Ρεάλ Μαδρίτης - Μπαρτσελόνα
Η ποδοσφαιρική μέρα που όλοι περιμένουν κάθε σεζόν είναι αυτή που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο ντέρμπι του κόσμου αυτήν την εποχή. Το Clásico μονοπωλεί το ενδιαφέρον σε κάθε καλεντάρι, αφού αυτήν τη στιγμή μιλάμε για τις 2 κορυφαίες ποδοσφαιρικές ομάδες του πλανήτη.
Την ιστορία και το πως αυτή η αντιπαλότητα εξελίχθηκε σε τέτοιο μίσος την έχουμε αναφέρει σε αυτά τα κείμενα. Ένα μίσος φυλετικό, αφού συγκρούονται 2 διαφορετικά... κράτη (για τους Καταλανούς). Η κόντρα τους χάνεται στα βάθη του εμφυλίου, υπέβοσκε σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο και διατηρήθηκε άσβεστη ακόμα και τώρα, στα ήπια χρόνια της μεταπολίτευσης, με το στέμμα και το βασιλικό υπόβαθρο της Ρεάλ Μαδρίτης να δίνει τον τόνο στους... αντιφρονούντες. Περισσότερα εδώ.
Κρακόβια Κρακοβίας - Βίσλα Κρακοβίας
Οι 2 πιο παλιοί σύλλογοι του πολωνικού ποδοσφαίρου χρησιμοποιούν έναν ειδικό όρο όταν αναφέρονται στο ντέρμπι της Κρακοβίας: Swieta Wojna (=Ιερός Πόλεμος). Το όνομα χρησιμοποιείτο για το επίσης ντέρμπι της Κρακοβίας μεταξύ Μακάμπι και Γιουτζένκα, έως ότου ένας παίκτης της τελευταίας, ο Λούντβικ Γκίντελ, πήρε μεταγραφή στην Κρακόβια. Λίγο πριν από ένα ντέρμπι με τη Βίσλα, φώναξε στα αποδυτήρια: "Κύριοι, πηγαίνουμε στον Ιερό Πόλεμο". Η ονομασία διατηρήθηκε κι οι συχνοί διαπληκτισμοί οπαδών των 2 ομάδων επιβεβαιώνουν το χάσμα που υπάρχει.
Μεταξύ 2004 και 2006 έχασαν την ζωή τους 8 φίλαθλοι από επεισόδια μεταξύ χούλιγκαν κι η Κρακοβία απέκτησε το παρατσούκλι "η πόλη των μαχαιριών". Το 1990, πάντως, οι φίλαθλοι των ομάδων συνασπίστηκαν για να αντιμετωπίσουν τη βίαιη αντίδραση της αστυνομίας σε επεισόδια με οπαδούς της Κρακόβια. Όταν... επικράτησαν στο πεδίο μάχη, πήραν στο κυνήγι τα όργανα της τάξης μέχρι την πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης, όπου μεγάλος αριθμός αστυνομικών είχαν βρει καταφύγιο.
Φενέρμπαχτσε - Γαλατάσαραϊ
Θερμόαιμοι οπαδοί, ανεγκέφαλοι χούλιγκαν, βαριά ιστορία και φανέλα. Γνώριμες καταστάσεις. Το Kıtalar Arası Derbi (=Διηπειρωτικό ντέρμπι) μεταξύ των 2 μεγαλυτέρων ομάδων της Κωνσταντινούπολης και του τουρκικού ποδοσφαίρου έχει όλα τα συστατικά για να διχάσει μία τόσο μεγάλη πόλη. Η αριστοκρατία της Γαλατάσαραϊ ενάντια στην εργατική τάξη της Φενέρμπαχτσε. Το ευρωπαϊκό μέρος της Πόλης κόντρα στο ασιατικό μέρος, από τη γεωγραφική διαίρεση που προκαλεί ο Βόσπορος.
Ή τουλάχιστον έτσι άρχισε η κόντρα των ομάδων που ιδρύθηκαν με 2 χρόνια διαφορά και που ερίζουν για την πρωτιά της πιο πετυχημένης στη γειτονική χώρα. Η Γαλατάσαραϊ μετράει 46 τρόπαια στο ποδοσφαιρικό τμήμα και μεταξύ άλλων ένα Κύπελλο UEFA. Η Φενέρμπαχτσε έχει περισσότερες νίκες στα μεταξύ τους ντέρμπι (141) και εάν προσθέσουμε τα τρόπαια στα τμήματα μπάσκετ, βόλεϊ, στίβου, κωπηλασίας, τότε εκείνη έχει το πάνω χέρι στην κόντρα. Εκεί που δεν είναι δυνατή η καταμέτρηση, είναι στους νεκρούς που υπάρχουν από τις βίαιες συγκρούσεις που κατά καιρούς σημειώνονται μεταξύ των χούλιγκάν τους.
Ερυθρός Αστέρας - Παρτιζάν
Μία πολιτική διαμάχη που άρχισε το 1945 στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία και που συνεχίζεται αμείωτη και τώρα, παρότι έχει μείνει μόνο η Σερβία να την υποστηρίζει. Το Večiti derbi, το "αιώνιο ντέρμπι", αφορά στον Ερυθρό Αστέρα, μία ομάδα που ιδρύθηκε από τον κομμουνιστικό συνασπισμό της εποχής, και στην Παρτίζαν, μία ομάδα που ιδρύθηκε λίγους μήνες αργότερα από τον στρατό της Γιουγκοσλαβίας.
Με τον καιρό, ο αθλητικός ανταγωνισμός μετατράπηκε σε πάλη ισχύος μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Άμυνας της χώρας και κάθε αγώνας διεξαγόταν υπό ατμόσφαιρα έντασης και πολλές φορές βίας. Εξάλλου, πρόκειται για τις πιο πετυχημένες ομάδες τόσο της Γιουγκοσλαβίας, όσο και της Σερβίας και τα τμήματα σε μπάσκετ και χάντμπολ ευνοούν τις πολυεπίπεδες διαμάχες. Πρωταγωνιστές στα περισσότερα επεισόδια, οι Delije, οι φανατικοί οργανωμένοι του Ερυθρού Αστέρα, και οι Grobari, οι φανατικοί οργανωμένοι της Παρτίζαν.
Ρέιντζερς - Σέλτικ
Από τη μία Προτεστάντες, από την άλλη Καθολικοί. Από τη μία Ρεπουμπλικάνοι, από την άλλη Ενωτικοί, από τη μία Σοσιαλιστές, από την άλλη Συντηρητικοί. Ένα πραγματικό χάσμα χωρίζει τις 2 ομάδες, ένας σεχταρισμός άνευ προηγουμένου και... επομένου στην αθλητική σκηνή. Και στη μέση, βίαια επεισόδια, νεκροί, εισβολές 9.000 οπαδών στο γήπεδο (1980) και τεράστιο μίσος.
Οι Ρέιντζερς, με αυξημένο το εθνικό στοιχείο, η Σέλτικ, με τους ιρλανδικούς δεσμούς, αλλά πάνω απ' όλα, μία αιτία διχασμού που στα βιβλία της ιστορίας έχει χρησιμοποιηθεί ως λόγος για αιματοκυλίσματα. Μία θρησκευτική διαφορά αξεπέραστη εδώ και αιώνες, που στην προκειμένη περίπτωση, καταπιέζεται στο στενό πλαίσιο μιας χώρας, μιας πόλης. Η Γλασκόβη χωρίστηκε 399 φορές στο παρελθόν για το Old Firm, μία ονομασία που έγκειται σε εμπορικούς σκοπούς.
Μπορεί οι Ρέιντζερς να απέχουν από φέτος 3 κατηγορίες σε σχέση με τους πρωταθλητές Σκοτίας, έχουν να υπερηφανεύονται, όμως, για μεγαλύτερο άθροισμα τροπαίων. Δεν διαθέτουν στη συλλογή τους, όμως, το πιο σημαντικό όλων, το Κύπελλο Πρωταθλητριών, που τοποθέτησε σε περίοπτη θέση της προθήκης της το 1967 η Σέλτικ του Τζοκ Στιν.
Μπόκα Τζούνιορς - Ρίβερ Πλέιτ
Την ώρα που το "Μπομπονέρα" ή το "Μονουμεντάλ" φλέγεται, έξω από τα γήπεδα οι barra bravas των 2 ομάδων τσακώνονται κυριολεκτικά μέχρι θανάτου. Είναι το σκηνικό ενός... συνηθισμένου superclásico, που αβίαστα κατέλαβε την 1η θέση της λίστας των "50 πραγμάτων στον αθλητισμό που πρέπει να κάνεις πριν πεθάνεις" της αγγλικής, πολιτικής εφημερίδας "Guardian".
Οι ρίζες της κόντρας εντοπίζονται στα βάθη του περασμένου αιώνα. Αμφότερες γεννήθηκαν στη φτωχογειτονιά της Μπόκα, αλλά η Ρίβερ μετακόμισε το 1925 στη πιο πλούσια περιοχή Νιούνιες του Μπουένος Άιρες, με συνέπεια να αποκτήσει το προσωνύμιο "εκατομμυριούχοι". Η ανώτερη κοινωνική τάξη ερχόταν αντιμέτωπη με την εργατική σε κάθε αναμέτρηση των 2 συλλόγων. Σήμερα υπάρχει ομογενοποίηση στις πηγές φιλάθλων και το άθροισμα του κόσμου που υποστηρίζει τις 2 ομάδες ξεπερνάει το 70% (η Μπόκα έχει την πλειοψηφία με 41% έναντι 32% της Ρίβερ, ενώ έχει και περισσότερους τίτλους και νίκες στα ντέρμπι, με σχετικά μικρή διαφορά) των ποδοσφαιρόφιλων της Αργεντινής.
Από τη μία υπάρχουν οι "κότες", αιχμή των φίλων της Μποκα για μία ήττα με κατεβασμένα χέρια της Ρίβερ σε έναν τελικό Κόπα Λιμπερταδόρες. Η απάντηση έρχεται από τη δυσοσμία του ποταμού της Μπόκα, που διαχέεται μέχρι το "Μπομπονέρα", με συνέπεια οι φίλοι της Ρίβερ να αποκαλούν τους αντιπάλους τους "γουρουνάκια" ή "βοθρατζήδες". Παρατσούκλια που διατηρούν το άσβεστο το μένος μεταξύ των 2 αντιπάλων, που έχουν θρηνήσει δεκάδες νεκρούς σε συμπλοκές εκτός, αλλά και εντός γηπέδου. Η τραγωδία του 1968, στη θύρα 12 του "Μονουμεντάλ", όπου 71 φίλαθλοι σκοτώθηκαν και 150 τραυματίστηκαν χωρίς να αποδοθούν ευθύνες (κατόπιν ερευνών κι ενώ υπάρχουν 4-5 σενάρια για το τι συνέβη), παραμένει μέχρι σήμερα η πιο μακάβρια στην ιστορία του αθλητισμού της χώρας.
Εστεγκλάλ - Πέρσπολις
Παρότι έχουν διεξαχθεί μόλις 69 ντέρμπι Τεχεράνης μεταξύ των 2 ομάδων, είναι ένα από τα ματς με τους περισσότερους φιλάθλους, αφού διεξάγεται στο "Αζαντί" της ιρανικής πρωτεύουσας, το οποίο χωράει 100.000 θεατές. Το παιχνίδι ανακηρύχθηκε το κορυφαίο ντέρμπι της Ασίας και το 22ο του κόσμου από το περιοδικό "World Soccer" και δεν είναι λίγες οι φορές που επεισόδια διέκοψαν τους αγώνες ή οι ομάδες αποχώρησαν από τις αναμετρήσεις σε ένδειξη διαμαρτυρίας για διαιτητικά σφυρίγματα. Το 1983, λόγω μη τηλεοπτικής μετάδοσης του ντέρμπι, στο γήπεδο συνωστίσθηκαν 128.000 θεατές, με συνέπεια να σκαρφαλώσουν ακόμα και στις βάσεις των προβολέων για να παρακολουθήσουν το παιχνίδι.
Κανείς εξ αυτών, πάντως, δεν ήταν γένους θηλυκού, αφού δεν επιτρέπονται γυναίκες στο στάδιο. Η απαγόρευση άρθηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα το 2006, αλλά επανήλθε γρήγορα και διατηρείται μέχρι και σήμερα. Κάποιες φορές ούτε οπαδοί από την... Τεχεράνη είναι δυνατό να παρευρεθούν στο ματς, αφού διεξάγεται και σε άλλες πόλεις του Ιράν και μέχρι πριν από μερικά χρόνια, περιελάμβανε και ξένους διαιτητές. Συνολικά, η Εστεγκλάλ έχει τη "μερίδα του λέοντος" στις νίκες (24 έναντι 17), αν κι η ισοπαλία είναι το πιο δημοφιλές αποτέλεσμα (34) για τους πιο διακεκριμένους συλλόγους της χώρας.
Φλαμένγκο - Φλουμινένσε
Ήταν το 1911 όταν 10 δυσαρεστημένοι ποδοσφαιριστές της Φλουμινένσε αποχώρησαν από το σύλλογο κι εντάχθηκαν στη Φλαμένγκο, η οποία είχε κωπηλατικό τμήμα, αλλά όχι ποδοσφαιρικό. Το πρώτο παιχνίδι των 2 συλλόγων του Ρίο ντε Ζανέιρο το παρακολούθησαν μόλις 800 άτομα, αλλά γρήγορα το κοινό ταυτίστηκε μαζί τους κι η αναμέτρηση του 1963, παρά το τελικό 0-0, κατέρριψε κάθε παγκόσμιο ρεκόρ προσέλευσης, με 194.603 θεατές και 177.656 εισιτήρια στο θρυλικό "Μαρακανά" (έδρα και των 2).
Με τον καιρό η Φλαμένγκο έγινε η πιο δημοφιλής ομάδα της Βραζιλίας και συνάμα η πιο οικουμενικά μισητή από τους αντιπάλους, με συνέπεια οι 2 πιο πετυχημένες ομάδες της περιφέρειας του Ρίο (32 τοπικά πρωταθλήματα η Φλαμένγκο, 31 η Φλουμινένσε) να συνθέτουν και τη σπουδαιότερη κόντρα σε όλη τη Βραζιλία. Όταν, μάλιστα, το πρωτάθλημα της περιφέρειας έγινε επαγγελματικό, ο δημοσιογράφος Μάριο Φίλιο έδωσε και την περίφημη ονομασία "Φλα - Φλου" στο ντέρμπι, που κάθε φορά συνοδεύεται από επιβλητική ατμόσφαιρα, με δεκάδες κιλά χαρτιού και κομφετί να πέφτουν στον αγωνιστικό χώρο, φωτοβολίδες και κατά καιρούς... επεισόδια.
Ρόμα - Λάτσιο
Μία πόλη με αιώνες πολιτικής παράδοσης δεν θα μπορούσε παρά να φιλοξενεί το πιο σπουδαίο ντέρμπι στην ιταλική επικράτεια. Παρότι η 2 ομάδες δεν διαθέτουν τα τρόπαια της Γιουβέντους, της Μίλαν ή της Ίντερ, το Derby della Capitale θεωρείται στη γειτονική χώρα ως το πιο έντονο παιχνίδι της σεζόν. Η αντιπαλότητα των 2 συλλόγων χάνεται στον προηγούμενο αιώνα, όταν ο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι συγχώνευσε 3 ομάδες της Ρώμης με σκοπό να ανταγωνιστεί αυτές του βορρά και δημιούργησε τη Ρόμα. Ο φασίστας στρατηγός Τζιόρτζιο Βακάρο κατάφερε να διασώσει τη Λάτσιο από αυτήν την ένωση και κάπως έτσι γεννήθηκε η κόντρα των 2 ομάδων. Τα γεωγραφικά κριτήρια υπεισέρχονται και αυτά στη διαμάχη των φιλάθλων, με τους "λατσιάλι" να εντοπίζονται κυρίως στα πέριξ της Ρώμης, της πρωτεύουσας της επαρχίας του Λάτσιο, ενώ "τζιαλορόσι" κυρίως στην ιταλική πρωτεύουσα.
Εάν σε αυτό το μείγμα προσθέσουμε και την πολιτική διάσταση του ντέρμπι, τότε τα επεισόδια που κατά καιρούς στιγματίζουν τις αναμετρήσεις είναι αναπόφευκτα. Σε ένα ντέρμπι της πρωτεύουσας, μάλιστα, το 1979, ο φίλος της Λάτσιο Βιτσέντζο Παπαρέλι τραυματίστηκε στο μάτι από φωτοβολίδα οπαδού της Ρόμα κι έγινε ο πρώτος νεκρός από επεισόδια σε ιταλικό γήπεδο. Το 2004, μετά από σοβαρά επεισόδια έξω από το γήπεδο, μία πληροφορία που ήθελε ένα παιδί να σκοτώνεται από περιπολικό, προκάλεσε μεγάλη σύγχυση. Η "είδηση" μεταφέρθηκε από 3 ultras της εξέδρας στον αρχηγό της Ρόμα, Φραντσέσκο Τότι, με τον capitano να ζητάει διακοπή. Ο διαιτητής της αναμέτρησης, από τον αγωνιστικό χώρο, κάλεσε στο τηλέφωνο τον τότε πρόεδρο της λίγκα, Αντριάνο Γκαλιάνι, ο οποίος αποφάσισε τη διακοπή, αν και όπως αποδείχθηκε, επρόκειτο απλώς για παρεξήγηση. Ενδεικτική, όμως, του τι μπορεί να συμβεί σε ένα τέτοιο ντέρμπι...
Νασιονάλ - Πενιαρόλ
Το Super Clásico της Ουρουγουάης για πολλούς θεωρείται ακόμα πιο άγριο ντέρμπι από το ομώνυμο της Αργεντινής. Οι 2 πιο πετυχημένες ομάδες του Μοντεβίδεο διεκδικούν και τον τίτλο του πιο γηραιού συλλόγου, μία διαφωνία που ρίχνει λάδι στη φωτιά της αντιπαλότητάςτους. Η Πενιαρόλ ιδρύθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1891 ως CURCC (Central Uruguay Railway Cricket Club) και η Νασιονάλ στις 14 Μαΐου του 1899. Η Πενιαρόλ πήρε το νυν όνομά της το 1913, ωστόσο η FIFA κι η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ουρουγουάης την αναγνωρίζουν ως ίδια ομάδα με την CURCC, έστω κι αν η ΠΟ έχει κάνει ορισμένα βήματα προς τα... πίσω τα τελευταία χρόνια.
Όπως και να 'χει, η Πενιαρόλ μετράει 48 εγχώρια πρωταθλήματα, η Νασιονάλ 44 και αμφότερες έχουν από 9 διεθνείς τίτλους. Αντιθέτως, το μέτρημα χάνεται όταν αφορά στις κόκκινες κάρτες. Χαρακτηριστική η αναμέτρηση τον Απρίλιο του 1990, όπου κάθε ομάδα αντίκρισε από 11 κόκκινες κάρτες. Το παιχνίδι διεκόπη στο 85', αφού η Νασιονάλ έχασε 9 παίκτες του γηπέδου και 2 του πάγκου, με συνέπεια το ματς να λήξει εις βάρος της (από 0-0). Το Νοέμβριο του 2000, γροθιές και κλοτσιές στιγμάτισαν ακόμα ένα ντέρμπι, με συνέπεια 9 ποδοσφαιριστές και ένας προπονητής να περάσουν ένα μήνα στη φυλακή. Δύο ντέρμπι, μάλιστα, διεξήχθησαν εκτός χώρας (το 1960 στη Λα Πλάτα της Αργεντινής και το 2005 στη Λα Κορούνια της Ισπανίας) υπό το φόβο επεισοδίων.