Επιμελείται ο "ΟΦΙΣ"
Αλκοόλ - Ιστορία
Δεν έχει εξακριβωθεί πότε αρχίζει στην ανθρώπινη ιστορία, η χρήση του αλκοόλ, ούτε η εμφάνιση του μπορεί να συσχετισθεί με την ύπαρξη ορισμένων ιστορικών και κοινωνικών συνθηκών.
Η παραγωγή και πώληση οινοπνευματωδών ποτών είναι διαδικασίες ρυθμισμένες με νόμους από τους πρώτους κιόλας πολιτισμούς.
Η αλκοόλη και ο Αλκοολισμός
Πολλοί άνθρωποι έχουν ως ένα βαθμό χάσει τον έλεγχο πάνω στο πιοτό και πολλοί θα επιθυμούσαν να σταματήσουν να πίνουν τελείως ή τουλάχιστον να ξανα-αποκτήσουν έλεγχο της κατάστασης. Αυτό ισχύει και για τον οικογενειάρχη που η γυναίκα του και τα παιδιά του καταφέρονται εναντίον του γιατί πίνει πολύ και για τη μοναχική χήρα , που χάνει τους φίλους της , γιατί πίνει υπερβολικά και το γεγονός αυτό της προκαλεί δυστυχία .
Οι άνθρωποι αυτοί έχουν " πρόβλημα με το πιοτό " - θα ήθελαν να πίνουν λιγότερο , αλλά δεν μπορούν . Λίγο - πολύ έχουν χάσει την ελευθερία της επιλογής και είναι πια ευφημισμό κι αν χρησιμοποιούμε " εξαρτημένοι απ΄ το πιοτό " .
Αλκοολισμός
Ευτύχημα είναι το ότι στη ...... χώρα μας δεν παρουσιάζεται με επικίνδυνη συχνότητα το φαινόμενο αυτό , ενώ σε άλλες χώρες και ιδιαίτερα στις βόρειες - παρουσιάζεται με ξεχωριστή έξαρση .
Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα οξύ στην Αμερική , όπου υπολογίζεται ότι ο ένας στους δέκα Αμερικανούς παρουσιάζει ή θα παρουσιάσει στο μέλλον πρόβλημα αλκοολισμού .
Η αναλογία ανδρών προς τις γυναίκες είναι 4 προς 1 .
Τα αίτια του αλκοολισμού θα πρέπει να αναζητηθούν κυρίως σε ψυχολογικούς λόγους , όπως απομόνωση , μοναξιά , υπερβολική ντροπαλότητα , κατάθλιψη , υπερβολική εξάρτηση από τους άλλους , τάσεις αυτοκαταστροφής , αυτοτιμωρίας , καθώς και σεξουαλική ανωριμότητα .
Το οινόπνευμα εισέρχεται στο αίμα κυρίως από το λεπτό έντερο .
Η δράση του οινοπνεύματος στο κεντρικό νευρικό σύστημα είναι ιδίως κατασταλτική , παραλυτική .
Αν η στάθμη του οινοπνεύματος στον οργανισμό φθάσει μέχρι 50 χιλιοστά του γραμμαρίου σε 100 κυβικά του αίματος ( 50MG / 100ML ) δημιουργεί κατευνασμό και ηρεμία .
Στην ποσότητα από 50 μέχρι 150MG / 100ML παρουσιάζεται έλλειψη συντονισμού , από 150 μέχρι 200MG / 100ML παρουσιάζεται παραλήρημα , από 300 μέχρι 400MG / 100ML , απώλεια της σύνδεσης .
Αν το επίπεδο του οινοπνεύματος ξεπεράσει τα 500MG / 100ML τότε μπορεί το αποτέλεσμα να είναι ο θάνατος .
Οι τιμές που αναφέρονται πιο πάνω αφορούν ποσοστά μέσα στα οινοπνευματώδη ποτά .
Κίρρωση - Καρκίνος
Ένας αλκοολικός δεν γίνεται μόνο δυσάρεστος στην οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο , αλλά χρειάζεται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες οινοπνεύματος , αναπτύσσει στερητικό σύνδρομο από την έλλειψη οινοπνεύματος , χάνει με τον καιρό την ανθεκτικότητα στο πιοτό , αφού " στις φλέβες τους δεν κυλά πλέον αίμα , αλλά οινό-πνευμα " , όπως λένε οι γνώστες των πραγμάτων .
Τι σημαίνουν για την υγεία όλα αυτά ;
Δηλητηρίαση του σώματος , με πρώτο και καλύτερο το ήπαρ , που δεν μπορεί πλέον να μεταβολίσει το οινόπνευμα , και ανάπτυξη ασθενειών όπως η κίρρωση του ήπατος , ο καρκίνος του οργάνου , καθώς και ένα είδος ηπατίτιδας .
στη συνέχεια έχουμε τους καρκίνους του λαιμού , του στόματος και του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος , καθώς και την υπέρταση , την καρδιοπάθεια , την καρδιακή ανεπάρκεια , τα εγκεφαλικά και την νεφρική ανεπάρκεια .
Καρδιοαγγειακές διαταραχές
Η καρδιά είναι ένα άλλο σημαντικό όργανο , η λειτουργία του οποίου επηρεάζεται από την κατάχρηση της αλκοόλης .
Πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τον ουσιαστικό ρόλο της αλκοόλης στη μυοκαρδιοπάθεια , παρόλο που η παράλληλη λήψη άλλων τοξικών ουσιών και η κακή διατροφή συμβάλλουν ουσιαστικά σ΄ αυτή την διαταραχή .
Τέλος μια σειρά από μελέτες τόνισαν τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης της αλκοόλης και υπέρτασης .
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τόσο η συστολική όσο και η διαστολική πίεση ήταν υψηλότερες στους καταναλωτές του αλκοόλ σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έπιναν καθόλου .
Περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξαν ότι το ύψος και των δύο πιέσεων είχε άμεση σχέση με την ποσότητα των αλκοολούχων ποτών που κατανάλωσε ο πότης .
Ηπατικές βλάβες
Οι ηπατικές βλάβες εξαιτίας της κατάχρησης της αλκοόλης είναι γνωστές περισσότερο από κάθε άλλη οργανική διαταραχή .
Στην Μ. Βρετανία και στις ΗΠΑ οι θάνατοι εξαιτίας της αλκοολικής κιρρώσεως του ήπατος , στα τελευταία 15 χρόνια έχουν αυξηθεί κατά 25% περίπου .
Εξάλλου , όπως φαίνεται από έναν πίνακα , η σχέση μεταξύ θνησιμότητας από κίρρωση του ήπατος και κατά κεφαλή κατανάλωσης σε διάφορες χώρες είναι άμεση
Έτσι ο δείκτης θνησιμότητας από αλκοολική κίρρωση του ήπατος είναι μεγαλύτερος στους αλκοολικούς σε σύγκριση με μετριοπαθείς πότες .
Οι γυναίκες είναι περισσότερο ευάλωτες στην κίρρωση και την αλκοολική ηπατίτιδα απ΄ ότι είναι οι άνδρες .
Είναι κοινή η αντίληψη ότι τα " σκληρά ποτά " προξενούν μεγαλύτερη βλάβη από τα " μαλακά ποτά " ( π.χ. μπίρα , κρασί κ.λπ. ) .
Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη στο βαθμό που το ήπαρ δεν διαφορο-ποιεί τα σκληρά από τα μαλακά ποτά .
Απλά μεταβολίζει την αλκοόλη σε οποιαδήποτε μορφή αυτή καταναλώνεται , κατά συνέπεια , η κατάχρηση κρασιού ή μπίρας είναι τόσο βλαβερή όσο και η κατάχρηση ουίσκι ή τζιν .
Οι πιο γνωστές διαταραχές του ήπατος σχετικές με την κατάχρηση της αλκοόλης είναι η οξεία αλκοολική ηπατίτιδα και βέβαια η κίρρωση του ήπατος .
Είναι όμως ενδιαφέρον , ότι οι παραπάνω διαταραχές παρουσιάζονται σε σχετικά μικρό ποσοστό ατόμων που συνήθως χαρακτηρίζονται ως " χρόνιοι αλκοολικοί " .
Νευρολογικές διαταραχές
Οι νευρολογικές διαταραχές είναι από τις κύριες επιπτώσεις της κατάχρησης της αλκοόλης και παρουσιάζουν ανάλογο ενδιαφέρον με τις ηπατικές δυσλειτουργίες .
Η περιφερειακή νευροπάθεια η πολυνευρίτιδα , το σύνδρομο Wernicke Korsakaff και η αλκοολική άνοια είναι μερικές από τις νευρολογικές διαταραχές που έχουν άμεση σχέση με τον αλκοολισμό
Ο ρόλος της ελλιπούς διατροφής έχει σημαντική θέση στις παραπάνω νευρολογικές διαταραχές αλλά και στη γενικότερη λειτουργία του εγκεφάλου .
Ανεπάρκεια βιταμινών της σειράς Β και ιδιαίτερα έλλειψης βιταμίνης Β12 είναι το κυριότερο αίτιο των νευρολογικών διαταραχών .
Πολλοί ασθενείς εκδηλώνουν και πρόσθετα συμπτώματα ( π.χ. επιληψία , εκφυλισμό του πρόσθιου λοβού της παρεγκεφαλίδας κ.λπ. ) κατά την διάρκεια της εξάρτησης από αλκοόλ .
Συνοψίζοντας πρέπει να τονισθεί ότι οι νευρολογικές διαταραχές παρουσιάζονται συχνά στο χρόνιο αλκοολικό και προσβάλλουν περίπου το 10 - 20% αυτού του πληθυσμού.
Επίσης οι νευρολογικές διαταραχές μπορεί να συνυπάρχουν με ψυχιατρικά σύνδρομα ή να εμφανίζονται αυτοτελώς .
Εγκυμοσύνη
Τα μωρά , ως προϊόν των γονιών τους και κάθε ουσίας που αυτοί καταναλώνουν διατρέχουν κινδύνους , όταν ο ένας ή οι δύο γονείς συνηθίζουν να πίνουν πολύ .
Όλοι σχεδόν οι μέχρι τώρα μετρήσεις και έρευνες έχουν γίνει σε γυναίκες , αλλά όσο το μωρό μπορεί να έχει τη μύτη του μπαμπά του , άλλο τόσο μπορεί να έχει και γενετικές ανωμαλίες λόγω του αλκοολισμού του πατέρα .
Από τα φαινόμενα που συνδέονται με την έξη των γονιών στο οινόπνευμα , εκείνο που έχει ερευνηθεί πιο συστηματικά είναι το λεγόμενο Εμβρυϊκό Αλκοολικό Σύνδρομο .
Ο όρος καθιερώθηκε στη δεκαετία του 70 , αλλά το φαινόμενο ήταν γνωστό πολλούς αιώνες πριν .
Τη στιγμή του τοκετού το νεογέννητο είναι μικρόσωμο και ελαφρύ και ακόμα και μετά από ένα χρόνο το βάρος του εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο του κανονικού .
Τα χαρακτηριστικά του προσώπου παρουσιάζουν κι αυτά ιδιομορφίες : πλατύ και επίπεδο πρόσωπο , κοντή και ανασηκωμένη μύτη και " μογ-γολικές " πτυχές στις εσωτερικές γωνίες των ματιών .
Οι διανοητικές βλάβες αποτελούν την πιο σοβαρή εκδήλωση του συνδρόμου .
Υπάρχουν βέβαια και πάρα πολλοί " γεροί πότες " που τα παιδιά τους είναι απόλυτα φυσιολογικά , γιατί παρ΄ όλο που η σχέση όλων των παραπάνω με το αλκοόλ έχει αποδειχθεί , θεωρείται γενικά ότι ο κίνδυνος είναι μικρός .
ΠΡΟΛΗΨΗ
Υπάρχουν πολλά μέτρα πρόληψης από τα οποία κάποιο γνωρίζουν οι άνθρωποι αλλά τα περισσότερα τα μαθαίνουν από γιατρούς , από περιοδικά , από εφημερίδες , από διάφορα ειδικά βιβλία και μερικές φορές από την τηλεόραση .
Γι΄ αυτό θα πρέπει να καταναλώνουμε όσο μπορούμε λιγότερο αλκοόλ
Ο καθένας μας ξεχωριστά πρέπει να προφυλάγεται . Αν κάποιοι δεν μπορούν να βάλουν ένα μέτρο στο ποτό τους θα πρέπει να τους προστατεύουν οι δικοί τους .
Σημαντικό ρόλο παίζει οι οικογένεια στην πρόληψη του αλκοολισμού .
Ένας καλός τρόπος πρόληψης του αλκοόλ που μπορεί να πάρει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά είναι να συμβουλευθεί κάποιο γιατρό και να μην πηγαίνει σε μέρη που υπάρχουν αλκοολούχα ποτά π.χ. μπάρ , μπουζούκια , ντίσκο κ.λπ. γιατί μπορεί να παρασυρθεί .
Επίσης θα πρέπει να μην παίρνει στο σπίτι του ποτά με αλκοόλ και να μην πίνει από αυτά τα ποτά , όταν του τα προσφέρουν .
Δεν αρκεί όμως μόνο η προσπάθεια πρόληψης του αλκοόλ μόνο από κάθε άτομο ξεχωριστά .
Θα πρέπει η κοινωνία να ενημερώνεται και να μην φοβάται , όπως στην περίπτωση των ναρκωτικών , να γίνεται ενημέρωση στο κοινωνικό σύνολο για θέματα χρήσης και κατάχρησης της αλκοόλης .
Είναι απαραίτητα εκπαιδευτικά προγράμματα με αποκλειστικό αντικείμενο τις ουσίες εξάρτησης σε προγράμματα σπουδών , όπως ιατρικής , της ψυχολογίας , της οικονομίας της υγείας αλλά και της νοσηλευτικής και πολλά άλλα .
Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις αρνητικές στάσεις που διακρίνουν το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό απέναντι στον αλκοολισμό .
Να καταγραφούν τα παραπτώματα , οι εγκληματικές πράξεις και τα ατυχήματα εξαιτίας της χρήσης του αλκοόλ .
Έτσι ώστε να διαμορφωθεί η εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος στη χώρα .
Επίσης να δημιουργηθούν και να αναπτυχθούν επιστημονικά αποδεκτά κριτήρια για την έγκυρη και έγκαιρη αναγνώριση του προβληματικού πότη .
Επιπλέον να μην προβάλλονται διαφημίσεις που προβάλουν το αλκοόλ σαν απόλαυση .
Να τονίσουμε ότι η ποτο-απαγόρευση και η υψηλή φορολογία στα αλκοολούχα ποτά ΔΕΝ αποτελούν παράγοντες πρόληψης .
Τέλος , πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως ότι οι προσπάθειες πρόληψης πρέπει να είναι απόλυτα συντονισμένες και εμπεριέχουν , οπωσδήποτε , ερευνητικό πρόγραμμα αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς τους .
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Οι βασικές παράμετροι που θα μπορούσαν να συμβάλουν θετικά σε οποιοδήποτε θεραπευτικό πρόγραμμα είναι οι εξής :
Αναγνώριση και αξιολόγηση του προβλήματος .
Μεγάλη σημασία έχει η στάση μας στη πρώτη επαφή με τον προβληματικό πότη .
Χρειάζεται επίμονη προσπάθεια για τη λεπτομερή αξιολόγηση κάθε πτυχής της γενικότερης υγείας και των δραστηριοτήτων του ατόμου .
Κατάρτιση θεραπευτικού προγράμματος .
Με βάση το δεδομένο ότι όλοι οι αλκοολικοί ΔΕΝ παρουσιάζουν την αυτή κλινική εικόνα ( π.χ. συμπτώματα , βαθμό εξάρτησης κ.λπ. ) , η κατάρτιση του θρεπτικού προγράμματος απαιτεί δύο βασικά στοιχεία : 1. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που προαναφέρθηκε και
2. Την ενεργό συμμετοχή του ασθενούν στις αποφάσεις σχετικά με τη θεραπευτική διαδικασία .
Ανάλογα με την κλινική εικόνα του προβληματικού πότη , τα πρώτα στάδια ενός θεραπευτικού προγράμματος μπορεί να απαιτήσουν :
Αποτοξίνωση :
Η αποτοξίνωση δεν είναι θεραπεία για αλκοολισμό αλλά είναι μια περίοδο αποχής από το αλκοόλ με στόχο την προετοιμασία του ατόμου για απεξάρτηση και ανάρρωση .
- Αντιμετώπιση οργανικών ή και ψυχιατρικών διαταραχών :
Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση , ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο ή ψυχιατρείο για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών εξαρτάται από την κατάσταση που βρίσκεται ο αλκοολικός .
Συνήθως πολλά από τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι προβληματι-κοί πότες μπορούν να αντιμετωπιστούν στα εξωτερικά ιατρεία και όχι στα νοσοκομεία και στις κλινικές .
Θεραπευτικό πρόγραμμα .
Θα πρέπει η σχέση του θεράποντος και του θεραπευμένου να είναι ειλικρινής και να υπάρχει μεταξύ τους εμπιστοσύνη .
Δεν θα πρέπει ο θεράπων να λέει ψέματα στον θεραπεύομενο αλλά να του λέει την αλήθεια .
Επίσης κάθε θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να εμπεριέχει κατάρτιση εφικτών θεραπευτικών στόχων .
Επιπλέον απαραίτητη είναι η υποστήριξη της οικογένειας του αλκοολικού .
Διαχρονική παρακολούθηση .
Η διαχρονική παρακολούθηση του προβληματικού πότη και η συνεχής υποστήριξη του ίδιου και της οικογένειας του επιβάλλεται για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους .
Τα μυστικά του αλκοόλ
Μετά τον καταιγισμό προειδοποιήσεων και υπερβολών , κατά τη δεκαετία του ΄80 για τις δυσμενείς επιπτώσεις του ποτού στην υγεία , η δεκαετία του ΄90 ανέτειλε φέροντας λιγότερο καταστροφικά μηνύματα . Συγκεκριμένα , πολλές επιστημονικές έρευνες , τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά ανά του πλανήτη , κατέληγαν σε συμπεράσματα που κανείς Δε θα φανταζόταν στην εποχή π.χ. της ποτοαπαγόρευσης .
Πιο συγκεκριμένα , το αλκοόλ μπορεί να μειώσει την όρεξη για λιπαρές τροφές και μπορεί επίσης , να βοηθήσει στην πέψη .
Το κόκκινο κρασί είναι δυνατό να προλάβει τις καρδιοπάθειες , τον καρκίνο και μια σειρά άλλων ασθενειών .
Η μπίρα επιτίθεται στο κοινό κρυολόγημα , αλλά και σε κάποιες από τις δυσάρεστες εκφάνσεις του γήρατος .
Το ουίσκι μειώνει την αρτηριακή πίεση , ενώ ακόμη και το Bloody Mary μπορεί , χάρη του χυμού ντομάτας , να ανακουφίσει τον κουρασμένο επιβάτη του αεροπλάνου από την " αγκύλωση " που υφίσταται εξαιτίας της στενότητας του χώρου .
Είναι πλέον γνωστό ότι το οινόπνευμα σε μικρές δόσεις , διεγείρει την εγκεφαλική λειτουργία .