Του Αγγελου Σταγκου
Περισσότερο με εβδομάδα των Παθών, παρά με εβδομάδα των
Χριστουγέννων, μοιάζει αυτή που διανύουμε. Η πραγματικότητα δεν
επιτρέπει δυστυχώς χαρμόσυνες αναφορές και προβολή ελπίδων. Ειδικά για
τους ανθρώπους του κέντρου της τριτοκοσμικής πια Αθήνας, που περίμεναν
πώς και πώς να έλθουν οι γιορτές μήπως και πάρουν μία οικονομική ανάσα,
είναι εφιαλτική. Από τη μια πλευρά, η κρίση, από την άλλη, οι επί μήνες
καθημερινές κινητοποιήσεις και απεργίες, τους είχαν ήδη γονατίσει και
τώρα τους δίνεται κυριολεκτικά η χαριστική βολή. Δεν θα πρέπει να
αποτελέσει έκπληξη αν δούμε τις επόμενες εβδομάδες να πολλαπλασιάζονται
τα «λουκέτα» στην αγορά.
Δεν υπάρχει άλλη πόλη στην Ευρώπη που να
παρουσιάζει σήμερα την εικόνα της Αθήνας. Χωρίς δημόσια μέσα μεταφοράς,
με βουνά σκουπιδιών μπροστά στα καταστήματα, με άπειρους ζητιάνους στα........
πεζοδρόμια, με λαθρομετανάστες σε κάθε φανάρι, με πωλητές «μαϊμούδων»
παντού, με το κέντρο της πόλης να έχει μετατραπεί σε απρόσιτο και
επικίνδυνο γκέτο και με απόντες ουσιαστικά όλους εκείνους που είναι
επιφορτισμένοι με τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας.
Πρόκειται
πλέον για την κορύφωση του δράματος, που έχει σουρεαλιστικές διαστάσεις,
αν προστεθεί και ο γιορταστικός φωτισμός. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι
όσοι καταστηματάρχες, έμποροι και επαγγελματίες του κέντρου της
καταφέρουν να κρατηθούν μέσα σε αυτήν την κατάσταση της απόλυτης
μιζέριας, σημαίνει ότι έχουν μεγάλες αντοχές και δεν θα πρέπει να
φοβούνται τίποτα πια…
Μακάρι να ήταν έτσι, αλλά δεν είναι. Στην
Ελλάδα ανακαλύπτουμε συνεχώς ότι εκεί που νομίζουμε ότι πιάσαμε πάτο, ο
πάτος είναι ακόμη βαθύτερα. Η ανυπόφορη εικόνα της πραγματικότητας που
ζούμε στην Αθήνα δεν είναι ούτε στιγμιαία ούτε αποκλειστικό προϊόν της
κρίσης. Διαμορφώθηκε και κλιμακώθηκε σταδιακά για να φτάσει η πόλη στην
παράλυση και τη διάλυση του ιστού της σήμερα, εξαιτίας της ανεπάρκειας
του κράτους στις διάφορες μορφές του, από την αυτοδιοίκηση ώς την
κεντρική διοίκηση. Με αυτήν την έννοια, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί
ότι στο προβλεπτό μέλλον θα λειτουργούν ομαλά τα δημόσια μέσα μεταφοράς,
θα μειωθούν οι ζητιάνοι και οι λαθρομετανάστες, θα περιοριστεί το
παραεμπόριο, θα μαζεύονται τα σκουπίδια, θα σταματήσουν οι καθημερινές
εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και θα αναβιώσει το κέντρο. Το πιθανότερο είναι
ότι πολλά από τα χαρακτηριστικά που αλλοίωσαν τη φυσιογνωμία της πόλης
και την κατέστησαν απωθητική θα παραμείνουν για μεγάλο διάστημα.
Ο
προβληματισμός και η απαισιοδοξία πηγάζουν από το γεγονός ότι η
κεντρική διοίκηση έχει μετατραπεί σε απλό παρατηρητή. Εχουν γίνει πολλές
συζητήσεις για τις υποχρεώσεις των πολιτών και είναι αλήθεια ότι ο
Ελληνας πολίτης δεν διακρίνεται για την καλή συμπεριφορά του απέναντι
στο σύνολο ή για περίσσεια κοινωνικής ευθύνης. Το αντίθετο μάλιστα.
Ομως, ούτε το κράτος προσφέρει εκείνα που είναι υποχρεωμένο να προσφέρει
στους φορολογουμένους. Ενα σχετικά ασφαλές περιβάλλον, καθαριότητα,
εφαρμογή των νόμων και των κανόνων και όλα τα συναφή. Δεν κάνει ούτε καν
την προσπάθεια που θα έπρεπε. Κάποτε, όταν απεργούσε το προσωπικό των
μέσων μαζικής μεταφοράς, το κράτος έβγαζε στους δρόμους τα REO του
στρατού για να διευκολύνει τις μετακινήσεις των πολιτών ή επέτρεπε σε
όποιον ήθελε να διαθέτει το ιδιωτικό του πούλμαν με κόμιστρο. Σήμερα,
απλά παρακολουθεί τους συνδικαλιστές και τους απεργούς να βάζουν τα
δυνατά τους για να «σβήσουν από τον χάρτη» την πρωτεύουσα της χώρας…
Ο
αντίλογος είναι βέβαια ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να οξύνει την
κατάσταση ή ότι εφόσον ο σχετικός νόμος για τις ΔΕΚΟ πέρασε και οι
συνδικαλιστές των συγκοινωνιών δείχνουν τις πολύ τελευταίες ημέρες
σχετική μετριοπάθεια, τα πράγματα θα καταλαγιάσουν και δεν υπάρχει λόγος
για τη λήψη μέτρων. Προφανώς είναι προτιμότερη η εξόντωση των εμπόρων
και των επαγγελματιών του κέντρου της Αθήνας, με τις ανάλογες επιπτώσεις
στην άνοδο τα ανεργίας, παρά η επίδειξη στοιχειώδους αποφασιστικότητας
και φαντασίας από την πλευρά της πολιτείας, ώστε να σταλεί ένα μήνυμα
προς πολλές κατευθύνσεις. Αλλά τότε, γιατί πρέπει να το έχουμε και να το
πληρώνουμε αυτό το κράτος, όταν αδυνατεί ή δεν θέλει να δημιουργεί και
να διατηρεί ένα πλαίσιο εύρυθμης λειτουργίας; Στο μέτρο του δυνατού,
τουλάχιστον.
Η Αθήνα είναι πια μια πολύ άρρωστη πόλη. Αν κάποιος
θέλει να διαπιστώσει πόσο άρρωστη είναι δεν έχει παρά να επισκεφθεί την
Κωνσταντινούπολη, που είναι δίπλα και να συγκρίνει. Η ελπίδα είναι ότι ο
επερχόμενος δήμαρχος, Γιώργος Καμίνης, θα κάνει μία μεγάλη προσπάθεια
να την αναστηλώσει και το βέβαιο είναι ότι θα την κάνει. Πρόκειται για
σοβαρό άνθρωπο. Αλλά χωρίς βοήθεια από την κεντρική διοίκηση δεν θα
μπορέσει να απογκετοποιήσει το κέντρο, να αντιμετωπίσει τη
λαθρομετανάστευση, να διώξει τα κυκλώματα των ζητιάνων ή να περιορίσει
τις καθημερινές κινητοποιήσεις. Οση καλή θέληση και να έχει.