Άρθρο του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Επιμένουν οι
ντεμοντέ και γράφει το «ΠΡΙΝ»: «Όχι, ο εξευτελισμός
δεν είναι cool, είναι ντροπή».
Μην επιμένεις,
δεν είναι ντροπή πλέον ! Ο εξευτελισμός είναι μόδα διεθνώς και η καταστατική πραγματικότητα
στη σημερινή Ελλάδα. Το «Survivor» δεν αναπαριστά απλώς αυτή την
πραγματικότητα, αλλά την διασκεδάζει μυθοπλαστικά, ορίζοντάς την ηρωικά. Είναι ήρωας
της καθημερινότητας αυτός που ηδονίζεται με τον (αυτο)εξευτελισμό του και που απολαμβάνει
το ρεζίλεμά του και ασφαλώς την διαδικασία ρεζιλέματος του Άλλου. Και αν δεν
είναι ακόμη, έχει μεγάλες πιθανότητες να γίνει αύριο.
Η ζωή αν δεν
είναι ρόλος και παράσταση εξευτελισμού παύει να έχει νόημα, από τη στιγμή που
όλα όσα έδιναν νόημα στην ύπαρξη εξευτελίζονται καθημερινά σε μια ολοκληρωτική αγορά,
η οποία υποκαθιστά οντολογικά και λειτουργικά την κοινωνία.
Η φιλαυτία
είναι χαρακτηριστικό του νικητή και τονίζεται από την παράσταση ηγεσίας και ηγεμονίας,
με την υποκριτική μορφή του αλτρουισμού και της φιλαλληλίας. Χωρίς αυτή την
απόλυτη υποκρισία η επιβίωση θα αντέφασκε με την ηγεμονία. Η επιβίωση θα ήταν
ήττα και όχι.......
νίκη! Θα ήταν ντροπή και όχι θρίαμβος!
Τι διδάσκει
στην πραγματικότητα το «Survivor»; Την μόδα της επιχειρηματικότητας στην
αναρχοκαπιταλιστική της εκδοχή. Ουσιαστικά αποτελεί το σχήμα υποκατάστασης της κοινωνικότητας
από την επιχειρηματικότητα. Και όλα αυτά για μία επιβίωση που συνδέεται με την
καταστροφή του Άλλου. «Ο θάνατός σου η ζωή μου»! Η ήττα σου νίκη για την
επιβίωσή μου! Ο αποκλεισμός σου μοναδική συνθήκη για την δική μου πρόοδο και
ευημερία! Η δόξα του πλέον χυδαίου ρεαλιστικού ατομισμού.
Είναι
καινούρια όλα αυτά; Δυστυχώς όχι! Είναι τόσο παλιά όσο τα κλασικά οικονομικά
και η κοινωνιολογία και πριν από αυτά φιλοσοφικά ρεύματα και ατομικιστικές
φιλοσοφικές προσεγγίσεις. Το καινούριο της υπόθεσης είναι το «παιχνίδι» μέσω
του οποίου αποκτούν ισχυρό παιδαγωγικό impact σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού
και γίνονται μόδα. Ωστόσο, μια μορφή μόδας που δεν μπορεί και δεν θα περάσει
έτσι απλά, όπως άλλες επιμέρους μόδες της αγοράς, αλλά θα περάσει αφού
προηγουμένως καταστρέψει απολύτως την σχέση ηθικού – πολιτικού που δομεί κάθε
κοινωνία για να μπορεί να ορίζεται ως τέτοια. Και τότε θα ξανασυζητήσουμε για
την έννοια του επιζώντος!
Μου αρέσει
που ο αγαπητός Κυριάκος Μητσοτάκης έρχεται σήμερα να αγωνιστεί για την «αποποινικοποίηση
της επιχειρηματικότητας» στην Ελλάδα! Με συμπάθεια το λέω: Αν το πιστεύει, έχει
μείνει πολύ πίσω στο ζήτημα. Δεν είμαστε εκεί που ίσως βρισκόμαστε στην Ελλάδα
πριν από κάμποσα χρόνια. Οι εποχές πλέον μεταβάλλονται με μεγάλη ταχύτητα
διεθνώς και η ελληνική κρίση λειτουργεί σαν επιταχυντής της ιστορίας σε ο, τι
αφορά στην ελληνική κοινωνία. Άδηλα και σε μεγάλο βαθμό «υπόγεια» και
παραθεσμικά διαλύεται το πλέγμα κανονικότητας και νομιμότητας που αποτελούσε
θεμέλιο της πολιτείας και πλαίσιο ανάπτυξης των κοινωνικών και παραγωγικών
σχέσεων. Με άλλα λόγια, διαμορφώνεται ένα ηθικοπολιτικό κενό, το οποίο έρχεται
να καλύψει ο «Survivor» που παρίσταται ως κοινωνικός ρόλος με τα χαρακτηριστικά
και την προσωπικότητα του νικητή στο συγκεκριμένο παιχνίδι.
Αυτό δεν
αφορά στην «αποποινικοποίηση της επιχειρηματικότητας», αλλά στον απόλυτο
εκχυδαϊσμό της επιχειρηματικότητας. Στο επιχειρηματικό πνεύμα δεν υπάρχει πια η
έννοια του εξευτελισμού όπως πριν. Καλός επιχειρηματίας σε κάθε παραγωγικό
τομέα είναι ο καλά εξευτελισμένος επιχειρηματίας. Δηλαδή, αυτός που
αναγνωρίζεται ως τελικός νικητής μέσω εξευτελιστικών διαδικασιών για την
επικράτησή του. Κάπως έτσι αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός για το ποιος θα
εξευτελιστεί περισσότερο!
Πριν από
λίγα χρόνια κάθε επιχειρηματίας, πολιτικός, δημοσιογράφος ή άλλος επαγγελματίας
που διατηρούσε φιλοδοξίες κοινωνικής ανόδου και επέκτασης/προόδου στην αγορά
(του) αγωνιζόταν για την ανάπτυξη και προβολή ενός προφίλ, το οποίο τουλάχιστον
δεν θα περιείχε εξευτελιστικά στοιχεία. Αντίθετα, η σημερινή μόδα της ελευθέριας
αγοράς όχι μόνον επιτρέπει τον εξευτελισμό, αλλά τον συνδέει ευθέως και θετικά
με την πολιτική και κοινωνική νομιμοποίηση. Αν δεν είσαι κατεξευτελισμένος
προσωπικά και δεν έχεις δεκάδες κατηγορίες στην πλάτη και κάμποσες καταδίκες,
δεν αναγνωρίζεσαι ως κάτι σημαντικό τη σήμερον! Είσαι ένα τίποτα, ανίκανο να εσωτερικεύσει
το πνεύμα της εποχής. Ένας/μία ντεμοντέ, ένας από χέρι χαμένος, ένας οπισθοδρομικός
που αδυνατεί να συλλάβει το πνεύμα της εποχής και να προσαρμοστεί στη νέα μορφή
επιχειρηματικότητας, η οποία ορίζει όχι απλώς τον επιχειρηματία, αλλά και τον
κάθε άνθρωπο ως νικητή, στον βαθμό που είναι έτοιμος να ρεζιλευτεί δημοσίως,
εμφανιζόμενος παράλληλα ως «θύμα» της άτιμης κοινωνίας ή ζωής.
Για να είσαι
με τους νικητές πρέπει οπωσδήποτε η αναφερόμενη ταυτότητά σου να περιέχει το
μοιραίο. Να είσαι μοιραία ή μοιραίος. Αυτή, η στην πραγματικότητα μεταμοντέρνα φυσιολογικότητα
αποτελεί μορφή κοινωνικής παιδαγωγικής που καταργεί όλα τα παιδαγωγικά πρότυπα
που αναπτύχθηκαν κατά τη νεωτερικότητα και τον μοντερνισμό. Στην ουσία καταργεί
την έννοια της ιστορίας και παραστάσεις της ιδεολογίας. Όλα μεταβάλλονται σε
μία case study για την επιβίωση με μοναδική προϋπόθεση την ανοχή σου και την αντοχή σου
στον αυτοεξευτελισμό και την μάχη σου για τον εξευτελισμό των άλλων.
Δεν ξέρω αν αυτό αποτελεί τον «πάτο» στον κοινωνικό
βούρκο, αλλά σίγουρα αποτελεί μία διαδικασία κοινωνικής διάλυσης και εκχυδαϊσμού
της προσωπικότητας με την μορφή μίας μαζικά πλέον νομιμοποιημένης βαρβαρότητας.
Μετά από αυτό επίτρεψέ μου, αναγνώστη μου, να κλείσω με το σύνθημα/μήνυμα:
Βοήθεια, θέλω πίσω την ουρά μου! Για να ισορροπήσουμε κάπως, βρε αδελφέ!