Ο κίνδυνος χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας είχε αρχίσει να συζητείται στις Βρυξέλλες και στη Φρανκφούρτη αρκετά 24ωρα πριν εκφωνήσει την «αμαρτωλή» λέξη ο Γιώργος Παπανδρέου στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο. Όταν, μάλιστα, ανακοινώθηκαν οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν, η συζήτηση έγινε κάτι παραπάνω από διαδρομολογία και εφεξής άπαντες άρχισαν να παρακολουθούν τις κινήσεις των οίκων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας αλλά και την πορεία των επιτοκίων δανεισμού (spreads).
Όμως, παρά τις απειλές που εξακοντίζει με κάθε ευκαιρία ο Χοακίν Αλμούνια, στην Κομισιόν είναι κατηγορηματικοί: «Δεν θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα, δεν θα χρεοκοπήσει καμία χώρα της ευρωζώνης- ακόμη και αν υπάρξει κίνδυνος, δεν θα το επιτρέψουμε εμείς. Υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία και θα τα επιστρατεύσουμε», λένε με αυτοπεποίθηση.
Τα «κατάλληλα εργαλεία» στα οποία αναφέρονται δεν είναι άλλα από μια άτυπη επιτροπεία της ελληνικής οικονομίας από τις Βρυξέλλες - η οποία, όπως γνωρίζουν «ΤΑ ΝΕΑ», είναι ήδη σχεδιασμένη κι έτοιμη να αναλάβει δράση. Στο ΕCΟFΙΝ που θα πραγματοποιηθεί στις 10 Νοεμβρίου οι υπουργοί Οικονομικών θα προχωρήσουν, όπως αναμένει και η Αθήνα, στο δεύτερο στάδιο της επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας. Θα κάνουν, δηλαδή, γνωστό ότι ...............
οι συστάσεις που εξέδωσαν προ περίπου έξι μηνών δεν ακολουθήθηκαν και θα απευθύνουν νέα προειδοποίηση.
Το χρονοδιάγραμμα. Ύστερα από αυτό το στάδιο, πολλοί θεωρούν βέβαιη αφενός μεν την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, αφετέρου δε την άνοδο των επιτοκίων δανεισμού από τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο, καθώς την ίδια περίοδο θα βγουν στην αγορά και άλλες χώρες για να δανειστούν. Η υποβολή του τριετούς Προγράμματος Σταθερότητας, μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, δύσκολα θα αποτρέψει την τρίτη και οριστική φάση της επιτήρησης: την εφαρμογή του άρθρου 104- 9, βάσει του οποίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προβαίνει ανά τρίμηνο σε συστάσεις προς την Αθήνα, ενώ το οικονομικό επιτελείο θα υποβάλλει ανά εξάμηνο έκθεση πεπραγμένων. Πρόκειται για μια διαδικασία που δεν έχει εφαρμοσθεί ποτέ έως τώρα στην ιστορία της ΟΝΕ και ως εκ τούτου αποτελεί πρόκληση και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και για το Γιούρογκρουπ, που με τη Συνθήκη της Λισαβώνας αναβαθμίζεται σε θεσμικό ανεξάρτητο όργανο.
Το μυστικό, όμως, δεν βρίσκεται στις συστάσεις ή στο πρωτοφανές της διαδικασίας, αλλά στο πώς αυτή θα υλοποιείται.
Έτσι, μια φορά τον μήνα, τετραμελής ομάδα ευρωκρατών- ένας επικεφαλής, δύο μέλη κι ένας βοηθός - θα εγκαθίσταται στη «Μεγάλη Βρετανία», τρία λεπτά περπάτημα από το υπουργείο Οικονομικών. Θα κάνουν φύλλο και φτερό τους εθνικούς λογαριασμούς, έχοντας ως βάση τα πρότυπα της Γιούροστατ, ώστε να αποφεύγονται αυθαιρεσίες του παρελθόντος ως προς τα στοιχεία όχι μόνον του ελλείμματος, αλλά και της ανάπτυξης, των επενδύσεων, της κατανάλωσης και πάει λέγοντας.
Αντιστοίχως, θα ελέγχουν τα έσοδα από τον ΦΠΑ και τα τελωνεία, ώστε να υπάρχει ανταπόκριση προς το ΑΕΠ αλλά, ενδεχομένως, να εντοπίζεται και το ύψος της φοροδιαφυγής. Αφού θα έχουν ολοκληρωθεί αυτοί οι έλεγχοι θα συντάσσονται οι συστάσεις, οι οποίες, φυσικά, θα έχουν ευθέως παρεμβατικό χαρακτήρα στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και στα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται.
Η τάση. Κάποιοι στις Βρυξέλλες - αλλά και λίγοι στην Αθήνα- υποστηρίζουν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε να υπάρξει τελικά δημοσιονομική πειθαρχία στην Ελλάδα, αφού ακόμη και προβεβλημένα στελέχη της κυβέρνησης δεν δείχνουν να συνειδητοποιούν την κρισιμότητα της κατάστασης και θεωρούν πως μπορεί να γίνεται κοινωνική πολιτική με αέναο δανεισμό. Η μέθοδος αυτή, ωστόσο, συνάδει και με τη γενικότερη τάση στον χώρο της ευρωζώνης, όπου κερδίζει έδαφος η ιδέα του μεγαλύτερου συντονισμού ορισμένων πολιτικών- πρωτίστως της φορολογίας και του ασφαλιστικού- μόλις οι χώρες- μέλη εξέλθουν από την ύφεση. Για άνοδο των ορίων συνταξιοδότησης, μεταξύ άλλων, μίλησε ευθέως και ο κ. Πισανί, σύμβουλος του ΕCΟFΙΝ και από τους ανθρώπους που εφέρετο να επιστρατεύεται από τον κ. Παπανδρέου για να συμβάλει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Η «λευκή τρύπα» που ενόχλησε τις Βρυξέλλες
Όσο δικαιολογημένη και να είναι η αντίδραση των Ευρωπαίων απέναντι στην Ελλάδα για τη διαρκή αναθεώρηση των στοιχείων, η έκδηλη επιθετικότητα του κ. Αλμούνια έχει και άλλες εξηγήσεις. Η μια εξήγηση είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή νιώθει καυτή την ανάσα ορισμένων κυβερνήσεων, κυρίως της γερμανικής, που δεν θα δίσταζαν να της ζητήσουν τον λόγο γιατί επέτρεψαν στα πράγματα να φθάσουν εδώ που έφθασαν. Γιατί, εν ολίγοις, δέχθηκαν την απογραφή του κ. Αλογοσκούφη και εν συνεχεία την αθέτηση όλων των υπεσχημένων από την κυβέρνηση της Ν.Δ., με αποτέλεσμα η Ελλάδα να γίνει αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης. Η δεύτερη εξήγηση είναι ότι ακόμη και τώρα, όταν το οικονομικό επιτελείο παρουσίασε το 12,5% του ελλείμματος, συμπεριέλαβε αυθαίρετα σε αυτό και χρέη των νοσοκομείων- τα επονομαζόμενα «λευκή τρύπα»-, χωρίς καμία προσυνεννόηση με τις Βρυξέλλες. Κι αυτό ενώ ουδείς γνωρίζει, ποιο είναι το ακριβές μέγεθος αυτής. Κοινοτικές πηγές μιλούσαν για «στατιστικό πραξικόπημα που δεν αναμέναμε».
ΝΕΑ