Οι τέσσερις προτείνουν: ευρωπαϊκό υπουργείο οικονομικών, ευρωομόλογα, ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων και ενίσχυση του ευρωπαϊκού και των εθνικών κοινοβουλίων για την άντληση δημοκρατικής νομιμοποίησης για τις αλλαγές.
Πέρα από τις διαχωριστικές γραμμές των δύο στρατοπέδων που έχει χωριστεί η ευρωζώνη, αλλά ταυτόχρονα επιχειρώντας την υπέρβαση και τη σύνθεση οι τέσσερις θεσμοί της ΕΕ, το βράδυ της Πέμπτης θα παρουσιάσουν ολόκληρο τον οδικό χάρτη που θεωρούν ότι θα βγάλει τα κράτη μέλη από την κρίση χρέους και θα αποκαταστήσει το κύρος του ευρώ στις αγορές. Σε μια τέτοια προσέγγιση προφανώς δεν χωρούν εκπτώσεις, σημειώνουν πηγές του Συμβουλίου. Συγκεκριμένα:
“Προτείνουμε μια ισχυρή και στέρεη αρχιτεκτονική στο χρηματοπιστωτικό, δημοσιονομικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, με έμφαση στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης”, αναφέρει το κείμενο της εισήγησης. Θέτει ως δεδομένο ότι “οι εθνικές πολιτικές δεν μπορεί να αποφασίζονται σε συνθήκες απομόνωσης όταν τα αποτελέσματά τους επηρεάζουν το ευρώ ως σύνολο”, και ως εκ τούτου ζητά τον συντονισμό βάση κοινών κανόνων, όμως με μια ενισχυμένη δημοκρατική νομιμοποίηση και ευρεία στήριξη από τους πολίτες, προϋπόθεση για την οποία είναι η διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων.
Για να επιτευχθεί το “όραμα” όπως το ονομάζουν στην πράξη χρειάζονται τεσσάρων ειδών παρεμβάσεις:
1. Ένα κοινό χρηματοπιστωτικό πλαίσιο (τραπεζική ένωση) που θα αναγάγει την τραπεζική εποπτεία στο κεντρικό επίπεδο (Βρυξέλλες) θα ελαχιστοποιεί το κόστος των διασώσεων για τους πολίτες και θα εγγυάται τις καταθέσεις,
2. Ένα κοινό πλαίσιο κατάρτισης των προϋπολογισμών, που θα διασφαλίζει ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές θα συναποφασίζονται και θα συντονίζονται πριν την εφαρμογή τους στο εθνικό επίπεδο, ώστε να καταστεί δυνατή και η δημοσιονομική αλληλεγγύη στο μέλλον (ευρωομόλογα),
3. Ένα κοινό πλαίσιο οικονομική πολιτικής και επενδύσεων ώστε να διασφαλίζεται πως οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ανάπτυξη θα μεταφράζονται σε αύξηση της απασχόλησης στο εθνικό επίπεδο,
4. Και τέλος διασφάλιση της δημοκρατικής νομιμοποίησης και του καταλογισμού στη λήψη αποφάσεων στο εσωτερικό της νομισματικής ένωσης, στη βάση μιας λογικής αναλογίας εθνικής κυριαρχίας και αλληλεγγύης.
Σε σχέση με τις τράπεζες (1) οι τέσσερις θεσμοί αναγνωρίζουν τα τεράστια λάθη που έγιναν με τις διασώσεις του 2008 και συνεχίζονται ως το σήμερα (πχ στην περίπτωση της Ισπανίας) και προσπαθούν να λύσουν το γόρδιο δεσμό μεταφέροντας το πρόβλημα από την περιφέρεια στο κέντρο. Σύμφωνα με το έγγραφο αν οι καταθέσεις εγγυηθούν από την ΕΕ, οι κανόνες για τη λειτουργία και τα ρίσκα των τραπεζών γίνουν κοινοί και η κεντρική εποπτεία - άρα και η έγκαιρη διάγνωση / παρέμβαση - μεταφερθούν στο κοινοτικό επίπεδο, θα αποκατασταθεί άπαξ και διαπαντός η εμπιστοσύνη των πολιτών, θα μειωθεί το κόστος των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης που το πληρώνουν και πάλι οι πολίτες μέσω των μνημονίων και εν τέλει θα αποκατασταθεί και η κανονική ροή πιστώσεων στην αγορά. Για τις λεπτομέρειες, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν και της ΕΚΤ έχουν έτοιμο όλο το σχετικό νομοθετικό πακέτο - αρκεί να το δεχθούν οι 27.
Σε σχέση με τους εθνικούς προϋπολογισμούς (2), προτείνουν ένα πραγματικό βήμα προς τη δημοσιονομική ένωση. Τα ανώτατα όρια δαπανών και δημοσίου χρέους πρέπει να καθοριστούν σαφώς, να θεσπιστούν αντικίνητρα - πρόστιμα - για τους παραβάτες, οι υπερβάσεις των δαπανών που έχουν αντίκτυπο στο έλλειμμα και στο χρέος να δικαιολογούνται ενώπιον των εταίρων και να συναποφασίζονται. Το κέντρο (Βρυξέλλες) και εδώ πρέπει να έχει τα απαραίτητα εργαλεία για να ελέγχει, να συνιστά μέτρα και να διορθώνει την πορεία των κρατών μελών ώστε να δημιουργηθούν στο τέλος οι συνθήκες για την αμοιβαιοποίηση του χρέους - σταδιακά, ώσπου να καταλήξουμε σε ένα ταμείο που θα το επαναγοράσει (redemption fund). Ο δρόμος για τα ευρωομόλογα σύμφωνα με τους τέσσερις εισηγητές περνάει μέσα από την δημιουργία κοινοτικού υπουργείου οικονομικών.
Για την ανάπτυξη οι συστάσεις είναι λίγο πολύ γνωστές: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, φορολογική μεταρρύθμιση και συντονισμός, βελτίωση των διοικητικών δομών, ολοκλήρωση της κοινής αγοράς, ιδίως σε κρίσιμους τομείς που έχουν μείνει πίσω, όπως οι υπηρεσίες και η ενέργεια, αλλά και στοχευμένη χρήση του κοινοτικού προϋπολογισμού. Κλειδί για να πετύχει η πρόταση είναι μεταξύ άλλων και οι δραστικές αλλαγές στην αγορά εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις με έμφαση στην κινητικότητα των εργαζομένων μέσα στην Ένωση.
Τέλος, οι τέσσερις εισηγητές αναγνωρίζουν ότι όλες αυτές οι προτάσεις που θα κρίνουν την επιβίωση του ευρώ και της ΕΕ πρέπει να έχουν το ΟΚ των πολιτών. Πρέπει να προέλθουν από τη βάση, να υιοθετηθούν και να στηριχθούν από τα εθνικά κοινοβούλια και τα εγχώρια πολιτικά συστήματα. Στην πορεία πολλές από τις δημοκρατικές δομές της ΕΕ θα πρέπει να μετεξελιχθούν, με έμφαση στη διασύνδεση. Εκεί θα κληθεί να αναλάβει επιπλέον αρμοδιότητες και το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, χωρίς να αποκλείεται ότι και άλλοι θεσμοί στο μέλλον θα πρέπει να αρχίσουν να αναφέρονται κατευθείαν στους πολίτες. Το κλειδί για τη συνεργασία όλων σε αυτή τη μακρά πορεία δεν θα πρέπει να είναι άλλο από την κοινοτική μέθοδο. Αυτό το τελευταίο αποτελεί και μομφή στην ολίσθηση προς τη διακυβερνητική λογική που επέβαλαν τα τελευταία χρόνια η Γερμανία με την πολιτική κάλυψης της Γαλλίας.
Αν οι 27 συμφωνήσουν, ως το Δεκέμβρη, η ίδια ομάδα των τεσσάρων θα μετασχηματίσει τις προτάσεις της σε νομικά κείμενα προς έγκριση από τη Σύνοδο Κορυφής και θα αρχίσει η επίσημη επικύρωσή τους από τα εθνικά κοινοβούλια.
real.gr