«Όποιος πραγματικά επιθυμεί καύσωνα, καταστροφολογία και ανάλογα ρεπορτάζ, θα πρότεινα να κάνει ένα ταξίδι προς τη δυτική Ευρώπη από τη Δευτέρα και να μας πει τις εμπειρίες του και πώς νιώθει για όσα γράφει εδώ στην χώρα μας!...
Συγκεκριμένα θα πρότεινα τη Γαλλία, που φαίνεται πως θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας ιδιαίτερα ισχυρής (και όπως φαίνεται ακραίας) θερμής εισβολής για μία εβδομάδα περίπου (έως τη Δευτέρα 1/7), επηρεάζοντας επίσης τη Γερμανία, την Πολωνία, τα νοτιότερα της Σκανδιναβικής χερσονήσου, τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και την Ισπανία», αναφέρει ο γεωγράφος και προγνώστης καιρού Νίκος Γκίκας.
Παρόλο που οι συγκεκριμένες χώρες, βρίσκονται δεκαετίες μπροστά σε θέματα ενημέρωσης, οργάνωσης αλλά και συλλογικής παιδείας, αντιμετωπίζοντας με σοβαρότητα τέτοιες καταστάσεις, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και μεγάλος για τον πληθυσμό για 3 λόγους:
1. Γιατί λόγω της σπανιότητας τέτοιων φαινομένων, δεν υπάρχουν οι ανάλογες υποδομές (πχ δεν γίνεται εκτεταμένη χρήση του κλιματιστικού στα κτίρια ιδίως στα βορειότερα)
2. Οι συγκεκριμένες θερμοκρασίες συνδυάζονται και με υψηλές υγρασίες, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση.
3. Λόγω της μεγάλης διάρκειας του γεγονότος (μία εβδομάδα).
Στον παρακάτω χάρτη, μπορούμε να διακρίνουμε την απόκλιση της θερμοκρασίας από το μέσο όρο το απόγευμα της Τρίτης 25/7, όταν η θερμή εισβολή θα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Παρατηρούμε έως και 12-14 βαθμούς υψηλότερες του κανονικού τιμές σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1979-2010, η οποία ήταν ούτως ή άλλως θερμότερη από προηγούμενες!
Για να έχουμε μια εικόνα της έντασης του γεγονότος, μια τέτοια απόκλιση στη χώρα μας όπου η μέση μέγιστη θερμοκρασία το μεσημέρι στα ηπειρωτικά είναι περί τους 32 βαθμούς αυτήν την περίοδο, θα σήμαινε θερμοκρασίες γύρω στους 44-46 βαθμούς, δηλαδή έναν από τους ισχυρότερους καύσωνες των τελευταίων 30 ετών, με ανάλογα περιστατικά το 2007 και το 1987.
Ακριβώς το ίδιο πρόκειται να συμβεί κι εκεί αλλά με θερμοκρασίες στους 36-37 βαθμούς όταν ο μέσος όρος είναι οι 22 βαθμοί σε Παρίσι και Βερολίνο αυτήν την περίοδο.
Τα δύο, εξίσου αρνητικά σενάρια εξέλιξης
Δυστυχώς, η ζοφερή αυτή κατάσταση δεν θα τελειώσει εύκολα. Οι μετεωρολόγοι παρακολουθούν με αγωνία τα σενάρια εξέλιξης από την Τετάρτη 26/6 και μετά και συνοπτικά διακρίνονται δύο:
- Σύμφωνα με το πρώτο, το θερμό κύμα φαίνεται να εντείνεται ακόμη περισσότερο αλλά να επικεντρώνεται κυρίως σε Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι και την Κυριακή, προκαλώντας ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες που ενδεχομένως να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τους 40 βαθμούς, με ταυτόχρονα υποχώρησή του όμως σε ανατολικότερες περιοχές της Ευρώπης που θα προσπαθήσουν να επιστρέψουν σε πιο… φυσιολογικές τιμές.
- Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, οι συνθήκες παραμένουν ως έχουν κυρίως σε Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και εν γένει κεντρική Ευρώπη, όχι όμως με θερμοκρασίες πάνω από 36-37 βαθμούς με το κύμα να υποχωρεί σταδιακά προς τη νοτιοανατολική Ευρώπη και την περιοχή μας, μετά την Κυριακή αλλά σαφώς εξασθενούμενο, χωρίς πρακτικά να γίνει ιδιαίτερα αντιληπτό. Ειλικρινά και τα δύο σενάρια είναι αρνητικά και είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς κάποιο στο οποίο να ελπίζει!
Το μεγάλο ενεργειακό στοίχημα
Σε κάθε περίπτωση, πρωτίστως η Γαλλία αλλά και πολλές ακόμη χώρες, θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα. Η ζήτηση σε ενέργεια προβλέπεται να εκτιναχθεί και δεδομένου ότι πλέον στο ενεργειακό μείγμα συμμετέχουν πολλές Ανανεώσιμες Πηγές που επίσης εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες, έχοντας όπως είναι λογικό, εισάγει μεγάλη αστάθεια στο σύστημα.
Η κατάσταση μοιάζει με το βάδισμα σε τεντωμένο σχοινί. Από τη μία η παραγωγή των αιολικών θα είναι πρακτικά μηδενική, καθιστώντας αναγκαία την εισαγωγή ενέργειας (εάν αυτό είναι εφικτό και με ποιο κόστος;) από γειτονικές χώρες και από την άλλη πλευρά η παραγωγή των όποιων φωτοβολταϊκών θα πιάσει “ταβάνι”.
Ωστόσο, όπως γνωρίζουμε αρκετές από αυτές τις χώρες, δεν έχουν την ανάλογη παραγωγή. Σε κάθε περίπτωση και με την ελπίδα να μην θρηνήσουμε θύματα, το ενεργειακό μοντέλο της Ευρώπης θα δοκιμαστεί εντονότερα από ποτέ και θα αποτελέσει ένα τεράστιο στοίχημα για το μέλλον.
Ας ευχηθούμε (αν και οι πιθανότητες δεν είναι υπέρ μας), οι φόβοι κάποιων από εμάς, αρκετά επιφυλακτικών με τον τρόπο που επιχειρείται να γίνει η μετάβαση σε ένα άλλο ενεργειακό μοντέλο, να μη βγουν αληθινοί.
Η έκτακτη ενημέρωση του Σάκη Αρναούτογλου για τον καύσωνα στην Ευρώπη
Ο Σάκης Αρναούτογλου ήταν αυτός που προειδοποίησε πρώτος για τον επερχόμενο ευρωπαϊκό καύσωνα που αναμένεται τα επόμενα 24ωρα να πλήξει πολλές περιοχές της Ευρώπης. Και σήμερα κάνει τη σύγκριση με τη διάταξη των συστημάτων του φονικού καύσωνα του 2003.
Αναλυτικά όσα έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ο έμπειρος προγνώστης καιρού της ΕΡΤ…
Γιατί το επικείμενο ισχυρό επεισόδιο καύσωνα στην δυτική και κεντρική Ευρώπη της ερχόμενης εβδομάδας μπορεί να θεωρηθεί εώς και ιδιαίτερα επικίνδυνο κύριως για τις ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες! Ποιές είναι οι ομοιότητες του με το φονικό καύσωνα του 2003?
Το καλοκαίρι του 2003,, ένας σχεδόν στάσιμος αντικυκλώνας (ή αντικυκλώνας εμποδισμού οπως αποκαλείται στη μετεωρολογία) πάνω από τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, λειτούργησε σαν ένα αέρινο τείχος το οποίο και εμπόδιζε για αρκετό καιρό τα κλασικά έως και με φθινοπωρινά χαρακτηριστικά βαρομετρικά χαμηλά από τον Ατλαντικό να εισέρχονται (οπως συνήθως γίνεται) δυτικότερα, τροφοδοτώντας τις χώρες που βρίσκονται εκεί με ωκεάνιες, δροσερές έως και πολυ πιο ψυχρές και υγρές αέριες μάζες απ’ οτι βιώνουμε εμείς στην χώρα μας τα καλοκαίρια. Αντίθετα, και χωρίς καμία αντίσταση ο αντικυκλώνας αυτός επέτρεψε πολύ θερμές αέριες μάζες από τη βόρεια Αφρικη να ακολουθήσουν μια ασυνήθιστα βορεια πορεία και να φτάσουν σε περιοχές της βορειας Ευρώπης που συνήθως τα προαναφερθέντα και ισχυρά ρεύματα από τον Ατλαντικό δεν τις επιτρέπουν σχεδόν ποτέ να το καταφέρουν.
Κατά τη διάρκεια του καύσωνα του 2003, που ξεκίνησε σχετικά δειλά τον Ιούνιο και συνεχίστηκε κατα διαστήματα μέχρι τα μέσα Αυγούστου του 2003, οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν στη δυτική και κεντρική Ευρώπη έως 20-30% πάνω από το μέσο όρο. Ακόμα και οι νυχτερινές θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες από τις μέσες καλοκαιρινές μεσημεριανές, σπάζοντας κάθε ρεκόρ θερμοκρασίας. Η ένταση και κυρίως όμως η διάρκειά του καύσωνα, προκάλεσαν όλεθρο στον απροετοίμαστο σε τέτοιου είδους καιρικές συνθήκες πληθυσμό της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης.
Ο καύσωνας έπληξε ιδιαίτερα τη Γαλλία, όπου η θερμοκρασία τον Αύγουστο του 2003 στις περισσότερες περιοχές της χώρας άγγιζε ή και ξεπερνούσε τους 37 °C κάθε μεσημέρι για περισσότερο από μια εβδομάδα. Ηλικιωμένα άτομα που ζούσαν μόνα τους και δεν είχαν ποτέ αντιμετωπίσει τέτοιον ακραίο καύσωνα δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν και να προετοιμαστούν κατάλληλα και κυρίως εκείνα που δεν είχαν τακτική ιατρική φροντίδα ή ζούσαν μόνοι, χωρίς συχνή επαφή με την άμεση οικογένεια ήταν που αποτέλεσαν και τα περισσότερα θύματα!
Οι περισσότερες νύχτες στη Γαλλία και γενικότερα στη δυτική και κεντρική Ευρώπη είναι δροσερές το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια, τα σπίτια (συνήθως κατασκευασμένα από πέτρα, σκυρόδεμα ή τούβλο) δεν θερμαίνονται υπερβολικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και εκπέμπουν ελάχιστη θερμότητα το βράδυ, καθιστώντας τα κλιματιστικά συνήθως περιττά. Κατά τη διάρκεια του παρατεταμένου καύσωνα του 2003 όμως, οι θερμοκρασίες παρέμειναν σε επίπεδα ρεκόρ ακόμη και τη νύχτα ( η οποία σημειώτεον διαρκεί λιγότερο απο τα δικά μας γεωγραφικά πλάτη), σπάζοντας το συνηθισμένο κύκλο ψύξης.
Κι ας έρθουμε στο σήμερα. Κάτι παρόμοιο όπως το 2003, απο πλευράς διάταξης των βαρομετρικών συστημάτων, επιμένουν λοιπόν και τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία ότι θα συμβεί στη δυτική και κεντρική Ευρώπη την ερχόμενη εβδομάδα. Ευτυχώς αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει στην δημιουργία συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης (HHWS) σε περιπτώσεις ακραίων θερμοκρασιών από κύματα καύσωνα. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ένα τέτοιο σύστημα λειτουργεί από το 2005 και προειδοποιεί το κοινό έγκαιρα για τέτοιου είδους καταστάσεις!
Εξαιτίας μάλιστα των υψηλών και πάλι θερμοκρασιών που επικράτησαν και περυσι σε μεγάλο τμήμα της Ευρώπης, πολλοί δυτικοκεντροευρωπαίοι έχουν ήδη προχωρήσει στην αγορά κλιματιστικών ή ανεμιστήρων. Ολοένα και περισσότεροι δε, εργάζονται σήμερα σε κλιματιζόμενα γραφεία και οδηγούν κλιματιζόμενα αυτοκίνητα. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι μαζί και με τα μέτρα που θα ληφθούν απο τις κυβερνήσεις των χωρών που αναμένεται να πληγούν απο το επικείμενο ισχυρο επεισόδιο καύσωνα την ερχόμενη εβδομάδα στη δυτική και κεντρική Ευρώπη να μην υπάρξει καμία απώλεια ζωής αυτή τη φορά.
Με εκτίμηση
Σάκης Αρναούτογλου
Σάκης Αρναούτογλου