Πέρα από τεχνικά θέματα, η άρνηση παροχής ψήφου συνδέεται με πολλές προκαταλήψεις δηλωτικές της νοσηρότητας του παλαιοκομματισμού που χρεοκόπησε την Ελλάδα και διεκδικεί μόνος αυτός ίσως απ’ όλη την κοινωνία μαζί με ορισμένους ολιγάρχες και μεταπράτες το δικαίωμα να μείνουν αλώβητοι μέσα στην κρίση και να διατηρήσουν κεντρική θέση στην άσκηση της εξουσίας. Είναι σαν να έχουν εκτοπιστεί οι ομογενείς και μετανάστες στο εξωτερικό σαν να τους έχουν ξεγράψει ενσυνείδητα, να μην τους θέλουν να γυρίσουν ή να έχουν σχέση με την Ελλάδα. Είναι όμως καιρός να αλλάξει….
Ανάλυση
– του Παναγιώτη Χατζηπλή*
Το τελευταίο διάστημα ανακινείται όλο και πιο πολύ το θέμα της ψήφου από το εξωτερικό. Δεν είναι κάτι νέο. Τουλάχιστον από το 2007 αν όχι παλιότερα είχε υποσχεθεί η τότε κυβέρνηση ότι θα προωθούνταν άμεσα και έκτοτε το έχουν υποσχεθεί και πολλοί άλλοι….
Βέβαια παλιότερα η ψήφος αφορούσε μόνο τους ομογενείς, δηλαδή ξενιτεμένους άλλων εποχών που λείπουν πολλά χρόνια, πολλοί εκ των οποίων ίσως και να μην είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικούς καταλόγους ή να έχουν κάποια απόσταση από τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα ειδικά όταν μιλάμε για τις εποχές πριν έρθει το διαδίκτυο. Τους ομογενείς αυτούς το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία τους θυμάται συχνά σε στιγμές ανάγκης, ως παράδειγμα προς μίμηση και για ιστορίες λαϊκής κατανάλωσης ενώ δυσπιστία και προβλήματα αποσιωπώνται.
Κοντά σε αυτούς έχουν προστεθεί πλέον οι 600.000 νεομετανάστες της κρίσης, το απάνθισμα ίσως της Ελληνικής κοινωνίας. Αυτοί είναι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους, μπορούν να διατηρούν άμεση επαφή με την Ελλάδα, να ενημερώνονται και έχουν άποψη. Μπορεί βρίσκονται σε χώρες όπου θεωρείται δεδομένο η ψήφος από το εξωτερικό. Πλέον το θέμα μπαίνει σε νέα βάση και η διεκδίκησή του γίνεται πιο επιτακτική.
Όμως αυτούς τους Έλληνες, ομογενείς ή νεομετανάστες, παρά τις κολακευτικές αναφορές πολλοί στο πολιτικό κατεστημένο αλλά και στην κοινωνία τους αντιμετωπίζουν ουσιαστικά υποτιμητικά, ως Έλληνες δεύτερης κατηγορίας στερώντας τους την ψήφο όταν έχουν σε ισχύ πολιτικά δικαιώματα στην Ελλάδα.
Πέρα από τεχνικά θέματα, η άρνηση παροχής ψήφου συνδέεται με πολλές προκαταλήψεις δηλωτικές της νοσηρότητας του παλαιοκομματισμού που χρεοκόπησε την Ελλάδα και διεκδικεί μόνος αυτός ίσως απ’ όλη την κοινωνία μαζί με ορισμένους ολιγάρχες και μεταπράτες το δικαίωμα να μείνουν αλώβητοι μέσα στην κρίση και να διατηρήσουν κεντρική θέση στην άσκηση της εξουσίας. Είναι σαν να έχουν εκτοπιστεί οι ομογενείς και μετανάστες στο εξωτερικό σαν να τους έχουν ξεγράψει ενσυνείδητα, να μην τους θέλουν να γυρίσουν ή να έχουν σχέση με την Ελλάδα. Είναι όμως καιρός να αλλάξει….
Πάντοτε η ξενιτιά ήταν διέξοδος αποσυμπίεσης, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για άλλες χώρες, τόπος επώασης ιδεών αλλά και πηγή αντιδράσεων και ανανέωσης μέσω των προσλαμβανουσών περιστάσεων. Στην περίπτωση της Ελλάδας σήμερα συμβάλλει προοδευτικά στην μείωση του συντελεστή εξάρτησης (δηλαδή τουλάχιστον τις γεννήσεις και τον πληθυσμό κάτω των 15 και προοδευτικά τον πληθυσμό). Κάτι σαν γενοκτονία δηλαδή που συμπληρώνεται με την πτώση των συνθηκών ζωής για τις μεγαλύτερες ηλικίες… Από την άλλη οι νεομετανάστες αλλά και οι προηγούμενοι μετανάστες ίσως είναι ένα είδος αντιφρονούντες. Πάντοτε οι μετανάστες διακρίνονται από δυναμικότητα αλλά οι πρόσφατοι του braindrain είναι και μορφωμένοι. Αντιδρούν στην πεποίθηση του ότι η Ελλάδα δεν μπορεί σε αυτό που κάποιοι θέλουν να αποκαλούν ψωροκώσταινα που διατηρεί αναποτελεσματικές λύσεις, μετριότητες και δυναστείες στο πιλοτήριο της εγχώριας οικονομικής πραγματικότητας. Θέλουν, μια καλύτερη ζωή και πλέον έχουν όλα τα προσόντα να την διεκδικήσουν. Υπό αυτό το πρίσμα ναι, ενοχλούν… Είναι όμως έτσι;
Αλλά ας δούμε πρώτα μερικά στοιχεία για την διαδικασία
Το δικαίωμα ψήφου από το εξωτερικό- Νομικές Πτυχές και Επιχειρήματα
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Sympraxis-Kappa Research του 2017 περίπου το 65% των Ελλήνων στην Ελλάδα συμφωνούν με την παροχή δυνατότητας ψήφου από το εξωτερικό και το 75% αυτών στο εξωτερικό ενώ το ποσοστό είναι μεγαλύτερο στους πρόσφατα ξενιτεμένους, σχεδόν 100%. Λογικό…, αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στις περισσότερες χώρες όπου βρίσκονται, είναι ήδη εγγεγραμμένοι σε καταλόγους και έχουν πολύ πρόσφατη την εμπειρία ενώ αυτό που τους χωρίζει από το να ψηφίσουν είναι ένα αεροπορικό εισιτήριο. Στο παρελθόν δε, κάποια κόμματα ίσως πλήρωναν για αυτό.
Κατά το Άρθρο 51, παρ. 4 του Συντάγματος αναγνωρίζεται το δικαίωμα της ψήφου από το εξωτερικό η οποία όμως προϋποθέτει νομοθετική ρύθμιση που θα εγκριθεί από τα 2/3 των βουλευτών: «Oι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.» Μια τέτοια ρύθμιση δεν έχει γίνει ακόμα παρόλο που τα δύο μεγαλύτερα κόμματα του δίπολου φαίνεται να μην την αποκλείουν και βρίσκουν τρόπους να την αποφεύγουν τα τελευταία χρόνια.