Γράφει ο Γιώργος ΣαρρήςΗ τέχνη να παίρνεις από κάποιον το πορτοφόλι του, λέγεται ληστεία.Η τέχνη να παίρνεις τη ζωή του ολόκληρη, λέγεται τηλεόραση.
20 χρόνια ελεύθερης ιδιωτικής τηλεόρασης λοιπόν κι αυτή η ελευθερία θα μας φάει πια. Ελεύθερη αγορά, ελεύθερη τηλεόραση ...και πάει λέγοντας.
20 χρόνια από το Νοέμβρη του '89 που το γνωστό σηματάκι του MEGA έσκασε μύτη και όλα άλλαξαν στη ζωή μας.Η αλήθεια είναι πως όλοι τότε περίμεναν με ενθουσιασμό και αγωνία το ξεκίνημα των εκπομπών, αφού από την απόλυτα ελεγχόμενη κρατική τηλεόραση περνούσαμε σε ένα νέο πλουραλιστικό τηλεοπτικό τοπίο.Και τον πρώτο καιρό πράγματι υπήρχε αυτή η αίσθηση.Διαφορετικά δελτία ειδήσεων χωρίς τον κυβερνητικό έλεγχο, πολλές πηγές διασκεδαστικών προγραμμάτων,άλλες μουσικές,αλλά και μόνο το "καινούργιο" της όλης υπόθεσης ήταν τότε αρκετό. Κι όταν στη ζωή μας μπήκαν κάποιες καλές εκπομπές η σειρές (υπήρχαν και τέτοιες)όπως π.χ. "Οι απαράδεκτοι" η αργότερα οι "10 μικροί Μήτσοι" κάποια βράδια η ευφορία γινόταν και ενθουσιασμός.Όμως τα κανάλια έγιναν 2,3,4 και ύστερα ακόμα περισσότερα και άρχισαν οι παρενέργειες του ανταγωνισμού, η μάλλον τελείωσε η περίοδος του προσηλυτισμού κι έφτασε η στιγμή της αποκάλυψης της πραγματικότητας.
H τηλεόραση είναι ένα μέσο "μαγικο" που έχει την ικανότητα να "παγώνει",να καθηλώνει τον θεατή .Ειναι ένα μέσον που απαιτεί ολοκληρωτική "εμπλοκή"(επομένως εντελώς διαφορετικό από τον τύπο η το ραδιόφωνο) και έτσι ελαχιστοποιεί κάθε δυνατότητα αντίδρασης η κριτικής .Μέσα από την .........
επιβολή της φωτεινής εικόνας που λειτουργεί σαν καθρέφτης της ζωής του και του εαυτού του ουσιαστικά αδρανοποιεί τον θεατή.(Παλιά "Μακλουανική" ανάλυση που διδάσκεται πια παντού)
H τηλεόραση επίσης είναι μια επιχείρηση, που πουλάει διαφημίσεις.Ανάμεσα στις διαφημίσεις για να υπάρχει ακροατήριο "παίζουν" διάφορα προγράμματα-θεάματα.Όσο πιο "ελκυστικά" είναι αυτά τόσο πιο ακριβά θα πουληθούν οι διαφημίσεις.Ετσι όπως είναι φανερό, η tv θα κάνει ότι μπορεί και θα προβάλει οτιδήποτε της επιτρέπεται,προκειμένου να πουλήσει ακριβά τις διαφημίσεις.Σκοπός της λοιπόν δεν είναι ούτε η ενημέρωση,ούτε ο πολιτισμός,ούτε η μόρφωση,ούτε η διασκέδαση,ούτε τίποτα άλλο σχετικό.Σκοπός της είναι η ακροαματικότητα και μάλιστα πάση θυσία.Δική μας θυσία φυσικά.Θυσία της ψυχής μας ,της πνευματικής μας αλλά και της φυσικής μας υγείας,θυσία και έκπτωση της ζωής μας με λίγα λόγια.Σκοπός της είναι να "βγάλει από το δωμάτιο",εκείνη την πλευρά μας που κρίνει και να κρατήσει μόνο εκείνη που αντιδρά μηχανικά.Τό πίστευε και μή ερεύνα έιναι πλέον το δικό της δόγμα και βέβαια ο πρώτος εχθρός της είναι ο διάλογος ο εσωτερικός, αλλά και όποιος άλλος διάλογος θα μπορούσε να την αμφισβητήσει.Εγινε λοιπόν μια γυναίκα επικίνδυνη που τα ζητάει και τα παίρνει όλα.Που μας θέλει δικούς της άνευ όρων, ψυχή και σώμα.
Ετσι σιγά σιγά και χωρίς να το καταλάβουμε, ακρωτηριάσαμε εκείνο το κομμάτι μας που ακουμπούσε και μας ένωνε με τους άλλους και μείναμε όσο μόνοι χρειαζόταν, για να κάνουμε όσα λάθη χρειαζόταν, έτσι ώστε ν'αφήσουμε τον κόσμο να πάει για κει που έχει πάει.Το κέντρο της ζωής μας απο την καρδιά κι αυτούς η αυτά που μας ένοιαζαν,μετατοπίστηκε στο κέντρο του σαλονιού απέναντι από τον καναπέ.Και ο διάλογος, η παρέα,αυτή η πεμπτουσία της ύπαρξης, από την πλατεία ή το καφενείο όπου συμμετείχαμε κι εμείς συνεχίστηκε στο γυαλί με μας θεατές η χειροκροτητές,η τρελούς που παραμιλάνε τα βράδια συζητώντας με δέσμες φωτονίων. Τώρα πια για τίποτα και σε κανέναν δεν έχουμε να δώσουμε λογαριασμό. Τα βράδια δεν συναντιόμαστε με τους φίλους στην πλατεία η στα στέκια ,αλλά με τους τηλεσταρ που μας αποθεώνουν και μας χαϊδεύουν τ' αυτιά απέναντι απ'την TV.Ετσι όλα τα μικρά η μεγάλα μας εγκλήματα επιτρέπονται.Η ζωή μας είναι μόνο δική μας ,πιο δική μας από ποτέ η μάλλον πιο δική τους από ποτέ. Σιγά σιγά οι άνθρωποι κλείστηκαν στο σπίτι κι εκεί που ο κόσμος έμοιαζε με σιγουριά να πηγαίνει προς ένα καλύτερο αύριο-ποιός αμφέβαλε γι αυτό το '85;= ξαφνικά άρχισε να φρενάρει και μετά να γυρίζει πίσω.
Κι αφού όλο και λιγότεροι έμοιαζαν να νοιάζονται για αυτή την κοινή πορεία που λέγεται ζωή, ε τότε ήταν η κατάλληλη στιγμή κάποιοι άλλοι να νοιαστούν για την τσέπη τους.Το πόσο εύκολα και απότομα φούσκωσαν ελάχιστες τσέπες και άδειασαν δημόσια ταμεία και οι δικές μας τσέπες, βρέστε το στις στήλες των οικονομικών sites.To πόσο η ζωή μας έγινε σε όλα φτωχότερη τα τελευταία 20 χρόνια ρίξτε μια ματιά γύρω και θα το δείτε. Θα μου πείτε μα καλά, η tv φταίει για όλα; Όχι ,φταίμε κι εμείς που σταματήσαμε να νοιαζόμαστε.Αλλά η τηλεόραση έκανε τα πάντα για να μας βοηθήσει και βέβαια ήξερε καλά τι έκανε.Έκανε τα πάντα για να μας μάθει έναν άλλο τρόπο ζωής, που βόλευε μια χαρά τους σπονσορές της που της εμπιστεύτηκαν τα λεφτά τους.Και πραγματικά έκανε καλή δουλειά.
Και τώρα τι κάνουμε λοιπόν;
Φτιάχνουμε εδώ και τώρα τον δικό μας κόσμο, μακριά η έστω παράλληλα με τον κόσμο της tv,και ζούμε σ'αυτόν.Νοιαζόμαστε για το τι συμβαίνει και δεν εμπιστευόμαστε τόσο χαζά ότι μας πουλάνε.Σκεφτόμαστε και κρίνουμε δηλαδή.Ξανά με την καρδιά και με το μυαλό.Μιλάμε με τους φίλους μας ,διαβάζουμε λιγάκι, ζωντανεύουμε ξανά τις παρέες κι αυτό που λέγεται περιπέτεια της σκέψης πρίν να είναι αργά.Και πιο πολύ από ποτέ σκεφτόμαστε μήπως πρέπει να κάνουμε κάτι για να γίνει ο κόσμος αυτός καλύτερος.
Και για να εξηγούμαι.Πρώτα απ' όλους μιλάω στον εαυτό μου.
Υ.Γ. Με όλα αυτά φυσικά δεν στρέφομαι κατά των ανθρώπων της τηλεόρασης, αλλά μιλάω για το μέσο.Απο κει και πέρα ο καθένας απο εμάς, αν θέλει μπορεί να δει πόσοι και ποιοι έχουν ταυτιστεί με το μέσον αυτό, και ποιοι ρομαντικά προσπαθούν απλά να κάνουν τη δουλειά τους, η να κάνουν το μέσο αυτό να μας δώσει και κάτι καλό.
Υ.Γ.2.Βλέποντας και σήμερα το αλ-τσαντηρι σκεφτόμουνα πόσο καλό θα μπορούσε να κάνει η τηλεόραση στα σωστά χέρια,σ'έναν άλλο κόσμο βέβαια που να νοιάζεται για αυτό.Αντιφατικό μεν, αλλά πάντα πρέπει να ελπίζει κανείς έστω και στα αδύνατα.
Γιώργος Σαρρής