Αν τις ημέρες αυτές, κατά τη διέλευσή σας από τη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου προσέξετε κάποιους ανθρώπους να κρέμονται από τα καλώδιά της, σε ύψος εκατοντάδων μέτρων, μην παραξενευτείτε: αυτή είναι η δουλειά τους. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος άλλωστε για την προσεκτική επιθεώρηση των καλωδίων, μια από τις σταθερά επαναλαμβανόμενες εργασίες στο πλαίσιο της συντήρησης της μεγαλύτερης καλωδιωτής γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων στον κόσμο. Πέντε χρόνια μετά τα εγκαίνιά της, η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου αποκαλύπτει στην «Κ» τα «μυστικά» εκείνα... που θα την κρατήσουν νέα: τουλάχιστον για τα επόμενα 120 χρόνια, όσο δηλαδή είναι ο χρόνος ζωής της.
Εργο εξαιρετικά πολύπλοκο και απαιτητικό από τη φύση του, η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου απαιτεί ένα πλήθος ελέγχων και επεμβάσεων, προκειμένου να διατηρείται σε άρτια κατάσταση. Πολλοί από αυτούς τους ελέγχους είναι τόσο εξειδικευμένοι που δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούνται από το προσωπικό της γέφυρας, αλλά από τους ίδιους τους προμηθευτές ορισμένων μηχανικών τμημάτων (λ.χ. των αρμών). «Οι ετήσιες επιθεωρήσεις και η συντήρηση είναι κομμάτι της ρουτίνας του έργου και προβλέπονται από τη σύμβαση με το ελληνικό κράτος», εξηγεί στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Γέφυρα Α.Ε., κ. Παναγιώτης Πανανικόλας. «Τίποτα δεν μένει στην τύχη του».
Οι εργασίες συντήρησης που πραγματοποιούνται στη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου είναι δύο ειδών. Η επιφανειακή συντήρηση είναι και η .......
πιο απλή: αφορά τον καθαρισμό του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων, τη συντήρηση των ανελκυστήρων που βρίσκονται μέσα στους τέσσερις πυλώνες της γέφυρας, κ.λπ. Και τέλος η δομική συντήρηση, που είναι περισσότερο πολύπλοκη και αφορά την ασφάλεια του έργου.
Ξεχωριστή σημασία στους ελέγχους και τις εργασίες συντήρησης δίνεται στο πιο ευαίσθητο μέρος του έργου, από πλευράς συνθηκών: το τμήμα των πυλώνων που βρίσκεται 10 μέτρα επάνω και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. «Εκεί γίνονται πολύ ειδικές δοκιμές για την ανθεκτικότητα του σκυροδέματος. Για παράδειγμα, παίρνουμε ξύσματα από μπετόν και τα αποστέλλουμε σε εργαστήρια στη Γαλλία για να δούμε τι διείσδυση χλωριόντων έχουμε. Στόχος μας, να βεβαιωθούμε ότι η επικάλυψη των πυλώνων, δηλαδή τα 10 εκατοστά μπετόν που μεσολαβούν έως τον οπλισμό, δεν διαβρώνεται από τη θάλασσα», εξηγεί ο κ. Παπανικόλας.
Φέτος το φθινόπωρο θα πραγματοποιηθούν έλεγχοι και στο υποθαλάσσιο μέρος των πυλώνων. «Θα χρησιμοποιηθούν ρομποτικά υποβρύχια που θα κινηματογραφήσουν τους πυλώνες σε βάθος έως 64 μέτρα. Αν εντοπιστούν τυχόν φθορές, θα ακολουθήσει λεπτομερέστερος έλεγχος από δύτες. Για την επίδραση του θαλασσινού νερού στο μπετό σε αυτά τα βάθη έχουν ποντιστεί δίπλα στη γέφυρα ογκόλιθοι από το ίδιο υλικό, από τους οποίους παίρνουμε δείγματα».
Η μετακίνηση
Εκτός από τους ελέγχους για την κατάσταση της ίδιας της γέφυρας, η Γέφυρα Α.Ε. πραγματοποιεί ετησίως και τοπογραφικούς ελέγχους προκειμένου να διαπιστώσει πόσο... απομακρύνεται ετησίως το Ρίο από το Αντίρριο! «Η μετακίνηση των δύο τμημάτων οφείλεται στο σεισμικό ρήγμα που βρίσκεται στην περιοχή. Είχαμε υπολογίσει ότι η μετακίνηση αυτή είναι 8 χιλιοστά ετησίως», εξηγεί ο κ. Παπανικόλας. «Ωστόσο τελικά αποδεικνύεται ότι είναι η μισή: αυτά τα πέντε χρόνια οι δύο πλευρές απομακρύνθηκαν μόλις 20 χιλιοστά». Συνολικά, έχει προβλεφθεί ότι στα 120 χρόνια ζωής της γέφυρας η απόσταση από τη μια ακτή στην άλλη θα αυξηθεί συνολικά κατά 1 μέτρο. «Η γέφυρα έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να επεκταθεί κατά 2 μέτρα και προς τις δύο κατευθύνσεις. Αν αυξηθεί το μήκος της γέφυρας, τότε θα πρέπει απλά... να ανασηκωθεί λίγο το οδόστρωμα, ώστε να μεγαλώσει η καμπυλότητά του και να μειωθεί και πάλι το μήκος της».
Αντεξε σε ακραία φυσικά φαινόμενα
Ενας κεραυνός, ένας σεισμός 6,5 Ρίχτερ και δύο ανεμοθύελλες ήταν οι πιο ακραίες καταστάσεις που υπέστη η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου την πρώτη πενταετία της ζωής της. Τα περιστατικά έδωσαν πολύτιμα διδάγματα και οδήγησαν σε επιμέρους ενισχύσεις, ωστόσο δεν έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια του έργου.
- Το πρώτο και σημαντικότερο από τα περιστατικά έγινε λιγότερο από ένα χρόνο μετά τα εγκαίνια του έργου. Στις 27 Ιανουαρίου 2005 ένας κεραυνός χτύπησε ένα από τα καλώδια της γέφυρας, που ανεφλέγη και κόπηκε. Μετά το περιστατικό η Γέφυρα Α.Ε. δέχθηκε δριμεία κριτική και διεξήχθη έρευνα, από την οποία δεν προέκυψαν ευθύνες για τους υπευθύνους του έργου.
Ωστόσο, το περιστατικό οδήγησε στην ενίσχυση της αντικεραυνικής προστασίας της γέφυρας.
- Ενα χρόνο αργότερα, στις 23-24 Ιανουαρίου 2006 ισχυροί άνεμοι προκάλεσαν μεγάλες ταλαντώσεις στα καλώδια της γέφυρας. Για να αποφευχθεί ανάλογο ενδεχόμενο τοποθετήθηκαν αποσβεστήρες της κίνησης των καλωδίων.
- Τον Σεπτέμβριο του 2007 παρατηρήθηκε από ισχυρούς ανέμους η έντονη ταλάντωση των καλωδίων αντικεραυνικής προστασίας. Τελικά τα καλώδια ενισχύθηκαν.
- Τέλος, στις 6 Ιουνίου 2008 η γέφυρα υπέστη τον πρώτο της ισχυρό σεισμό: 6,5 Ρίχτερ με επίκεντρο την Ανδραβίδα. Ο σεισμός δεν προκάλεσε βλάβες στο έργο και ήταν μια... πρώτης τάξης δοκιμή του συστήματος σεισμικής απόσβεσης που βρίσκεται ανάμεσα στο σιδερένιο κατάστρωμα και το οδόστρωμα.
«Το μόνο που συνέβη στους επιβάτες των οχημάτων που βρέθηκαν στη γέφυρα την ώρα του σεισμού ήταν ότι τρόμαξαν», εξηγεί ο κ. Παπανικόλας.
Σημαντική η επίδραση σε πολλές περιοχές
Η γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου δεν βελτίωσε μόνο την επικοινωνία της Αθήνας και της Πάτρας με τη Δυτική Στερεά και την Ηπειρο. Αλλαξε και τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις σε μια ευρεία περιοχή, από την Πάτρα και τη βόρεια Ηλεία έως το Μεσολόγγι και τη Ναυπακτία.
Παρά τα τσουχτερά διόδια, ο αριθμός των οχημάτων που τη χρησιμοποιούν ξεπερνά ετησίως τα 5 εκατομμύρια.
Οπως κατέγραψε μελέτη του Πανεπιστημίου Πατρών και του Παντείου (με επικεφαλής τον καθηγητή στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Παν. Πατρών, κ. Θαν. Μπέλλα), οι επιδράσεις της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου στην ευρύτερη περιοχή άρχισαν να γίνονται αισθητές ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, όταν ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής. Πρώτη επίδραση ήταν η άνοδος των τιμών των ακινήτων: από 80% στη Ναυπακτία έως 300% σε πολλές παραλιακές περιοχές.
Σημαντικές ήταν οι οικονομικές επιδράσεις και σε μια ζώνη 20-30 χιλιομέτρων από τη γέφυρα. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ανεργία στις περιοχές αυτές μειώθηκε, ενώ αυξήθηκε η κινητικότητα των εργαζομένων προς την Αχαΐα. Η Πάτρα επεκτείνεται συνεχώς οικιστικά προς το Ρίο και τα καταστήματά της έγιναν πιο εύκολα προσβάσιμα, άρα πιο ελκυστικά στους καταναλωτές της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου. Ολα δείχνουν ότι η Πάτρα θα συνεχίσει να επεκτείνεται οικιστικά και θα «απορροφήσει» τις γειτονικές πόλεις.
Οσον αφορά τη χρήση της γέφυρας, υπολογίζεται ότι αύξησε την κινητικότητα πολιτών ανάμεσα στις δύο πλευρές κατά 30%. Το τελευταίο έτος (12 Αυγούστου 2008 - 12 Αυγούστου 2009) τη γέφυρα πέρασαν 5.085.380 οχήματα, έναντι 5.028.156 το αντίστοιχο διάστημα 2007 - 2008.
ΠΗΓΗ