Γράφει ο Σταύρος ΛυγερόςEχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που οι Καραμανλής και Πούτιν ανακοίνωσαν από την Κωνσταντινούπολη το σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού South Stream, που θα διοχετεύσει ρωσικό αέριο σε Βουλγαρία, Ελλάδα και Ιταλία. Η Ουάσιγκτον αντιτίθεται στη στρατηγική ενεργειακή σχέση Ευρώπης - Ρωσίας και κατ’ επέκταση στο σχέδιο South Stream, προβάλλοντας το επιχείρημα της ενεργειακής και κατ’ επέκταση πολιτικής εξάρτησης.
Ο Καραμανλής έδειξε να ισορροπεί πιο κοντά στη θεώρηση, που προσεγγίζει τις ελληνορωσικές σχέσεις μέσα από το πρίσμα των ιδιαίτερων ελληνικών συμφερόντων, χωρίς, βεβαίως, να παραβιάζει τις δεσμεύσεις της χώρας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Το γεγονός αυτό και η πολύ καλή προσωπική σχέση του με τον Πούτιν, τον είχαν καταστήσει προνομιακό συνομιλητή της Μόσχας. Η δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον εκφράσθηκε όχι μόνον επισήμως, αλλά και με προπαγανδιστικά δημοσιεύματα, που εμφάνιζαν την Ελλάδα και την Κύπρο σαν «δούρειους ίππους» της Ρωσίας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης!
Τους τελευταίους μήνες, όμως, είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι ο πρωθυπουργός υπαναχωρεί. Φόβος ή το .....
επιχείρημα ότι προϋπόθεση μιας στενής σχέσης με την κυβέρνηση Ομπάμα είναι οι σχέσεις με τη Μόσχα να περάσουν σε δεύτερη μοίρα; Το σίγουρο είναι ότι η υπουργός Εξωτερικών και τμήμα της πολιτικής και διπλωματικής ελίτ ποτέ δεν είδαν θετικά το ελληνορωσικό φλερτ και τη σύναψη μιας στρατηγικής ενεργειακής σχέσης. Είναι όσοι εμπνέονται από την αμερικανική πολιτική, που παρά την ρητορική περί εταιρικής σχέσης αντιμετωπίζει τη Ρωσία σαν ανταγωνιστή της Δύσης.
Τα γεγονότα, όμως, έδειξαν γρήγορα ότι δεν έχει να περιμένει τίποτα καλό ούτε από τον Ομπάμα. Σ’ όλα σχεδόν τα εθνικά θέματα, οι αμερικανικές θέσεις ήταν και παραμένουν από ουδέτερες έως αρνητικές για τα ελληνικά συμφέροντα. Αντιθέτως, η Μόσχα κατά κανόνα υποστηρίζει τις ελληνικές θέσεις ή τηρεί ευμενή ουδετερότητα. Δεν πρόκειται, όμως, μόνο γι’ αυτό. Με τον αγωγό Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας σε λειτουργία, εάν εγκαταλειφθεί ο South Stream η Τουρκία θα καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο και η Ελλάδα θα εξαρτηθεί ενεργειακά από την Αγκυρα. Σε μία διμερή κρίση, η στρόφιγγα πιθανότατα θα κλείσει και η χώρα μας θα απειληθεί με ενεργειακή ασφυξία. Αυτό δεν ενδιαφέρει τις ΗΠΑ, αλλά όφειλε να ενδιαφέρει πολύ την Αθήνα. Είναι ενδεικτικό ότι ελληνικοί κύκλοι τονίζουν πόσο κακή είναι η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, αλλά δεν ενοχλούνται καθόλου για την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από την Τουρκία.
Σταύρος Λυγερός