Πρόκειται για το δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», που διατυπώθηκε πρώτα από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά το 1946 έγινε τίτλος ομάδας και περιοδικού από τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Το χρησιμοποιεί μήνες τώρα στις ομιλίες του ο Γ. Παπανδρέου και το ανέφερε πρώτη φορά σε συνέντευξή του το φθινόπωρο του 2008.
Ας δούμε ψύχραιμα την ιστορία της φράσης
Στο πρώτο κεφάλαιο του διάσημου «Junius Pamphlet» που έγραψε το 1915 η Γερμανίδα μαρξίστρια πολιτική θεωρητικός, σοσιαλιστική φιλόσοφος και επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ, αντιτιθέμενη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναφέρει: «Ο Φρίντριχ Έγκελς είπε κάποτε: «Η αστική κοινωνία βρίσκεται σε ένα ......σταυροδρόμι, είτε θα μεταβεί στο σοσιαλισμό είτε θα επιστρέψει στη βαρβαρότητα».
ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» είναι περισσότερο γνωστό στην Ελλάδα από τον Κορνήλιο Καστοριάδη, βασική μορφή (μαζί με τον Κλοντ Λεφόρ) της επαναστατικής ομάδας και της επιθεώρησης «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» που επηρέασαν την αριστερή διανόηση.
Από το 1946, ο Καστοριάδης και ο Λεφόρ προώθησαν πιο ριζοσπαστικές θέσεις απ΄ ό,τι οι κλασικοί τροτσκιστές.
Τον Ιανουάριο του 1949, οι δυο τους μαζί με μια μικρή ομάδα στρατευμένων εγκατέλειψαν το Διεθνιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα και ίδρυσαν το «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα», ως αντιπολιτευόμενη τάση στους κόλπους του τροτσκισμού.
Στους συνεργάτες τους δε, μπορεί κανείς να συναντήσει ονόματα γνωστότατων Γάλλων διανοουμένων και ανθρώπων των Γραμμάτων, ακόμα και αυτό του Ζ.Π.Σαρτρ. Στις δε στήλες τους, αναπτύχθηκε το 68, γονιμότατος, αλλά και «εμφύλιος» ενδοαριστερός διάλογος, σχετικά με το θέμα της εισβολής Σοβιετικών, και στρατευμάτων άλλων χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, και της «καταστολής» της περίφημης «Άνοιξης της Πράγας».