Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου
Ο προεκλογικός αγώνας άναψε. Όχι ασφαλώς για τις περιφερειακές εκλογές, αλλά για τις βουλευτικές, που ακόμη δεν προκηρύχτηκαν! Πρόκειται για μια «μάχη» με δύο κεντρικούς στόχους: να συσπειρώσει το εκλογικό σώμα στον δικομματισμό και να ενδυναμώσει την απολύτως ξεθωριασμένη, πολιτική ταυτότητα του ανέντιμου ΠΑΣΟΚ και της χειμαζόμενης ΝΔ.
Η πολιτική ταυτότητα, αγαπητοί φίλοι, συνδέεται με το πολιτικό συμφέρον και το τελευταίο με τη νομή της εξουσίας, η οποία και στις δύο περιπτώσεις (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) δεν θα μπορούσε κανείς σήμερα να ισχυριστεί ότι έχει ιδεολογικά ή ακόμη ηθικά κίνητρα. Πρόκειται για μια χυδαία εξουσία, η οποία βασίζεται στο σύστημα της πατρωνίας και στη δομή της τηλεοπτικοποίησης της πολιτικής στη χώρα μας, την οποία αποκαλώ Νταβαδοκρατία, σεβόμενος την θεωρητική παρακαταθήκη του Bourdieu και τον Habermas.
Ο Γιώργος Παπανδρέου έχοντας στη διάθεσή του πιο «προχωρημένους» συμβούλους από ότι είχε ο Κ. Καραμανλής ή έχει ο Α. Σαμαράς, φρόντισε να διασκεδάσει από την ..............αρχή την χυδαία φύση της εξουσίας του, μιλώντας για «αντι-εξουσιαστές στην εξουσία». Η προσπάθεια του ήταν και είναι να μην αντιληφθεί κανείς την πραγματική φύση της εξουσίας που ασκεί. Το ίδιο έκανε και ο κ. Καραμανλής, αλλά λιγότερο διασκεδαστικά. Εκείνος διακήρυξε την σεμνότητα και εντιμότητα στην πολιτική για να καταλήξει στο «ότι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό», δια του Βουλγαράκη. Έτσι το αξιακό πέπλο της εξουσία του εξαφανίστηκε και φάνηκε η γύμνια του. Του Γιώργου η γύμνια δεν πρόκειται να φανεί ποτέ, διότι δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι η πολιτική του παρουσία είναι ενδεδυμένη με κάποιου είδους ηθική. Ο Γιώργος απλώς αρκείται στον σχολιασμό της ηθικής των άλλων για να δείξει ότι δεν υπάρχει ηθική.
Ο Γ. Παπανδρέου υπάρχει όσο υπάρχει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο με τη σειρά του θα υπάρχει όσο θα υπάρχει η ΝΔ. Το ένα κόμμα θα δομεί την ταυτότητά του σε φαντασιακή αντιδιαστολή με το άλλο, αλλά πάντα στο πλαίσιο ενός κοινού συμφέροντος: του μονοπωλίου της εξουσίας στην χώρα, υπό την «ψιλή», αλλά καθοριστική ηγεμονία πέντε οικογενειών μη-πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτής της ηγεμονικής δομής, που νομιμοποιεί ιδιοτελή συμφέροντα και δημιουργεί ιεραρχίες και πολιτική κουλτούρα, εξελίσσονται οι πολιτικές σχέσεις και δίνονται οι προεκλογικές «μάχες».
Σήμερα η προπαγάνδα του ΠΑΣΟΚ, προσπαθεί να δείξει ότι ο Αντώνης Σαμαράς είναι αναξιόπιστος, ενώ ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της ΝΔ να αναδείξει την αφερεγγυότητα του Γιώργου. Το παιχνίδι αυτό των εντυπώσεων εναρμονίζεται άριστα με τα λειτουργικά δεδομένα των καναλιών και την δημοσιογραφική κουλτούρα στην Ελλάδα. Έτσι διαμορφώνεται η κυρίαρχη παραπολιτική και αντιδημοκρατική δομή του σημερινού πολιτικού λόγου, ενώ μέσω αυτού αναπαράγονται σχέσεις εξουσίας που συντηρούν τον δικομματισμό.
Αυτό είναι το παιχνίδι της εξουσίας στην Ελλάδα, σχηματικά. Επ’ αυτού δομούνται τα ουσιαστικά διλήμματα προς το εκλογικό σώμα και διαμορφώνονται πολιτικοί και κοινωνικοί αποκλεισμοί. Αν επιθυμούμε η χώρα να προοδεύσει θα πρέπει να καταστρέψουμε αυτή την δομή, η οποία όπως αποδείχθηκε, σήμερα, καταστρέφει την χώρα και αποσυνθέτει την κοινωνία. Δεν προσφέρει τίποτε η κριτική που επικεντρώνεται στις σχέσεις μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Αντίθετα νομιμοποιεί ασυνείδητα τις υφιστάμενες σχέσεις εξουσίας, που αναπαράγουν το καθεστώς.
Αν θέλουμε η κοινωνία να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία για μια νέα δημοκρατική αρχή, θα πρέπει να συμβάλουμε όλοι, σε πρώτο στάδιο, στον εκμηδενισμό της απήχησης του δικομματισμού στο εκλογικό σώμα. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποκτήσει πολιτική δυναμική, δίχως την στρατηγική συμμαχία όλων των προοδευτικών μη-νεοφιλελευθέρων πολιτών και πολιτικών φορέων στο πλαίσιο ενός προεκλογικού αγώνα, όχι ακριβώς εναντίον του μνημονίου ή εναντίον του καπιταλισμού, αλλά εναντίον του καθεστώτος που χρησιμοποιεί τον «μηχανισμό στήριξης» και το μνημόνιο για να αναπαράγει την ηγεμονία του σε μια άλλη βάση, περισσότερο συμβατή με τη νέα υποβαθμισμένη θέση της χώρας στο Ευρωπαικό και διεθνές περιβάλλον.
Ήρθε η ώρα οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις να συγκροτήσουν όχι απλώς έναν άλλο, διαφορετικό πόλο εξουσίας, αλλά μια εναλλακτική μορφή και πρόταση ηγεμονίας στην Ελλάδα. Αυτό είναι το ζητούμενο. Η πολιτική προσέγγιση του Όσκαρ Λαφοντέν, θα άξιζε να προσεχθεί ιδιαίτερα. Έχει κόπασα στοιχεία πρακτικής πολιτικής στα οποία θα μπορούσαν να συμφωνήσουν όλοι οι προοδευτικοί στη χώρα μας, για να οργανώσουν μια εκλογική συμμαχία που θα αποσκοπεί στην ήττα της κυρίαρχης πολιτικής τάξης και στην ανάδειξη μια κυβέρνησης μη επαγγελματιών πολιτικών, η οποία θα μπορούσε να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των δύο τρίτων της ελληνικής κοινωνίας σε μια διαφορετική βάση.
Η κρίση στην Ελλάδα, δεν είναι μια, ούτε έχει την ίδια μορφή για όλους. Πριν ασχοληθούμε με την «λύση» της κρίσης θα πρέπει πολιτικά να ορίσουμε την φύση της κρίσης. Αυτό θα μας καταστήσει ικανούς να πολεμήσουμε το καθεστώς στο συνειδητό επίπεδο. Εκεί είναι που θα φανεί η γύμνια του και η λειτουργική του– όχι μόνον ιδεολογική – ανεπάρκεια. Σήμερα κυβερνά η «ψευδο-συνείδηση».
Η οποιαδήποτε πρόοδος όμως απαιτεί να συνειδητοποιηθούν τα ρεαλιστικά συμφέροντα, όχι τα «αντικειμενικά», που δήθεν προασπίζεται το καθεστώς, τα οποία δεν είναι τίποτε άλλο από μασκαρεμένα υποκειμενικά συμφέροντα της πολιτικής τάξης της χώρας. Ας σοβαρευτεί και η μαρξιστική-λενινιστική αριστερά και ας αντιληφτεί ότι οι κυβερνήσεις δεν δομούνται στο πλαίσιο του αντικειμενικού συμφέροντος του λαού, αλλά σε εκείνο του ρεαλιστικού. Χρέος και αυτών είναι να βοηθήσουν στην εκλογίκευση του αντικειμενικού συμφέροντος (ρεαλισμός) των δύο τρίτων της κοινωνίας στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής διακυβέρνησης, με προοδευτικούς προσανατολισμούς. Έστω και εάν αυτή η κυβέρνηση θα ήταν μια κυβέρνηση «αριστερούτσικων», που θα έλεγε και η κ. Παπαρήγα. Μάλλον καλύτερα θα ήταν μια αριστερούτσικη κυβέρνηση από μια κυβέρνηση εθνικής ανάγκης με ή χωρίς την συμμετοχή κάποιων «αριστερούτσικων». Έτσι αντιλαμβάνομαι εγώ την έννοια της δημοκρατικής ευθύνης. Πρόκειται ίσως για μια μορφή αριστερούτσικης ευθύνης, η οποία όμως σε κάθε περίπτωση είναι πιο ωφέλιμη κοινωνικά από την πολιτική ανευθυνότητα. Τι λέτε;