Ευγένεια! Όλοι σου μιλούν γι’ αυτήν, από τότε που θυμάσαι τον εαυτό σου. Γονείς, αδέρφια, οικογένεια, δάσκαλοι, καθηγητές, φίλοι, γνωστοί, άγνωστοι. Από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουμε πώς να είμαστε ευγενικοί, πώς να συμπεριφερόμαστε ανάλογα την περίσταση και το πρόσωπο που έχουμε απέναντί μας, πώς να είμαστε κομψοί εκεί που πρέπει και πώς να έχουμε τρόπους.
Κι εδώ για να μην παρεξηγηθούμε, δε μιλάω φυσικά για την ευγένεια που βρωμάει δηθενιλίκι και ποζεριά. Ούτε για τους καλούς τρόπους που αποπνέουν αίσθημα πολυτέλειας κι ευγενή ανατροφή. Αναφέρομαι καθαρά στην ευγένεια –κι αυτή είναι αρετή μεγάλη– που απορρέει από αισθήματα σεβασμού και σεμνότητας.
Κι αν η ευγένεια είναι αρετή, υπάρχει μια θεωρία που θέλει τον πολύ ευγενικό να είναι ηλίθιος!
Όντας λοιπόν πολύ ευγενικός ζεις σε μια συνεχή εγρήγορση κι ένα μόνιμο άγχος να μην προσβάλεις, να μην ενοχλήσεις και να μην πειράξεις τη ζωή των άλλων. Κάνεις τα στραβά μάτια σε στιγμές που πρέπει να ειπωθούν λόγια και συναισθήματα, κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις για να αποφύγεις τσακωμούς και φασαρίες, συμπεριφέρεσαι ευγενικά σε αγενείς κι άξεστους για να μην τους δώσεις αξία.
Μα πάνω απ’ όλα νιώθεις πως δεν έχεις δικαίωμα να διαταράξεις την ισορροπία των άλλων! Συγχαρητήρια, κάπως έτσι ο τίτλος του «ηλίθιου» σου ανήκει δικαιωματικά γιατί έτσι επιλέγουν να σε βλέπουν.
Ή που στραβός είναι ο γιαλός ή που στραβά αρμενίζεις! Αυτό δε σκέφτεσαι; Ε, λοιπόν κοίτα να δεις! Είμαστε για τους ανθρώπους ό,τι δικαίωμα τους δώσουμε. Απλά οι άνθρωποι, παρτάκηδες κι υπερόπτες, όταν εσύ τους δίνεις το δικαίωμα του ευγενικού αυτοί λαμβάνουν στον εγκέφαλό τους λανθασμένο μήνυμα ότι αφού δεν αντιδράς ίσως και το IQ σου να κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα.
H ευγένεια συνάδει συνήθως με ανεξάντλητες δόσεις υπομονετικότητας. Είτε αυτό αφορά τις φιλικές σου σχέσεις είτε τις ερωτικές, έχεις μία απίστευτη ικανότητα να υπομένεις πράγματα και γεγονότα τα οποία δε σου ταίριαζαν και θα ‘πρεπε κατά πολύ να έχεις απορρίψει.
Έχεις κάνει το μαλάκα – ή όπως θέλεις πες το– σε στιγμές που η μοναδική απάντηση που άρμοζε στους ανθρώπους ήταν το μεσαίο δάχτυλο του χεριού σου υψωμένο στον αέρα -και ναι, αυτό δεν το θεωρώ αγενές. Άσε που αυτήν την απάντηση ακόμη τους τη χρωστάς. Κι αν με ρωτάς για συνοδευτικό, προτείνω το «σύρε και γαμήσου» που είναι και πιο ποιητικό!
Αχ και πόσο θα ‘θελες να φωνάξεις τώρα σ’ αυτούς που σου αράδιαζαν ψέματα με το τσουβάλι, ότι όχι μόνο γνώριζες την αλήθεια, αλλά γέλαγες και μαζί τους που είναι τόσο αφελείς – και συνεχίζεις να γελάς ακόμη με την κατάντια τους. Ότι όχι μόνο ήξερες ότι σε κορόιδευαν, αλλά ότι το είχες κι υπό έλεγχο. Ότι αν κατάφεραν να σου πλασάρουν το ψέμα το έκαναν με τη συγκατάθεσή σου. Φαντάσου ήττα που θα τρώγανε οι κουτοπόνηροι!
Χρωστάς και μία απάντηση σε όλους αυτούς τους γλοιώδεις τύπους που σε υποτίμησαν και σε προσέβαλαν πιστεύοντας ότι τα κενά και τα κόμπλεξ καλύπτονται όταν ποδοπατάς τους άλλους. Αυτοί βέβαια μπορεί και να ‘χουν ελαφρυντικά!
Αλλά και σ’ εκείνους τους ανακατωσούρες που δεν ήξεραν να κάνουν τίποτα άλλο στη ζωή τους από το ν’ ανάβουν φιτιλιές, να γκρινιάζουν, να σχολιάζουν ύπουλα και κακόβουλα και να το παίζουν ιστορία στις πλάτες άλλων.
Ήσουν πάντα αυτός που ήξερες όλα όσα συνέβαιναν στα παρασκήνια και ταυτόχρονα δεν ήξερες τίποτα. Έχεις προλάβει εκβάσεις και γεγονότα που έπρεπε να καταλαγιάσεις, μα πάνω απ’ όλα ξέρεις να περνάς από κόσκινο τους ανθρώπους της ζωής σου για να μπορείς ν’ αφήνεις χώρο σ’ αυτούς που τον αξίζουν!
Βέβαια όπως και κάθε ευγενικός ξέρεις πολύ καλά ότι όταν αυτή η υπομονή ξεχειλίσει απ’ τα όριά της, οι σκηνές που θ’ ακολουθήσουν θα είναι ακατάλληλες για ανηλίκους. Το ότι δε μίλησες και δεν αντέδρασες τις στιγμές που ίσως να έπρεπε, δεν τους δίνει το δικαίωμα να σε θεωρούν χαζό ή αφελή. Όταν μάλιστα η ευγένεια τρέφεται για χρόνια από εκμετάλλευση και κοροϊδία, μπορεί να μετατραπεί με ευκολία στη χειρότερη αγένεια. Ποιος είδε το Θεό και δεν το φοβήθηκε! Στην τελική από πότε η ευγένεια σημαίνει ηλιθιότητα;
Ήσουν, είσαι και θα είσαι πάντα ένας αθεράπευτα ευγενικός με μία ευγένεια που ίσως να σε βλάπτει. Μπορεί όντως λοιπόν εσύ ν’ αρμενίζεις στραβά, γιατί ο κόσμος που ζούμε έχει την τάση να κατασπαράζει τους ευγενικούς με το ζόρι κι εσύ απ’ ότι φαίνεται αδυνατείς να προσαρμοστείς. Μπορεί τελικά και να ‘ναι κι ο γιαλός στραβός γιατί τους ανθρώπους τους μάθανε ν’ ανακαλύπτουν τις αδυναμίες των άλλων και να χτίζουν την ευτυχία τους πάνω σ’ αυτές.
Πάντως όπως και να ‘χει όταν θα ‘ρθει η στιγμή να μυρίσει μπαρούτι, όλα γύρω θα καίγονται, θα μυρίζουν αγένεια και θα φωνάζουν «Ευγενικός είμαι, μα όχι ηλίθιος»!
Κι άσε τους τότε να σε μάθουν απ’ την αρχή!
Γράφει η Χριστίνα Σούκη