Δεν είναι επι τέλους όλα μαύρα κι’ άραχνα. Σε κάθε κρίση υπάρχει και το έναυσμα μιάς καινούργιας αρχής. Φτάνει να προσεγγίσει κάποιος τα ζητήματα νηφάλια, με λογική και με αποφασιστικότητα. Το τελευταίο ίσως είναι και το περισσότερο κρίσιμο.
Αν διακρίνουμε τα πράγματα ψύχραιμα θα συμπεράνουμε εύκολα πως η κρίση, αν την χειρισθούμε σωστά, θα μας απαλλάξει από μια εκ γενετής ασθένεια του ελληνικού κράτους. Την προσκόλληση δηλ. της πλειοψηφίας του πληθυσμού πάνω στο κράτος για καριέρα η για την αντιμετώπιση της όποιας δυσκολίας. Οι απολύσεις από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και η κατάργηση των λογής εργασιακών προνομίων των δημοσίων υπαλλήλων πιθανώς να στρέψει τελικά τον κόσμο σε παραγωγικότερες ενασχολήσεις στον ιδιωτικό τομέα.
Η κραυγαλέα επίσης αποτυχία του κράτους να αντιμετωπίσει ζητήματα της καθημερινότητας είναι πιθανό να ενθαρρύνει τάσεις συλλογικής δράσης ώστε κοινά προβλήματα να αρχίσουν να αντιμετωπίζονται εκ των ενόντων από πρωτοβουλίες της γειτονιάς η της κοινότητας. Κι όχι με επίκληση κι ανάμιξη της «πολιτείας». Η στροφή στο ιδιωτικό είναι δυνατόν να επαναφορτίσει την ελληνική κοινωνία, εγκαταλείποντας την αδράνεια πολλών δεκαετιών.
Μαζί με τον περιορισμό της ανάμιξης του κράτους, οι αναστατώσεις των τελευταίων εβδομάδων ίσως να αναχαιτίσουν την τάση περιφρόνησης της έννομης τάξης. Δεν υπάρχει περίπτωση η χώρα να ξεφύγει από τις συμπληγάδες της κρίσης δίχως την εμπέδωση του σεβασμού σε κάποιους κανόνες γενικής αποδοχής. Εφ όσον υπάρχουν νόμοι αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται. Από όλους. Αλλως να.............
καταργούνται. Η πορεία στην παρακμή περνάει μέσα από την καταρράκωση και την ασέβεια προς τους θεσμούς.
Η ασυδοσία των ισχυρών ομάδων αλλά και οι αυθαιρεσίες ατόμων μέσα στην σιγουριά της ατιμωρησίας κλονίζει την ισορροπία της κοινωνικής συμβίωσης. Οταν ο ένας δεν σέβεται τον άλλο, και όλοι μαζί τις όποιες αρχές που θεσμοθετημένα έχουν ευθύνη για την ομαλότητα της κοινωνικής ζωής, τότε τα αδιέξοδα γιγαντώνονται. Από παλιά η Ελλάδα είχε περάσει τέτοιες τραγικές στιγμές. Κυρίως στο ξεκίνημα περιόδων παρακμής που είχαν τελικά οδηγήσει σε καταρρεύσεις και τραγικές καταστροφές. Ο Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.), λίγο πριν από την κατάρρευση της Αθήνας που δεν άντεξε τις καινούργιες προκλήσεις της τότε εποχής, είχε σημειώσει:
"Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία."
Λόγια που ηχούν σαν να γράφτηκαν για την τωρινή Ελλάδα!
Πέρα όμως από το κοινωνικό περιβάλλον υπάρχει και το πελώριο ζήτημα της ανάπτυξης. Η κρίση δεν ξεπερνιέται δίχως κοινωνική αρμονία. Και για την πετύχει κάποιος αυτή είναι απαραίτητο να υπάρχει εκτόνωση της λαικής δυσαρέσκειας. Κι αυτό δύσκολα μπορεί να πραγματοποιηθεί δίχως διαθέσιμο λαικό εισόδημα και ευκαιρίες απασχόλησης. Η χώρα λοιπόν είναι απαραίτητο να μην πειράξει πλέον το εισόδημα των πολιτών και να επαναφέρει τους μισθούς και τις συντάξεις που περικόπηκαν.
Η επαναδιαπραγμάτευση δεν είναι δύσκολη. Εχω σημειώσει κι άλλη φορά πως το σχήμα βοήθειας προς την Ελλάδα εξυπηρετεί κυρίως μεγάλες ευρωπαικές τράπεζες που, μια δική μας κατάρρευση, θα τους δημιουργούσε τεράστια προβλήματα. Λόγω ελληνικών ομολόγων που έχουν αγοράσει. Κερδίζουν λοιπόν τώρα χρόνο να «κλείσουν θέσεις» και να πάψουν να διακινδυνεύουν. Στην περίπτωση που θα κηρύτταμε πτώχευση. Τώρα λοιπόν πρέπει να απαιτήσουμε την αποκατάσταση των σχετικών δικαιωμάτων. Αργότερα θα είναι αργά.
Και ταχύτατα βέβαια να προχωρήσουμε σε ριζικές πρωτοβουλίες. Αμεση κατάργηση κρατικών φορέων, άχρηστων κι αντιπαραγωγικών. Και απόλυση προσωπικού. Κατάργηση επίσης γραφειοκρατικών διαδικασιών με τις λογής εγκρίσεις, άδειες, θεωρήσεις, προθεσμίες κλπ. Τα απολύτως απαραίτητα θα εξασφαλίζονται με υπεύθυνες δηλώσεις που θα ελέγχονται δειγματοληπτικά. Όχι νέοι φόροι. Κανένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο για πέντε τουλάχιστον χρόνια. Κανένα επάγγελμα κλειστό. Οι νόμοι που αφορούν στην αγορά εργασίας να μην διαφέρουν από τους υπόλοιπους ευρωπαικούς.
Μόνο έτσι θα λάμψει η ελπίδα.