Ο Γιώργος Μ. απ’ το Παγκράτι, ένας εκ των μυρίων Ευρωπαίων της «χαμένης γενιάς της πανδημίας» που βλέπουν τα όνειρά τους να βυθίζονται στο τέλμα της ανεργίας
Πρόπερσι, τέτοιες μέρες, ο Γιώργος Μ. έκανε «Πάσχα στο χωριό». Φέτος όχι, «όπως και πέρσι δεν επιτρέπεται»… Εντάξει, τίποτα δεν επιτρέπεται φέτος, αλλά... ειδικά το «Πάσχα στο χωριό» ναι, έχει μεγάλο ρίσκο: «Αν σε πιάσουν, σε γυρίζουν πίσω και πληρώνεις και πρόστιμο που μπορεί, λέει, να φτάσει και τις δύο χιλιάδες ευρώ», καγχάζει o Γιώργος Μ: «Αν είχα εγώ δυό χιλιάδες ευρώ, θα έκανα Ανάσταση στις Μαλβίδες», μονολογεί… «Και όχι… Πάσχα στο χωριό»…
Ο Γιώργος Μ. είναι 24 χρονών, πτυχιούχος της σχολής Αρχιτεκτόνων – Μηχανικών του ΕΜΠ, και μου απαριθμεί τις δεκάδες «πόρτες» που έχει φάει τους τελευταίους μήνες ψάχνοντας δουλειά. «Η επαγγελματική απόρριψη μ’ έχει στοιχειώσει», λέει χαρακτηριστικά: «Έχω χάσει τ’ αυγά και τα καλάθια… Με το χαρτζιλίκι του μπαμπά, όπως όταν ήμουν Λύκειο, τη βγάζω… Μια – δυό φορές τη βδομάδα πλατεία Βαρνάβα, ή καμιά παραλία με τους κολλητούς μου – άνεργοι όλοι, πτυχιούχοι ή μη. Καμιά μπύρα απ’ το περίπτερο και τέλος… Αυτή είναι η ζωή μου…».
Ο Γιώργος Μ. ανήκει στις μυριάδες των νεαρών Ευρωπαίων όλων των εθνοτήτων που αγωνίζονται για επαγγελματική αποκατάσταση σε μια αγορά εργασίας που, στην εποχή της πανδημίας, έχει φτάσει στα όριά της: τον Οκτώβριο του 2020, ο ΟΟΣΑ προειδοποιούσε ήδη ότι, «μια ολόκληρη γενιά νέων Ευρωπαίων κινδύνευε να μείνει πίσω», καθώς πολλοί εργοδότες σταμάτησαν να προσλαμβάνουν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
*******
Σήμερα, οι νέοι (απόφοιτοι πανεπιστημίων ή μη) που προσπαθούν να εισέλθουν στην αγορά εργασίας αποτελούν μια από τις περισσότερο πληττόμενες ομάδες την περίοδο του κορωνοϊού, παίρνοντας θέση δίπλα στην πιο βασανισμένη ομάδα Ελλήνων και Ευρωπαίων ανέργων: τους «πενηντάρηδες» που έχασαν τη δουλειά τους προ κορωνοϊού (στη φάση της οικονομικής κρίσης) ή κατά τη διάρκειά του. Η πλειονότητα των οποίων διάγουν τον – ούτως ή άλλως έγκλειστο – βίο τους βυθισμένοι σε αισθήματα αποτυχίας και κρίσεις κατάθλιψης.
Όπως και οι μυριάδες των νεαρών Ευρωπαίων ανέργων: το 50% των νέων ανέργων εμφανίζουν σημάδια άγχους και κατάθλιψης, αποκαλύπτει έρευνα που εκπονήθηκε απ’ τον ΟΟΣΑ σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας. Η πρόεδρος του οποίου, Σίλια Μάρκουλα*, εκτιμά ότι «ο κίνδυνος μιας χαμένης γενιάς δεν είναι προσωρινός» αφού, «εκείνοι που χαράσσουν την πολιτική ξέχασαν τους νέους»…
Και τις ψυχολογικές επιπτώσεις τη ανεργίας πάνω τους, λέω εγώ. Οι οποίες δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ νέων και ηλικιωμένων ανέργων: το πρώτο στάδιο ανεργίας χαρακτηρίζεται από την απόρριψη και τη συστηματική άρνηση της νέας κατάστασης. Το άτομο ελπίζει ότι με κάποιο τρόπο θα επαναπροσληφθεί ή θα βρει άλλη καλύτερη εργασία…
Ακολουθεί το στάδιο της απαισιοδοξίας και της ανησυχίας: ύστερα από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες εύρεσης εργασίας αρχίζει να συνειδητοποιεί τη δεινή κατάστασή του. Τότε, συνήθως έπειτα από εννιά μήνες ανεργίας, ο άνεργος εισέρχεται στο στάδιο της απελπισίας και της κατάθλιψης: δεν βλέπει καμία διέξοδο ή προοπτική λύσης. Αισθάνεται αποτυχημένος…
*******
Καθώς περιδιαβάζω τις στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ και των ευρωβαρομέτρων με τα φάσκοντα και αντιφάσκοντα ποσοστά των ανέργων μεταφρασμένα σε άψυχους αριθμούς, σκέφτομαι τον 24χρονο πτυχιούχο της Αρχιτεκτονικής Γιώργο Μ. με τον κωδικό «άνεργος 2021» στην πλάτη και μια μπύρα στο χέρι, να κάνει Ανάσταση με την παρέα των κολλητών του στην Πλατεία Βαρνάβα. Να απαριθμούν, υπό τους ήχους του ύμνου της Τρίτης Διεθνούς, τις δεκάδες εμπειρίες επαγγελματικών απορρίψεων που αποκόμισαν διεκδικώντας το υπέρτατο ανθρώπινο δικαίωμα, το δικαίωμα στην εργασία.
Και σκέφτομαι πόσο μακρινό και ουτοπικό μοιάζει, μέσα σ’ αυτό το διόλου φανταστικό σκηνικό, το αίτημα του Νόαμ Τσόμσκι, όχι απλά για την κατοχύρωση του δικαιώματος στην εργασία, αλλά για την κατοχύρωση ως θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος της «παραγωγικής, δημιουργικής και ικανοποιητικής εργασίας», σ’ εκείνη την ξακουστή συζήτησή του με τον Μισέλ Φουκώ. Απόσπασμα της οποίας δόθηκε ως θέμα Έκθεσης στις Πανελλήνιες του ’97 (Δ’ Δέσμη) και, θυμάστε φαντάζομαι, τη θύελλα αντιδράσεων που είχε προκαλέσει το… σκανδαλώδες αυτό γεγονός στους κύκλους της συντηρητικής πολιτικοοικονομικής ελίτ της χώρας.
Η οποία, σήμερα (24 χρόνια μετά!), εκφραζόμενη από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιχειρεί να δώσει τη χαριστική βολή στους εναπομείναντες εργαζόμενους: «υποχρεώνοντας τους νέους ή να εργάζονται με πενιχρή αμοιβή και απαράδεκτες συνθήκες, ή να βλέπουν τα όνειρα και τη ζωή τους να λιμνάζουν στην ανεργία»,** όπως είπε ο πρόεδρος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας.
* Δήλωσή της στο dw.com
** Από την ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για το αντεργατικό νομοσχέδιο Μητσοτάκη – Χατζηδάκη
Νίκος Τσαγκρής
H ΑΥΓΗ της Κυριακής