Μια ενδιαφέρουσα αναλογία με την πρόσφατη ελληνική πολιτική «ιστορία» προσφέρουν οι εξελίξεις στην Τουρκία μετά τη συντριπτική επικράτηση του ισλαμιστικού AKP στις εκλογές με ποσοστό που πλησίασε το μισό εκλογικό σώμα, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να φτάσει στο κατώφλι της επίτευξης του μεγάλου αντικειμενικού σκοπού…
Του ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αυτός είναι το να εξασφαλίσει τις απαραίτητες έδρες στο Κοινοβούλιο ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την αλλαγή του Συντάγματος, κατά τρόπον που θα μετατρέψει την Τουρκία σε Προεδρική Δημοκρατία, έναντι «Προεδρευόμενης» που είναι σήμερα, εν ολίγοις όμως στην «αγκίστρωση» του προέδρου στην εξουσία για σχεδόν αόριστο χρονικό διάστημα.
Λίγο μετά τη θριαμβευτική επικράτηση, ο Ερντογάν έσπευσε να ζητήσει από το διεθνές ακροατήριο, από όλο τον κόσμο «να σεβαστεί το αποτέλεσμα των εκλογών» στην Τουρκία, θυμίζοντας έντονα τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος είχε ζητήσει «τον σεβασμό της ετυμηγορίας του ελληνικού λαού από τους εταίρους την επαύριον του δημοψηφίσματος». Η αναλογία είναι σαφής, αν όμως εξεταστεί πιο συστηματικά, προκύπτουν κάποιες θεμελιώδεις διαφορές, αλλά και κάποια συμπεράσματα.
Για ποιον λόγο είχε πει τα περί σεβασμού ο Αλέξης Τσίπρας; Διότι είχε υποστηρίξει προεκλογικά ότι ένα ισχυρό μήνυμα υπέρ του «όχι» θα έστελνε το κατάλληλο μήνυμα στην Ευρώπη και τους εταίρους της χώρας, ώστε να χαλαρώσουν τη στάση τους στις διαπραγματεύσεις για το χρέος.
Με τη λογική βέβαια αυτή, εάν ο ελληνικός λαός είχε ψηφίσει «ναι» σε δημοψήφισμα με το ερώτημα «συμφωνείται να μας δίνουν οι εταίροι 50 δισεκατομμύρια ευρώ τον μήνα μέχρι να ξεχρεώσουμε και να φτιάξουμε και απόθεμα στα ασφαλιστικά μας ταμεία, θα έπρεπε πάλι οι εταίροι να «σεβαστούν» οι εταίροι τη βούλησή του, λες και αυτοί οι λαοί δεν έχουν βούληση την οποία θα πρέπει κι εμείς από την πλευρά μας να σεβόμαστε.
Τώρα είναι η σειρά του Ερντογάν να αιτηθεί «σεβασμό» από όλο τον κόσμο. Με ποιο κίνητρο άραγε; Πόσο ίδια είναι η περίπτωση με αυτή του Τσίπρα και πόσες οι πιθανότητες να εισακουσθεί η έκκλησή του από τη διεθνή κοινότητα;
Ας δούμε λοιπόν τις ερμηνείες που προσφέρουν οι υπόλοιπες δηλώσεις του Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να αποκωδικοποιήσουμε τη δήλωση, ώστε εν τέλει να εκτιμήσουμε εάν είναι λογική ή όχι, εάν πραγματικός στόχος είναι το διεθνές ή το εσωτερικό ακροατήριο και αν αποκαλύπτονται μύχιες σκέψεις που αποκαλύπτουν όσα θα διαπιστώσουμε το προσεχές διάστημα στην Τουρκία.
Για τον Τούρκο πρόεδρο, ο λαός της χώρας έδωσε αυτή τη μαζική πλειοψηφία καθότι συμμερίζεται το όραμα του κόμματος για το 2023, το έτος που συμπληρώνονται τα εκατό χρόνια από τη σύσταση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Μουσταφά Κεμάλ. Αυτό το όραμα όμως δεν το είχε επικοινωνήσει στους ψηφοφόρους στην άλλη εκλογική αναμέτρηση;
Για να ακολουθήσει η εκτίμηση του Τούρκου προέδρου, η οποία ενδεχομένωςκαι να αποκαλύπτει τις προθέσεις του: Το σημαντικότερο μήνυμα των εκλογών ήταν «σχετικό με τη διαμελιστική τρομοκρατική οργάνωση και αυτούς που βρίσκονται υπό την καθοδήγηση της οργάνωσης αυτής», εννοώντας το HDP, το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών, το οποίο παρά τον μεγάλο πόλεμο και τη λάσπη που δέχθηκε, κατόρθωσε να εισέλθει ξανά στο Κοινοβούλιο, ξεπερνώντας το παρανοϊκό και απολύτως αντιδημοκρατικό πλαφόν εκπροσώπησης στο Κοινοβούλιο, το οποίο εξακολουθεί το 2015 να βρίσκεται στο 10%, παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν, «το έθνος μας έδωσε ηχηρή απάντηση σε όσους προσπάθησαν να ρίξουν μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου τη σκιά των όπλων, των βομβών, της βίας, του αίματος και της τρομοκρατίας»… Άρα, ορθώς κατανοούμε ότι πρόκειται για τους «κακούς» Κούρδους και ότι βασική προτεραιότητα της ισλαμιστικής κυβέρνησης θα είναι το να στραφεί εναντίον τους;
Ή μήπως η δήλωση έγινε για να τρομάξει τους Κούρδους, για να ακολουθήσει στη συνέχεια υποτιθέμενος κλάδος ελαίας, όπως φάνηκε από τη δήλωση του ισλαμιστή πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου, ότι από τις εκλογές δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, άρα παριστάνοντας τον «πατέρα του έθνους» που θα ενώσει κάτω από την ίδια στέγη τις άνω των 100 μειονοτήτων κάθε λογής που συνυπάρχουν στην Τουρκική Δημοκρατία;
Με τον Ερντογάν όμως να κρατάει σκληρή στάση στη διαπραγμάτευση για συνολική ειρήνευση, όντας ενισχυμένος από τη θριαμβευτική του νίκη και την έγκριση της πολιτικής του από τον τουρκικό λαό, με αποτέλεσμα ενισχυμένη πιθανότητα αποτυχίας, που θα δώσει το άλλοθι διώξεων σε όλα τα επίπεδα ώστε να «λύσει» το πρόβλημα με τον συνήθη τρόπο που επέλεγε στην ιστορία της η Τουρκία;
Οπότε φτάνουμε έτσι και στο τελικό συμπέρασμα: Όταν ο Ερντογάν κάλεσε για «σεβασμό του αποτελέσματος των εκλογών», γιατί να μην έστελνε μήνυμα στη διεθνή κοινότητα, ότι οι Τούρκοι πολίτες έδωσαν εντολή για σταθερότητα και ειρήνη, για ξεκαθάρισμα της κατάστασης σύμφωνα με μια εναλλακτική ανάγνωση;
Άρα, η διεθνής κοινότητα, είτε πρόκειται για τις ΗΠΑ είτε για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους συνήθεις δηλαδή ισχυρούς παράγοντες της διεθνούς σκηνής, οι οποίοι συχνά-πυκνά εγείρουν τέτοια ζητήματα, σε αντίθεση με άλλους όπως η Ρωσία και η Κίνα, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όταν προχωρούν σε καταγγελίες κατά της ισλαμιστικής κυβέρνησης, κατηγορώντας την για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα τοιαύτα.
Όποια και αν είναι η ερμηνεία της έκκλησης Ερντογάν για «σεβασμό του μηνύματος των εκλογών», η πιθανότητα να πετύχει τον στόχο του είναι εξαιρετικά αυξημένη, σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα, για τον οποίο μόνο αφελείς δεν αντιλαμβάνονταν και δεν προέβλεπαν ότι θα «φάει μεγαλοπρεπώς τα μούτρα του».
Πέραν της ουσίας του θέματος, αφού όταν κάποιος καλείται να πληρώσει γίνεται εξαιρετικά «ευαίσθητος» σε οτιδήποτε θα μπορούσε να αποτελέσει το πρόσχημα για την αποφυγή να βάλει το χέρι στην τσέπη, υπάρχει και ένας λόγος σε ένα άλλο επίπεδο, που ενισχύει δραματικά τις πιθανότητες του Ερντογάν.
Κι αυτός δεν είναι άλλος από το παιχνίδι ισχύος σε περιφερειακό επίπεδο, που ανάγεται όμως και στο στρατηγικό, καθότι στην ευρύτερη περιοχή εμπλέκονται τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ, επί πολλά έτη, ανέχονται σκανδαλωδώς τον Ερντογάν και τους ισλαμιστές, αποφεύγοντας να λάβουν «μέτρα συνετισμού», καθώς έχουν επανακάμψει ψυχροπολεμικοί υπολογισμοί που αφορούν στη σημασία της Τουρκίας ως αναχώματος στην προβολή της ρωσικής ισχύος στη Μέση Ανατολή και τα θερμά νερά της Μεσογείου.
Και είναι τόσο σκανδαλώδης και εξόφθαλμη η προσκόλληση της Ουάσιγκτον στο… ιδεολόγημα της «αναντικατάστατης περιφερειακά Τουρκίας», που έχει οδηγήσει εδώ και χρόνια σε σοβαρή επιδείνωση των σχέσεων με τον βασικό – παραδοσιακό σύμμαχο στην περιοχή, το Ισραήλ. Τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι η Ουάσιγκτον θα αλλάξει πολιτική στο ζήτημα, εάν δεν ελεγχθεί η μετά-μεταψυχροπολεμική αντιπαλότητα με τους Ρώσους;
Αντίθετα, στην περίπτωση της Ελλάδας, όχι μόνο δεν ενδιέφερε να γίνει σεβαστή η ετυμηγορία του ελληνικού λαού και όχι λόγω της γελοιότητας του ερωτήματος, αφού οι Έλληνες ψήφισαν για ένα σχέδιο που όχι μόνο δεν βρισκόταν στο τραπέζι, έχοντας αποσυρθεί σε προγενέστερο χρονικό διάστημα…
Δεν ενδιέφερε να γίνει σεβαστή η ετυμηγορία και διότι η προφανής και αναμενόμενη απάντηση στο αίτημα, ήταν ότι τη σέβονται απόλυτα, αρκεί να σεβαστούμε κι εμείς την κατηγορηματική τους άρνηση να καταβάλουν έστω κι ένα ευρώ, εάν τους όρους εκταμίευσης δεν θα τους υπαγόρευαν αυτοί. Στην ελληνική περίπτωση μάλιστα, η διάψευση των προσδοκιών των «ιδεαλιστών» αποτελούσε κι ένα καλό μάθημα γενικής φύσεως…
Στην περίπτωση της Τουρκίας τα πράγματα είναι πολύ διαφοροποιημένα. Το πιθανότερο σενάριο είναι η εκ νέου προσαρμογή του δυτικού παράγοντα στην «τουρκική πραγματικότητα», όπως αυτή διαμορφώνεται μετά το εκλογικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, η εσωτερική δυναμική στην Τουρκία μπορεί να δημιουργήσει εξελίξεις οι οποίες θα θέσουν σε κίνηση διαδικασίες που με τη σειρά τους θα μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά τους υπολογισμούς ενός εκάστου των εμπλεκομένων.
defence-point.gr