Γράφει ο Θεοφάνης Θ.Γκατζής
Συμπληρώνονται σε λίγες ημέρες δύο μήνες από την πρωτοφανή απόφαση του Εurogroup,που
προβλέπει «κούρεμα» των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ σε ποσοστό,που
κυμαίνεται από 35,7% έως 60% στην Τράπεζα Κύπρου,την εκκαθάριση της
Λαϊκής(οδηγώντας σε μεγάλες απώλειες τους μεγαλοκαταθέτες,αφού το
ποσοστό του «κουρέματος» για τα ποσά πάνω από τις 100.000 ευρώ
υπολογίζεται να είναι περίπου 80%)και το διαχωρισμό της Λαϊκής σε
«καλής» και «κακής» τραπεζας,όπου το καλό τμήμα της τράπεζας
ενσωματώνεται στην.......
τράπεζα Κύπρου! Στο σημείο αυτό θα προσπαθήσουμε να
αποτιμήσουμε με ψύχραιμη ματιά τις επιπτώσεις της πρωτοφανής αυτής
απόφασης για την Κύπρο,την Ελλάδα και την Ευρωζώνη.Καταρχήν,είναι σαφές
ότι ο τραπεζικός κλάδος ,που αποτελεί μαζί με τον τουρισμό τους δύο
βασικούς πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, θα πληγεί ανεπανόρθωτα,καθώς
μετά την άρση του περιορισμού στη μετακίνηση κεφαλαίων είναι βέβαιο ότι
θα έχουμε μεγάλη απόσυρση κεφαλαίων από τις τράπεζες!Υπολογίζεται ότι
θα φύγουν κεφάλαια ύψους 15 δις που το μεγαλύτερο μέρος από αυτά θα
είναι από Ρώσους!Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί,ότι τα Ρωσικά
κεφάλαια πριν το κούρεμα ήταν περίπου 20 δις!
Επίσης,αρκετές κυπριακές επιχειρήσεις λόγω
του ότι απώλεσαν μεγάλο μέρος από τα κεφάλαια κίνησής τους θα
αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία τους, με
απόρροια κάποιες από αυτές να προβόυν σε μεγάλη μείωση του προσωπικού
τους και κάποιες άλλες να διακόψουν οριστικά την δραστηριότητά τους!Όλα
τα παραπάνω σε συνδυασμό με την συσταλτική δημοσιονομική
πολιτική(π.χ.μείωση μισθών,συντάξεων),που θα ακολουθήσει η κυπριακή
κυβέρνηση ένεκα της επικείμενης υπογραφής του μνημονίου με την τρόικα
και η συρρίκνωση της πιστωτικής επέκτασης(δάνεια)θα δημιουργήσουν
έλλειψη ρευστότητας στην πραγματική οικονομία,όπως ακριβώς συμβαινει και
στην Ελλάδα,γεγονός που θα οδηγήσει σε βαθιά ύφεση και σε αλματώδη
αύξηση της ανεργίας!Χαρακτηριστικά διεθνείς τράπεζες(π.χ. ηSociete Generale)
προβλέπουν ύφεση της τάξης του 20% μέσα στα επόμενα δύο χρόνια!Βέβαια
υπάρχουν και άλλοι οικονομολόγοι,που τοποθετούν το βάθος της κυπριακής
ύφεσης ακόμη και στο 40-50% σε βάθος πέντε ετών!Αναλογιζόμενοι ότι το
ΑΕΠ της Ελλάδας μειωθηκε κατά σε 25% σε πέντε χρόνια μπορούμε να
καταλάβουμε ότι οι Κυπριοι θα βιώσουν μια απότομη και βίαιη πτώση του
βιοτικού τους επιπέδου χωρίς ιστορικό προηγούμενο στην
Ευρωζώνη!Επιπλέον, είναι πιθανό το δημόσιο χρέος να καταστεί μη βιώσιμο
μελλοντικά,με απόρροια να υπάρξει ανάγκη για επιπρόσθετη βοήθεια από την
τρόικα τα επόμενα χρόνια ,σε συνδυασμό με κούρεμα των κρατικών ομολόγων
ή νεό «κούρεμα» των καταθέσεων!
Η Ελλάδα θα επηρεαστεί άμεσα,λόγω του ότι
οι οικονομίες της Ελλάδας και της Κυπρου είναι συγκοινωνούντα
δοχεία!Καταρχήν,οι απώλειες στις καταθέσεις των ελληνικών επιχειρήσεων
στην Κύπρο που υπολογίζονται περίπου στα 500 εκ.ευρώ, σε συνδυασμό με τη
μείωση της οικονομικής δραστηριότητας στη Μεγαλόνησο θα πλήξει καίρια
την οικονομική λειτουργία τους προκαλώντας σε αρκετές από αυτές ζημιές
και εξαναγκάζοντάς τες να προβούν στην διακοπή των εργασιών
τους επιφέροντας ,συνεπώς, αρνητικές συνέπειες και στις μητρικές
επιχειρήσεις στην Ελλάδα.Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κυπρο υπάρχουν
1600 επιχειρήσεις εκ των οποίων οι 100 είναι μεγάλες,όπως είναι ο όμιλος
Φουρλής και η Jumbo .Επιπρόσθετα,θα υπάρξουν αρνητικά αποτελέσματα και
για τον τζίρο αρκετών εξαγωγικών επιχειρήσεων της Ελλάδας καθώς η
Κύπρος αποτελεί τον τέταρτο μεγαλύτερο προορισμό των ελληνικών
εξαγωγών(περίπου σε 1 δις ευρώ υπολογίζεται η άξία των εξαγωγών) με
απόρροια ,είτε τη συρρίκνωση,είτε την διακοπή των δραστηριοτήτων τους
που θα οδηγήσει σε απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας!Κατά συνέπεια,όλα τα
παραπάνω θα έχουν αποτέλεσμα το 2014 να είναι ένα ακόμη υφεσιακό
έτος(το έβδομο συνεχόμενο) για την Ελλάδα και να διαψευστούν οι
προβλέψεις του ΚΕΠΕ(Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών) και
της κυβέρνησης για αναιμική ανάπτυξη!από την κυβέρνηση για
αν.Ακόμη,εκτός του ότι κάποιοι Έλληνες θα υποστούν απώλεια ενός μεγάλου
μέρους των καταθέσεών τους, ένα άλλο μεγάλο πλήθος συμπατριωτών μας,που
μετανάστευσαν στην Κύπρο αναζητώντας επαγγελματική διέξοδο λόγω της
κρίσης που επικρατούσε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, θα
αντιμετωπίσουν το φάσμα της ανεργίας και αρκετοί από αυτούς θα
επαναπατριστούν.Επομένως θα αυξηθεί περαιτέρω το ήδη δυσθεώρητο ύψος της
ανεργίας,που υπολογίζονταν πριν το κυπριακό οικονομικό δράμα ότι θα
αγγίξει το 2013 το 30,1% σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και
Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ)!
Επιπλέον, με την απόφαση του Εurogroup και
τις δηλώσεις του επικεφαλής αυτού(περί υιοθέτησης του Κυπριακού
μοντέλου και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης,που αντιμετωπίζουν τραπεζικό
πρόβλημα) πλήττεται σημαντικά η εμπιστοσύνη προς την Ευρωζώνη και
εκφράζονται φόβοι ότι θα υπάρξει μελλοντικά απόσυρση των καταθέσεων από
τις χώρες του Νότου(Ισπανία,Ιταλία ,Ελλάδα,Πορτογαλία) προς ,κυρίως,
τις χώρες του Βορρά(π.χΓερμανία,Ολλανδία) και κατά δεύτερο λόγο σε
άλλους προορισμούς(π.χ. ΗΠΑ,Σιγκαμπούρη) ,με αρνητικές συνέπειες για τα
οικονομικά συστήματα των χωρών του Νότου!Ειδικά, για τη χώρα μας, το
κυπριακό οικονομικό πρόβλημα ,ίσως,θα ανακόψει ή ακόμη και θα
αντιστρέψει το κύμα εισροής καταθέσεων(περίπου 17 δις),που εκδηλώθηκε
από τις εκλογές του Ιουνίου μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου!
Συμπερασματικά,μετά το «κάστρο» της
ασφάλειας των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης,που έπεσε με το κούρεμα
των ελληνικών κρατικών ομολόγων,έφτασε η χρονική στιγμή,που
αμφισβητείται η ασφάλεια κάθε ύψους καταθέσεων, παρότι οι καταθέσεις
μέχρι 100.000 ευρώ είναι εγγυημένες ,λόγω του ότι στην συμφωνία του Eurogroup,που
απορρίφθηκε από την κυπριακή βουλή επιβλήθηκε «κούρεμα» ύψους 6,75%
και στις καταθέσεις κάτω των 100.000,οπότε κανείς δεν μπορεί να πει με
σιγουριά ότι δεν θα επαναληφθεί σττο μέλλον και σε άλλη παρόμοια
περίπτωση! Ετσι,ίσως,άνοιξε τον ασκό του αιόλου για την Ευρωζώνη,που θα
προκαλέσει σεισμικές ανατροπές στο μέλλον!Αυτό,που είναι όμως σίγουρο,
είναι ότι θα πληγεί για άλλη μια φορά ο ελληνισμός και, ειδικά, η Κύπρος
θα βιώσει τις πιο επώδυνες στιγμές ύστερα από την τουρκική εισβολή του
1974!Ας ελπίσουμε λοιπόν,όπως στο παρελθόν, έτσι και τώρα, ο
ελληνισμός να ανταπεξέλθει στα δύσκολα ,να διδαχθεί από τα λάθη του
και να βγει αναγεννημένος από την οικονομική κρίση χαράσσοντας μια νέα
ανοδική πορεία!
Θεοφάνης Θ.Γκατζής
Οικονομολόγος-Διεθνολόγος
Μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας