ΤΟΥ ΜΑΝΔΑΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ.
Ήταν πολλές φορές που οι ραγιάδες
Έλληνες επαναστάτησαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά πολλές φορές σε λάθος τόπο,
σε λάθος συγκυρίες, με λάθος συμμάχους. Αλλά θα έρχονταν η στιγμή, που θα
έπιαναν τόπο οι θυσίες των επαναστατών. Σαν μέρα της επανάστασης ορίστηκε η 25η
Μαρτίου, ενώ προηγούμενα είχαν γίνει πολλές απόπειρες για την Ελευθερία. Σιγά
σιγά και με πολύ κόπο και θυσίες οι Έλληνες ραγιάδες είχαν πιστεί να
επαναστατήσουνε και ίσως ήτανε η καλή φορά. Η Πελοπόννησος με την δύσκολη
πρόσβαση και φυσικά τον ορεινό τον όγκο που προσφέρονταν για αυτό τον σκοπό. Οι
άλλες επαναστάσεις σε Θράκη και Βλαχία καταπνίχτηκαν στο αίμα λόγω και του
πεδινού τοπίου, αλλά και της γειτνίασης με την πρωτεύουσα της τότε Οθωμανικής
αυτοκρατορίας. Την επανάσταση στην αρχή πολλοί περιγέλασαν και λέγανε ότι ήτανε
χείμαρρος που θα κοπάσει, από μια ομάδα ξυπόλυτων. Αλλά ο χείμαρρος έγινε ορμητικός
και το νερό ποτάμι, παρέσυρε στο διάβα του κάθε μορφής εισβολέα που είχε
στρογγυλοκαθίσει στην χώρα που γέννησε τον πολιτισμό. Και εξεγέρθηκαν με την δίψα της Ελευθερίας.
Μια χούφτα άνθρωποι, ενάντια σε μια αυτοκρατορία. Μια αυτοκρατορία που εκείνη
την χρονική στιγμή δεν ήταν και στα καλά της, αλλά πάντα είχε ασκέρια έτοιμα να
......
σπείρουνε τον θάνατο, σε κάθε αμφισβήτηση. Και αίμα χάθηκε πολύ σε αυτόν τον άνισο
αγώνα, όπου η δύναμη της εξουσίας και της καταπίεσης, κατατροπώθηκαν από την
δίψα για Λευτεριά. Η κόλαση 400 χρόνων δεν έσβησε την δίψα για την Λευτεριά.
Και πολλοί έπεσαν. Πολλά τα λάθη, αλλά και οι προδοσίες.
Πολλοί οι ήρωες και οι αγωνιστές.
Άνθρωποι με χρήματα που τα έδωσαν όλα, μαχητές που άφησαν την πνοή τους στα
σκληροτράχηλα βουνά, απλοί άνθρωποι, που θέλανε μόνο την λευτεριά τους και
μακριά την λάμα του Οθωμανικού σπαθιού σε κάθε ανάσα τους.
Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Οδυσσέας
Ανδρούτσος, Νικηταράς, Μπουμπουλίνα και
Κανάρης, Παπαφλέσσας και Αθανάσιος
Διάκος, Χατζηαντώνης και η γυναίκα του Δόμνα Βιζβήζη. Χιλιάδες ανώνυμοι ήρωες που μείνανε στην
Ιστορία σαν πεσόντες άγνωστοι για την Ελευθερία. Μια ελευθερία που κόστισε αίμα
και χρήμα. Και στο τέλος πέτυχε. Το Έθνος ελευθερώθηκε και η Ελλάδα μετά 400
χρόνια θα έμενε μόνη της να κυριαρχεί στους κατοίκους τους έτοιμη να
ξαναγεννήσει πολιτισμό. Θα χρειαζότανε άλλα περίπου 100 χρόνια για να πάρει την
σημερινή μορφή της, μια μορφή που πάρθηκε μέσα από πολύ
ακόμα αίμα.
Αλλά κατά τους αγώνες για την ελευθερία
της Ελλάδος, πλήθος Θρακιωτών έδωσαν το παρόν, αλλά η γειτνίαση με την
Κωνσταντινούπολη και το πεδινό της μορφολογίας του εδάφους της κατέπνιξαν τις
επαναστάσεις αυτές στο αίμα.
Η Ελληνική επανάσταση του 1821 δεν θα
υπήρχε αν δεν θα υπήρχε η Φιλική εταιρεία που ιδρύθηκε από τους Εμ. Ξάνθο, Νικ,
Σκουφά, Αθ. Τσακάλοφ αλλά και τον Θρακιώτη Αντώνη Κομιζόπουλο από την
Φιλιππούπολη της Θράκης, σήμερα στην Βόρεια Θράκη, στην εδαφική επικράτεια ης
Βουλγαρίας.
Και μην ξεχνάμε ότι λέγοντας Θράκη
εννοούμε την γεωγραφική περιοχή από τον Δούναβη, έως τον Νέστο ποταμό και τέλος
έως και την Κωνσταντινούπολη, με πολλές πόλεις σήμερα ακόμα, σε άλλα χέρια.
Οι ιστορικοί της εποχής διασώζουν 31
ονόματα Θρακών που συμμετείχαν ενεργά στην Φιλική εταιρεία και ένας εξ αυτών ο
δήμαρχος της Οδησσού ο Γρηγόρης Μαρασλής από την Φιλιππούπολη.
Εκτός αυτού μεγάλος ήταν και ο ρόλος των
Φαναριωτών της Κωνσταντινούπολης της Αν. Θράκης, στην μεγάλη του γένους
επανάσταση.
Κατά τους διωγμούς της Κωνσταντινούπολης
τα αδέρφια Σταμάτης και Αλέξανδρος Κουμπάρης φυγάδευσαν με τα πλοία τους
πολλούς Έλληνες της Κωνσταντινούπολης.
Ο Χατζηαντώνης με την γυναίκα του την
Δόμνα Βυζβύζη, με καταγωγή από την Αίνο το μεγαλύτερο βυζαντινό λιμάνι απέναντι
από την Αλεξανδρούπολη, σήμερα στην Τουρκική επικράτεια, έδωσαν τα πλοία τους
για τον αγώνα της επανάστασης. Και μάλιστα ενώ σε μια ναυμαχία ο Χατζηαντώνης
σκοτώνεται η καπετάνισσα παίρνει το τιμόνι και με τις διαταγές της κερδίζει την
ναυμαχία. Το πλοίο τους λεγόταν Καλομοίρα, ενώ στην διάθεση της επανάστασης
είχαν προσφέρει άλλα δυο πλοία, την Δόμνα και την Αίνο.
Στην Σωζόπολη της Βόρειας Θράκης στις
17/4/1821 ο Μητροπολίτης Παϊσιος Πρίκαλος κήρυξε ένοπλη εξέγερση ευλογώντας
τους επαναστάτες. Πολλά Οθωμανικά στρατεύματα κατέφθασαν και έπνιξαν την
επανάσταση στο αίμα στις 25/4/1821, ενώ ο Μητροπολίτης και οι επαναστάτες
κρεμάστηκαν στην πλατεία.
Στα Λάβαρα του Έβρου 300 επαναστάτες
διέλυσαν ένα Τουρκικό ασκέρι στην θέση Κουρί.
Μέχρι και σήμερα ανευρίσκονται οστά Τούρκων και σπασμένα γιαταγάνια και
καρυοφύλλια. Για σημαία είχαν μια γαλάζια σημαία με μαύρο σταυρό, εξ ου και η
ονομασία του χωριού Λάβαρα ενώ στην θέση ανεγέρθηκε ναός στο όνομα του Αγ.
Αθανασίου την μέρα που έγινε το γεγονός, στις 2/5/1821.
Ακολουθήθηκε διωγμός και πλήθος
Μητροπολιτών και Θρακιωτών απαγχονίστηκαν και βασανίστηκαν. Ο Μητροπολίτης
Ανδριανουπόλεως πρώην πατριάρχης Κύριλλος ο ΣΤ, δεν αποδέχτηκε να αποκηρύξει
την επανάσταση και μαζί με άλλους 32 προύχοντες της περιοχής βασανίστηκε και
κρεμάστηκε από το παράθυρο της Μητρόπολης. Ο θρύλος λέει ότι τρείς φορές κόπηκε
το σχοινί του βρόγχου μέχρι να τον κρεμάσουν. Οι υπόλοιποι σφαγιάστηκαν έξω από
τα σπίτια τους ενώ τα πτώματα τους πετάχτηκαν στον Έβρο ποταμό.
Άλλοι μάρτυρες είναι οι 5 νεομάρτυρες
από την Σαμοθράκη που σφαγιάστηκαν, μάλιστα ένας τους τεμαχίστηκε ζωντανός,
όταν δεν αποδέχτηκαν να αποκηρύξουν την επανάσταση και να απαρνηθούν την πίστη
τους, ενώ ο Σουλτάνους τους έδινε μυθικά πλούτη. Ο τόπος μαρτυρίου είναι έξω
από την Μάκρη Αλεξανδρούπολης, σε ένα μικρό παρεκκλήσι.
Δυστυχώς το αίμα των Θρακιωτών
ήταν πολύ μέχρι να έρθει η μέρα της απελευθέρωσης, που όμως δεν έδωσε στον τόπο
μεγάλη πνοή αφού πάντα το Αθηνοκεκτρικό και αδηφάγο κράτος θεωρούσε τον τόπο,
τόπο εξορίας για πολλά χρόνια …και όμως ήταν τόπος μαρτυρίου για πολλούς Θράκες
που έδωσαν την ζωή τους για την μεγάλη ιδέα της Ελεύθερης Ελλάδος. Σήμερα πολλά
ιστορικά κομμάτια της Θράκης είναι σε ξένες κατοχές, αλλά υπάρχουν τα μνημεία
να μαρτυρούν την μοναδικότητα και την Ελληνικότητα της.e-mail: panosmandalos@yahoo.gr