο άρχοντας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συνελήφθη.
Με επόπτη
Για την τρέχουσα καλοκαιρινή περίοδο και ενώ η ναυαγοσωστική κάλυψη έχει αρχίσει από 1ης Ιουνίου σε εννέα παραλίες της Νότιας Κέρκυρας αναμένεται να τοποθετηθούν ναυαγοσωστικοί πύργοι με 12 ναυαγοσώστες επόπτη και διασωστικό σκάφος περιπολίας εντός του Ιουλίου και ενώ ήδη χιλιάδες βρίσκονται στο νησί.
Στην κεντρική Κέρκυρα, το απόγευμα της Τετάρτης 21 Ιουνίου διασώθηκε από τη θάλασσα ένας 66χρονος Σκοτσέζος, χάρη στη ναυαγοσώστρια ξενοδοχειακής μονάδας που τον είδε να κινδυνεύει. Η ναυαγοσώστρια ανέσυρε τον τουρίστα από το νερό και με τη συνδρομή ενός πυροσβέστη, που βρισκόταν με την οικογένειά του στην παραλία, και τον απινιδωτή τον επανέφεραν.
Να σημειωθεί ότι αν και για την παραλία της Γλυφάδας Κέρκυρας όφειλε ο δήμος να έχει διαθέσει τρεις ναυαγοσώστες και επόπτη με πλωτό μηχανοκίνητο μέσο, εντούτοις δεν υπάρχει τίποτα. Την κάλυψη παρέχει ναυαγοσώστρια με πρωτοβουλία του ξενοδοχείου «Domes of Corfu» και του Beach Bar Pazuzu, που καλύπτουν την απραξία του δήμου.
Το περασμένο καλοκαίρι 30 δήμοι είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με μεγάλα διοικητικά πρόστιμα ύψους έως και 300.000 ευρώ. Τελικά, πολλά από αυτά διαγράφηκαν μετά την πρωτοβουλία της ΚΕΔΕ, που ρίχνει την ευθύνη στο υπουργείο Εσωτερικών, γιατί με το σχετικό Π.Δ. 71/2020 για τους ναυαγοσώστες εκτινάσσει με τις προϋποθέσεις τη δαπάνη.
Να σημειωθεί ότι τα δυο πρώτα χρόνια εφαρμογής του Π.Δ. 71/2020 η επιχορήγηση από την Πολιτεία ήταν 7.000.000 ευρώ, ενώ φέτος ανέβηκε στα 10.000.000 ευρώ για τους 129 δήμους που πρέπει να εφαρμόζουν τα μέτρα. Ομως, πολλοί ΟΤΑ παίρνουν τα χρήματα, αλλά θεωρώντας ότι δεν θα συμβεί κάτι δεν τα διαθέτουν για ναυαγοσώστες.
«Πολλοί αποφεύγουν εδώ και χρόνια την υιοθέτηση των προβλεπομένων, παρότι έχουν έσοδα από τη χρήση των παραλιών» σημειώνει ο Παναγιώτης Παρασχάκης, ιδρυτής του οργανισμού Safe Water Sports, ο οποίος το 2014 έχασε τον γιο του Μιχάλη σε θαλάσσιο δυστύχημα, όταν έκανε «καναπέ» και καταπλακώθηκε από το βαρύ φουσκωτό παιχνίδι. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Σχολών Ναυαγοσωστικής Ελλάδας Μάριο Μυρωνάκη, η έγκαιρη ναυαγοσωστική κάλυψη παραμένει προβληματική. Το 70% των δήμων αρχίζει τις διαδικασίες ανάθεσης έργου από τα μέσα Μαΐου και αργότερα, ενώ γνωρίζουν ότι οι χρόνοι δεν επαρκούν, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία την 1η Ιουνίου. Για φέτος οι υπογεγραμμένες συμβάσεις με δήμους ώστε να υπάρχει ναυαγοσωστική κάλυψη από την 1η Ιουνίου 2023 είναι μόλις 12 σε σύνολο 129 δήμων!
Με μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε μεταξύ του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και του Safe Water Sports αποφασίστηκαν κοινές δράσεις με παρονομαστή την ασφαλή κολύμβηση και κυρίως ανάμεσα στα άτομα της τρίτης ηλικίας. Είναι σημαντικό οι κολυμβητές όλων των ηλικιών να θυμούνται τον χρυσό κανόνα: «στα 20 μπορείς να κάνεις ό,τι μπορείς (με ασφάλεια) μέσα στο νερό. Στα 30 και τα 40 το νερό να φτάνει μέχρι το στήθος. Στα 50, για να είσαι ασφαλής, το νερό πρέπει να είναι κάτω από τον θώρακα. Στα 60 μέχρι τη λεκάνη. Στα 70 έως τους μηρούς, στα 80 μέχρι τις γάμπες». Για να χαρούμε όλοι μας τη θάλασσα και αυτό το καλοκαίρι…