Κάθε χρόνο, με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου την τρίτη μέρα του μήνα Μαΐου όλοι μας εκφράζουμε δεσμεύσεις για το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης, της ελευθερίας της έκφρασης σύμφωνα με το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακύρηξης για τα Ανθρώπινα δικαιώματα.
Η μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στις καθημερινές θυσίες των ανθρώπων στο βωμό της ελευθεροτυπίας και προσδοκάται να υπενθυμίζει κυρίως στους κρατούντες τον σεβασμό που απαιτεί η ελευθερία έκφρασης ως ανθρώπινο δικαίωμα.
Η ελευθεροτυπία και η ελευθερία έκφρασης είναι μεν δικαιώματα, όχι όμως απόλυτα καθώς περιορίζονται από όρια τα οποία συσσωρεύονται με το πέρας του χρόνου.
Και εδώ βρίσκεται το σημείο της «έριδος», για το ποιος θέτει τα όρια στον τύπο, γιατί πρέπει να υπάρχουν και ποιος δύναται να κρίνει την εκάστοτε υπέρβασή τους.
Δυστυχώς σήμερα με διάφορους τρόπους και κυρίως με την εξαγορά των μέσων .........
μαζικής ενημέρωσης από κολοσσούς η Ελευθερία του Τύπου λογοκρίνεται.
Την ελευθερία του τύπου οριοθετούν τόσο η νομοθεσία (και του ελληνικού κράτους) αλλά και οι απροσδιόριστοι δεοντολογικής φύσεως περιορισμοί των ίδιων των δημοσιογράφων.
Ο δημοσιογράφος έχει ως υποχρέωσή του την ενημέρωση των πολιτών και την δημοσιοποίηση της έγκυρης πληροφορίας.
Συχνά όμως έχει να αντιμετωπίσει διλήμματα που αφορούν στη δημοσιοποίηση ή όχι μιας είδησης σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.
Σκέφτεται δηλαδή τις πιθανές επιπτώσεις από τη δημοσίευση της πληροφορίας του, ίσως τα πολιτικά κόστη, ΕΚΔΟΤΙΚΑ κόστη, ακόμα και τα εθνικά συμφέροντα.
Αυτομάτως οριοθετεί ο ίδιος το δημοσιογραφικό του «λειτούργημα» σκεπτόμενος τις επικείμενες αντιδράσεις της κοινής γνώμης των κυβερνόντων ή ακόμα και του εκδότη του οποίου πλήττονται τα συμφέροντα. Τα οικονομικά κυρίως συμφέροντα.
Τα τελευταία χρόνια σε πολλά μέρη του κόσμου άνθρωποι των μέσων ενημέρωσης έχασαν τις θέσεις τους για επιλογές τους που ενόχλησαν τους ισχυρούς ή αντιστάθηκαν στην εξουσία.
Γεγονός που καταδεικνύει τη δυσκολία που ενέχει η υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης από τον δημοσιογράφο.
Οι επιχειρηματίες επιβάλλουν την ελεγχόμενη ενημέρωση που αποκρύπτει την πραγματική έκταση των γεγονότων.
Ωραιοποιήση της κατάστασης με σκοπό των επηρεασμό των πολιτών υπέρ της κυβερνητικής πολιτικής σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Παραδείγματα πολλά με κυριότερα την απόκρυψη της πραγματικής κατάστασης της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε σήμερα.
Απόκρυψη σημαντικών κοινωνικών ζητημάτων που δεν αναφέρονται από δημοσιογράφους γιατί πολύ απλά θίγονται συμφέροντα μεγαλοεκδοτών, μεγαλοκαναλαρχών.
Να πούμε πρόσφατα γεγονότα???
Ποιο μέσον -τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα- ανέφερε έστω και μια λέξη για την διαγραφή του προστίμου στην εταιρία Vodafone για την υπόθεση υποκλοπών από το δίκτυο της???
Ποιο μέσον (πλην του Alpha προσφάτως) είπαν κουβέντα για τον απεργό πείνας Θοδωρή Τενέζο που βρίσκεται εδώ και 79 μέρες έξω από την επιτροπή ανταγωνισμού καταγγέλλοντας τα καρτέλ???
Αυτή είναι η Ελευθερία του τύπου???
Τα όρια της ελευθερίας του τύπου επιπλέον τίθενται από το νομοθετικό πλαίσιο κάθε χώρας.
Η ελληνική νομοθεσία ποτέ δεν ήταν φιλική προς τον τύπο, επιβάλλοντας κατά καιρούς περιοριστικά μέτρα και έστω προληπτικές μεθόδους λογοκρισίας ακόμη και στις τέχνες. Ποιός δεν θυμάται την φυλακιση του Σεραφείμ Φυντανίδη για δημοσίευση προκήρυξης τρομοκρατικής οργάνωσης???
Ποιός ξεχνάει την φυλάκιση του Δημήτρη Ρίζου για τον ίδιο λόγο???
Ήταν το 1992 ο νόμος για την απαγόρευση δημοσιοποίησης προκηρύξεων της 17Νοέμβρη από την τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. που πρωθυπουργός της ήταν ο γνωστός γκαντεμόσαυρος....... (δεν λέω το όνομα του μην καταρρεύσει το blog).
Ο νόμος αυτός πολεμήθηκε και καταργήθηκε αφού έκανε ΗΡΩΕΣ τους τότε εκδότες που για την Ελευθερία του τύπου και το δικαίωμα της ενημέρωσης της κοινής γνώμης μπήκαν φυλακή.
Το ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο τιμωρούσε όσους υπερβαίνουν τα όρια στη δημοσίευση μιας είδησης, όχι με βάση την αλήθεια ή μη που η είδηση πραγματεύεται, αλλά με το αν επιφέρει ζημιά σε κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο πάντα στο όνομα προστασίας του πολίτη.
Έτσι, νομικά απαγορεύεται η ευθέως προτροπή για καταστροφή εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, η διασυνοριακή κυκλοφορία των άσεμνων εκδόσεων, η δημοσίευση θέσεων που προσβάλλουν την επικρατούσα θρησκεία του κράτους και το να γίνονται τα ΜΜΕ αντικείμενα χρήσης για πολεμικούς σκοπούς ή για ανάμειξή τους σε υποθέσεις ξένων κρατών.
Τα όρια που έχουν ως στόχο να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα ή τα «ιερά και όσια» οποιουδήποτε έθνους -όχι μόνο του ελληνικού- είναι θεμιτά.
Όμως, υφίστανται και τα καλούμενα «νεκρά γράμματα» της νομοθεσίας τα οποία εφαρμόζονται κατά περίπτωση, κάτι εντελώς αθέμιτο και αναξιόπιστο, όπως για παράδειγμα η χρήση κρυφής κάμερας στη δημοσιογραφική έρευνα που διώκεται απ’ το νόμο μόνο όταν θίγεται το γόητρο των εκάστοτε κυβερνόντων!
Σήμερα κάποιοι έχουν εκφράσει απόψεις περί ελέγχου των blogs.
Ίσως παραβιάζοντας σημαντικές ελευθερίες της ελευθερίας της γνώμης.
Πρόσφατα μάλιστα είχε γίνει λόγος να κατατεθεί νομοσχέδιο για να ελέγχονται τα blogs. να υποχρεώνονται οι ιδιοκτήτες τους να αναγράψουν τα στοιχεία τους στα Blogs.
Μια άποψη άκρως χουντικής αντίληψης από ανθρώπους νοσταλγούς μαύρων εποχών.
Φαντάσματα και βρυκόλακες μιας άλλης εποχής που ξεχνάνε βασικούς κανόνες της Δημοκρατίας και της ειρήνης για την απρόσκοπτη ενημέρωση της κοινής γνώμης.
Τη στήριξη στην Ελευθερία του Τύπου και του δικαιώματος της έγκυρης ενημέρωσης πρέπει να είναι προτεραιότητα όλων των πολιτών.
Τα blogs σήμερα μιλούν ανοικτά για όλα τα θέματα. Μιλάνε γι αυτά που θέλουν να κρύψουν οι κυβερνώντες μας. Αφυπνίζουν συνειδήσεις γράφοντας την απόλυτη πραγματικότητα χωρίς δεσμεύσεις εκδοτικών συμφερόντων.
Αυτό ενοχλεί την Κυβέρνηση που θέλει τους πολίτες κοιμισμένους, ναρκωμένους ή ακόμα και σε καταστολή χωρίς να επιτρέπουν να έχουν κρίση.
Ο λαός που σκέφτεται ενοχλεί τους βρυκόλακες της εξουσίας που το μόνο που θέλουν είναι η Υπουργική καρέκλα. Να μας λένε «γιατί το νόμιμο δεν μπορεί να είναι ηθικό» ή κάπως έτσι όπως είχε διατυπωθεί από υπουργό.
Από αυτή λοιπόν την Ελεύθερη φωνή η κυβέρνηση ενοχλείται. Της κάνουν ζημιά.
Θέλει να την πατάξει με κάθε μέσον και κάθε τρόπο. Αυτά δηλαδή που γίνονταν και στην χούντα. Γι αυτό μίλησα για φαντάσματα και βρυκόλακες μιας άλλης εποχής.
Στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν τα μέσα για να επικοινωνήσουν και να προσεγγίσουν ένα ευρύτερο κοινό.
Συχνά όμως, βρίσκονται αντιμέτωποι με απόπειρες περιορισμού, στέρησης και παρακώλυσης της ελεύθερης διακίνησης της πληροφορίας και των ιδεών.
Μπροστά σε αυτές τις απειλές, καθήκον του ΟΗΕ είναι να λειτουργεί ως ο υπερασπιστής της ελευθερίας του Τύπου, αλλά και των γυναικών και ανδρών που το ταλέντο τους και η αφοσίωσή τους δίνει σάρκα και οστά στην ελευθερία του Τύπου.
Στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για την Ελευθερία του Τύπου, ας επαναβεβαιώνουμε την αφοσίωσή μας σ’ αυτή την αποστολή.
Οι Κυβερνήσεις ανεξάρτητα αν είναι μπλε, πράσινες, κίτρινες, πουά ή με πράσινους και μπλε κόκκους ΠΡΕΠΕΙ να ελέγχεται να βγαίνουν όλα στην φόρα.
ΟΛΑ στο φως και όχι στο φως της συγκάλυψης όπως προσπαθούν να κάνουν οι κυβερνώντες μας με την υπόθεση του υπουργού που εξετάζει σήμερα η προανακριτική επιτροπή της Βουλής.