Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
Πόσοι άραγε από τους ερασιτέχνες «επενδυτές» (τζογαδόρους), γνωρίζουν, ότι όταν αγοράζεις μετοχές, γίνεσαι συνέταιρος με κάποιους που δε γνωρίζεις; Το πιο παράδοξο είναι ότι οι περισσότεροι από εκείνους που παίζουν στο χρηματιστήριο, είναι συνήθως άτομα δύσπιστα, που δεν θα έκαναν συνεταιριλίκι ούτε με τον αδερφό τους γιατί δεν τον εμπιστεύονται και όμως πιάστηκαν κορόϊδα από κοράκια και ακρίδες. Ο χαρακτηρισμός «ακρίδες», για τις εταιρείες επενδύσεων υψηλού ρίσκου (Hedgfunds, Private Equities), δεν είναι δικός μου αλλά του αναπληρωτή Καγκελάριου της Γερμανίας, του Franz Muentefering : «ανεύθυνα σμήνη ακρίδων, τα οποία μετρούν την επιχειρηματική επιτυχία τους (αξία μετοχής και κέρδη)κάθε τρεις μήνες, απομυζούν το μεδούλι παραγωγικών επιχειρήσεων και αφού τις ξεκοκαλίσουν εξαφανίζονται, (DER SPIEGEL, Nr.19, Μάϊος 2005,)
Αυτά τα έλεγε το 2005 και όμως δεν έκανε απολύτως τίποτα για να διαφυλάξει τους μικροεπενδυτές από τις «ακρίδες», που από το υπερβολικό και «παρά φύσει» πάχος, μεταλλάχθηκαν σε τέρατα με μυαλό μικρού παιδιού. Αίφνης όμως, όλοι οι μέχρι χθες υμνητές των ιδιωτικοποιήσεων και των τραπεζιτών (Μέρκελ, Σαρκοζί, Μπράουν, κ.α.) ανακάλυψαν ότι «το χρηματοπιστωτικό σύστημα γέμισε από άπληστους, αριβίστες και κερδοσκόπους, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το κέρδος». Αίφνης, πάλι, οι τραπεζίτες ανακάλυψαν ότι το κακό κράτος δεν είναι και τόσο κακό. Ο πρόεδρος της Deutsche Bank, ζήτησε χθες επισήμως τη βοήθεια του μέχρι χθες μισητού κράτους. Την ίδια ημέρα, ο πρώην πρόεδρος της ίδιας τράπεζας, ο Hilmar Kopper, ζήτησε «να κρατικοποιηθούν όλες οι τράπεζες που κινδυνεύουν και μόλις θα αρχίσουν να έχουν κέρδη να επαναϊδιωτικοποιηθούν»( πολύ πρωτότυπη ιδέα, ούτε ο Γκαργκάνας να ήταν)
Εν τω μεταξύ η κρίση ανέδειξε και το αληθινό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού στο θέμα της πολυδιαφημιζόμενης εταιρικής ευθύνης αλλά και της αλληλεγγύης.
Εγγυάται η Ιρλανδία τις καταθέσεις στις τράπεζές της δίχως να ενημερώσει τους εταίρους στην ΕΕ και την άλλη μέρα πηγαίνουν μαζικά οι άγγλοι στις τράπεζές τους, παίρνουν τις καταθέσεις τους και τις πηγαίνουν σε ιρλανδικές τράπεζες, οπότε αναγκάζονται να κάνουν το ίδιο όλα τα κράτη μέλη.
Ζητάει βοήθεια η σύμμαχος Ισλανδία και μέλος του ΝΑΤΟ για να σωθεί από την κατάρρευση και όλοι σφυρίζουν αδιάφορα. Η μόνη χώρα που τρέχει, με το αζημίωτο φυσικά, να τη βοηθήσει, είναι η εχθρική Ρωσία, ενώ ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας την απειλεί με μηνύσεις αν δεν εγγυηθεί τις καταθέσεις των βρετανών. Ζητάει ο Σαρκοζί από την Μέρκελ να κάνουν μια κοινή προσπάθεια μέσα στην ΕΕ για κοινό ταμείο αλληλοστήριξης κι εκείνη του γυρίζει την πλάτη, λέγοντας «ας φροντίσει ο καθένας για την πάρτη του». Αίφνης οι λεγόμενες Κοινές Ευρωπαϊκές Πολιτικές μπήκαν στο περιθώριο.( Σε ενδεχόμενη πολεμική σύρραξη Ελλάδος Τουρκίας, περιμένετε κάτι διαφορετικό; ).
Ποιος ευθύνεται τελικά γι αυτήν την κρίση που αίφνης άλλαξε τη ζωή μας;
Το περιοδικό Manager-Magazine, το ανακάλυψε αυτό στο χθεσινό φύλλο του:
«την ευθύνη για την κρίση την έχουν αποκλειστικά:
- οι πολιτικοί
- η αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (FED)
- οι κρατικές αρχές εποπτείας και ελέγχου
- οι εταιρείες αξιολόγησης της φερεγγυότητας
- οι οικονομικοί αναλυτές
- οι δημοσιογράφοι
- και οι καταθέτες (οι μικροκαταθέτες παρακαλώ) γιατί δεν ξέρουν τι τους γίνεται!!
Μήπως φταίνε λίγο και οι άπληστοι μάνατζερς με τις υπέρογκες αμοιβές, που το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η αξία της μετοχής; Για τη λογική του περιοδικού όχι, διότι σύμφωνα με την κυρίαρχη θεωρία του νεοφιλελεύθερου, μονεταριστικού μοντέλου της Σχολής του Σικάγου, «οι επιχειρήσεις δεν είναι κοινωφελείς οργανισμοί. Η μοναδική επιδίωξή τους είναι το κέρδος και βάσει αυτού κρίνονται. Το πώς θα επιτευχθεί αυτό δεν αφορά κανέναν». Οι μέχρι χθες αιμοδότες των άπληστων, τα σημερινά θύματα, αφού καταστράφηκαν έγιναν και συνυπεύθυνοι για την παγκόσμια οικονομική κρίση. Γεμάτοι ενοχές τώρα, θα πρέπει να σκύψουν το κεφάλι, να σηκώσουν τα μανίκια και να αρχίσουν πάλι τη δουλειά και την αποταμίευση για το επόμενο μεγάλο κόλπο, για να ξαναβρούν τη χαμένη εκτίμησή τους.
Μέχρι τότε, όλοι εκείνοι οι χρηματιστές και υπάλληλοι τραπεζών που τους χάϊδευαν, όχι μόνο δεν θα τους λένε καλημέρα, αλλά θα κάνουν πως δεν τους ξέρουν. Συνεταιράκια στον πλούτο, όχι όμως και στη φτώχεια. Το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί και που το απεύχονται όλοι, είναι το σενάριο, η κρίση να πλήξει σοβαρά και τη λεγόμενη πραγματική οικονομία και πολλοί από τα συνεταιράκια να μη βρίσκουν πλέον ούτε δουλειά. Ετσι είναι η ζωή δυστυχώς όταν το εύκολο χρήμα γίνεται η μοναδική ανθρώπινη αξία και ο μοναδικός δεσμός κοινωνικών σχέσεων. Το μόνο καλό από αυτήν την κρίση είναι το γεγονός, πως μπορεί να μην ανακαλύψουμε τους πραγματικούς ενόχους, αλλά θα ανακαλύψουμε κάτι πολύ σημαντικότερο, τις σταθερές αξίες εργασία και αποταμίευση, που για τους μεγάλους κλασικούς της οικονομίας ήταν οι βασικοί συντελεστές δημιουργίας πλούτου.